Khác biệt giữa bản sửa đổi của “William Somerset Maugham”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n chính tả, replaced: giầu → giàu (2) using AWB |
nKhông có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 17:
Cha của Maugham là [[luật sư]] "Robert Ormond Maugham", phụ trách các vấn đề pháp lý của Đại sứ quán Anh tại [[Paris]], [[Pháp]].<ref name="maugham1">Maugham, Somerset 1962.</ref> Vì luật của Pháp qui định mọi trẻ em sinh trên đất Pháp đều phải đăng ký thi hành nghĩa vụ quân sự, nên cha ông thu xếp cho ông được sinh ra trong Đại sứ quán Anh, về kỹ thuật là thuộc đất Anh.<ref>Morgan, 1980, p. 4.</ref> Ông nội của Maugham cũng là một luật sư trứ danh và là người đồng sáng lập [[Law Society of England and Wales|English Law Society]] (Hội luật pháp Anh).<ref>Maugham, Robin 1977.</ref> vì thế việc anh em Maugham nối gót theo bước chân của ông nội và cha được cho là điều tất nhiên. Người anh của William là [[Frederic Maugham, 1st Viscount Maugham|tử tước Maugham]] có sự nghiệp luật pháp xuất sắc và làm [[Lord Chancellor]]<ref>tương đương phó thủ tướng kiêm bộ trưởng bộ Tư pháp, đồng thời là chủ tịch Thương nghị viện Anh</ref> các năm 1938 và 1939.
Mẹ của ông là bà Edith Mary (''nhũ danh'' Snell) bị bệnh [[lao]],<ref>Hastings, Selina. ''The Secret Lives of Somerset Maugham,'' 2010</ref> bà sinh William nhiều năm sau khi sinh 3 người con đầu. Khi William lên 3 tuổi thì các người anh của ông đều đã vào học trong trường nội trú; còn ông là con ít tuổi, được nuôi dạy như là cậu con một.
Người con trai thứ 6 và là con út của bà Edith chết ngày 25.1.1882, một ngày sau khi được sinh ra, đúng vào ngày kỷ niệm sinh nhật thứ 8 của Maugham. Bà Edith chết vì bệnh lao sau đó 6 ngày tức là ngày 31.1.1882 ở tuổi 41.<ref>Meyers, 2004, p. 11.</ref> Cái chết sớm của người mẹ khiến cho Maugham bị chấn thương tâm thần; ông đã giữ tấm hình mẹ bên mình suốt cuộc đời còn lại.<ref>Morgan, 1980, pp. 8–9.</ref> Hai năm sau cái chết của bà Edith, thì cha của Maugham cũng qua đời vì [[ung thư|bệnh ung thư]].
Maugham được đưa trở về Anh cho người chú là "Henry MacDonald Maugham" - một [[mục sư]] coi xứ đạo [[Whitstable]] ở [[Kent]] - trông nom. Việc di chuyển này đã làm hại cậu bé, vì người chú Henry Maugham tỏ ra lạnh lùng và độc ác về tình cảm. Cậu bé theo học ở [[The King's School, Canterbury]], cũng là một khó khăn cho cậu. Cậu đã bị trêu chọc vì kém [[tiếng Anh]] ([[tiếng Pháp]] là ngôn ngữ thứ nhất của cậu) và tầm vóc thấp, mà cậu thừa hưởng từ cha mình. Maugham bắt đầu mắc tật nói lắp, kéo dài suốt đời, dù rằng chỉ thỉnh thoảng và tùy theo tâm trạng hay hoàn cảnh.<ref>Morgan, 1980, p. 17.</ref><ref>{{chú thích sách|url=http://books.google.com/books?id=mYujQf3yjLYC&printsec=frontcover&dq=Somerset+Maugham&hl=en&sa=X&ei=IUFmT5TlF8zTiAK97dSiDw&ved=0CDwQ6AEwAg#v=onepage&q=Somerset%20Maugham&f=false|title=Somerset Maugham: A Life|pages=18|author=Jeffrey Meyers|publisher=Random House Digital|year=2005}}</ref>
Dòng 30:
===Những tác phẩm ban đầu===
[[Tập tin:Maugham facing camera.jpg|nhỏ|W. Somerset Maugham.]]
Một số nhà phê bình cho rằng những năm Maugham học ngành Y là một sự bế tắc sáng tạo, nhưng Maugham lại cảm thấy ngược lại. Ông sống trong thành phố lớn London, gặp các người thuộc tầng lớp thấp mà ông không gặp ở những nơi khác, và quan sát họ vào lúc họ lo âu cao độ cùng ý nghĩa trong cuộc sống của họ. Khi đã trưởng thành chín chắn, ông nhớ lại giá trị kinh nghiệm của mình khi còn là sinh viên y khoa : "Tôi đã thấy người ta chết như thế nào. Tôi đã thấy họ mang nỗi đau đớn ra sao. Tôi đã thấy hy vọng, sự sợ hãi và sự giảm bớt lo âu trông giống như cái gì...."
Maugham có thuê một phòng riêng, thích trang trí trong phòng, ghi chép các ý tưởng văn học vào nhiều sổ tay, và tiếp tục viết hàng đêm cùng với việc học y khoa của mình. Năm 1897 ông giới thiệu tác phẩm thứ nhì của mình, quyển '' [[Liza of Lambeth]]'', một truyện về việc ngoại tình của giai cấp công nhân và hậu quả của nó. Chuyện này lấy những chi tiết từ kinh nghiệm của ông khi là sinh viên y khoa làm việc hộ sản ở Lambeth, một khu ỏ chuột của London.
Tiểu thuyết này thuộc trường phái [[hiện thực]] [[xã hội]] của các nhà văn khu ổ chuột như [[George Gissing]] và [[Arthur Morrison]]. Maugham đã viết thẳng thắn ngay gần phần mở đầu : "... Không thể luôn luôn đưa ra những lời lẽ nguyên vẹn chính xác của Liza và những nhân vật khác trong truyện; vì thế, khẩn khoản xin người đọc - bằng ý nghĩ của mình – hãy ghép nối lại các câu không hoàn chỉnh cần thiết trong đối thoại."<ref>Maugham, ''Liza of Lambeth'' (Rockville, MD: Serenity Publishers, 2008), p. 10.</ref>
Dòng 38:
Quyển ''Liza of Lambeth'' đã được cả các nhà phê bình lẫn công chúng yêu thích, và ấn bản đầu đã bán hết trong khoảng vài tuần lễ. Thành công này đã thuyết phục Maugham – lúc đó đã đậu bằng bác sĩ y khoa - bỏ nghề thầy thuốc, bước vào sự nghiệp nhà văn trong suốt 65 năm. Về việc bước vào nghề viết lách, sau này ông nói rằng : "Tôi bước vào đó như con vịt lao xuống nước"<ref>Maugham, ''The Partial View'' (Heineman 1954), p. 8.</ref>
Cuộc sống của nhà văn đã cho phép Maugham đi đây đi đó và sống ở những nơi như [[Tây Ban Nha]] và [[Capri (đảo)|Capri]] trong suốt thập kỷ sau, tuy nhiên 10 tác phẩm tiếp theo của ông không thể sánh với sự thành công của quyển ''Liza of Lambeth''. Điều này đã thay đổi đáng kể vào năm 1907 với thành công kỳ lạ của vở kịch "Lady Frederick" của ông. Trong năm sau, ông đã có 4 vở kịch được trình diễn cùng một lúc ở London, và tạp chí ''[[Punch (tạp chí)|Punch]]'' đã đăng một tranh hoạt họa [[William Shakespeare|Shakespeare]] cắn móng tay vì lo lắng khi ông ta nhìn vào các bảng quảng cáo kịch của Maugham.
Quyển tiểu thuyết kinh dị siêu tự nhiên của Maugham mang tên ''[[The Magician]]'' (1907) mà nhân vật chính dựa trên nhân vật [[Aleister Crowley]], một người nổi tiếng và hơi tai tiếng. Crowley đã phạm một vài lỗi trong xử lý vai chính, Oliver Haddo (biệt hiệu của Aleister Crowley). Cảm thấy hơi bị phỉ báng, Crowley đã viết bài chỉ trích gay gắt quyển tiểu thuyết và cáo buộc Maugham tội đạo văn trong một bài phê bình được đăng trong tạp chí ''[[Vanity Fair (tạp chí)|Vanity Fair]]''.<ref>Crowley's ''Vanity Fair'' review is reprinted in Anthony Curtis and John Whitehead, eds., ''W. Somerset Maugham The Critical Heritage'' (Routledge Kegan & Paul, 1987), pp. 44-56.</ref> Tuy nhiên, tiếng tăm của Maugham đã không bị tổn thương vì lời chỉ trích trên.
===Thế chiến thứ nhất===
Khi [[Chiến tranh thế giới thứ nhất|Thế chiến thứ nhất]] nổ ra, ông không phải nhập ngũ vì đã quá tuổi qui định, ông tình nguyện làm [[tài xế]] lái xe cứu thương cho hội [[Chữ Thập đỏ]] của Anh ở Pháp, cùng với 23 nhà văn nổi tiếng khác, trong đó có các nhà văn Mỹ [[John Dos Passos]] và [[E. E. Cummings]]. Trong thời gian này, ông gặp [[Gerald Haxton|Frederick Gerald Haxton]], một chàng trai người [[San Francisco]], người đã trở thành bạn và người yêu của ông cho tới khi Haxton chết năm 1944.<ref>Haxton appears as Tony Paxton in Maugham's 1917 play, ''Our Betters'').</ref> Maugham vẫn tiếp tục viết suốt thời gian này. Ông đọc và sửa bản in thử quyển ''[[Of Human Bondage]]'' ở một nơi gần [[Dunkerque|Dunkirk]] trong thời gian ít phải lái xe cứu thương.<ref>Morgan, 1980, p. 188.</ref> Maugham cũng làm việc cho Cơ quan Tình báo Anh trên lục địa châu Âu trong thời chiến, do [[John Wallinger]] tuyển mộ; ông là một nhân viên trong mạng gián điệp Anh hoạt động ở [[Thụy Sĩ]] chống lại [[Berlin Committee]] (ủy ban Berlin), đặc biệt là [[Virendranath Chattopadhyay]]. Sau này Maugham cũng được [[Sir William Wiseman, 10th Baronet|William Wiseman]] tuyển mộ để làm việc ở [[Nga]].<ref name=Popplewell230>{{Harvnb|Popplewell|1995|p=230.}}</ref><ref name=Woods55>{{Harvnb|Woods|2007|p=55.}}</ref>
===Thành công 1914–1939===
Dòng 54:
===Công tác tình báo===
Maugham từ đơn vị xe cứu thương ở Pháp trở lại Anh để quảng cáo bán quyển ''Of Human Bondage.'' Khi hoàn tất việc đó, ông háo hức hỗ trợ nỗ lực chiến tranh một lần nữa. Do ông đã không thể trở về đơn vị xe cứu thương của mình, nên vợ ông - Syrie - thu xếp giới thiệu ông với một sĩ quan tình báo cấp cao, chỉ được biết tên là "R.". Tháng 9 năm 1915, Maugham đã bắt đầu làm việc tại [[Thụy Sĩ]], bí mật thu thập và gửi đi các tin tức tình báo dưới vỏ bọc của chính mình - tức một nhà văn.
Tháng 6 năm 1917, ông được Sir [[William G. E. Wiseman|William Wiseman]], một sĩ quan của [[Secret Intelligence Service]] (Cơ quan tình báo bí mật) của Anh (sau này gọi là MI6), yêu cầu đảm nhận một nhiệm vụ đặc biệt ở [[Nga]]<ref name = "Morgan 1980 p227">Morgan, 1980, p. 227.</ref> nhằm giữ cho Chính phủ lâm thời của Nga đứng vững và lôi kéo Nga tham gia chiến tranh bằng cách chống lại tuyên truyền hòa bình của [[Đức]].<ref name = "Morgan 1980 p226">Morgan, 1980, p. 226.</ref> Hai tháng rưỡi sau thì những người [[Bolshevik]] nắm chính quyền ở Nga. Nhiệm vụ này dường như luôn luôn là bất khả thi, nhưng Maugham sau đó tuyên bố rằng nếu ông được trao nhiệm vụ này 6 tháng trước thì ông có thể đã thành công. Trầm lặng và quan sát, Maugham đã có một đức tính tốt cho công việc tình báo; ông tin rằng mình đã thừa hưởng từ người cha luật sư một món quà về năng lực phán đoán lạnh lùng và khả năng không bị lầm lạc bởi vẻ bề ngoài dễ dãi.
Dòng 63:
==Cư ngụ ở Pháp==
Năm 1928, Maugham mua "Villa Mauresque" có diện tích {{convert|12|acre|m2}} ở [[Cap Ferrat]] thuộc vùng [[Riviera]] của Pháp, để cư ngụ hầu như gần hết quãng đời còn lại, và là một trong những salon văn học và xã hội lớn nhất trong các thập niên 1920 và 1930.
Các tác phẩm của ông vẫn tiếp tục trở nên kỳ diệu, trong đó có các vở kịch, truyện ngắn, tiểu thuyết, tiểu luận và các sách du lịch. Năm 1940, khi sự sụp đổ của nước Pháp buộc Maugham phải rời khỏi vùng Rivier của Pháp làm một người tỵ nạn giàu có, ông đã là một trong các nhà văn nổi tiếng nhất và giàu có trong thế giới nói tiếng Anh.
Tài năng về kịch của Maugham đã được chứng minh trong việc kể lại huyền thoại ''An Appointment in [[Samarra]]'' năm 1933, trong đó Thần Chết vừa là người kể chuyện vừa là nhân vật trung tâm.<ref>[http://www.k-state.edu/english/baker/english320/Maugham-AS.htm K-State.edu Maugham's version of ''An Appointment in Samarra'']</ref><ref>An older version of ''An Appointment in Samarra'' is recorded in the Babylonian Talmud, Sukkah 53a.</ref> Việc kể lại chuyện của Maugham sau này đã được [[John O'Hara]] cho rằng là một nguồn cảm hứng sáng tạo cho quyển tiểu thuyết ''[[Appointment in Samarra]]'' của mình.
==Tuổi già==
Thời [[Chiến tranh thế giới thứ hai|Thế chiến thứ hai]], Maugham đang ở lớp tuổi 60, đã cư ngụ phần lớn thời gian ở Hoa Kỳ, lúc đầu ở Hollywood (ông viết nhiều kịch bản, và là một trong số tác giả đầu tiên kiếm được nhiều tiền từ việc chuyển thể (kịch bản) thành phim), sau đó ở miền Nam. Khi sống ở Hoa Kỳ, ông được chính phủ Anh yêu cầu làm các buổi nói truyện yêu nước để Hoa Kỳ giúp đỡ Anh, nếu không cần thiết phải làm một đồng minh chiến đấu.
Gerald Haxton qua đời năm 1944, và Maugham trở về Anh, rồi năm 1946 sang sống ở ngôi biệt thự ở Pháp cho tới chết, ngoài trừ những chuyến du lịch dài thường xuyên.
Dòng 81:
Mặc dù quan hệ tình dục đầu tiên và nhiều quan hệ tình dục khác của Maugham là với người nam, ông cũng có các quan hệ tình dục với nhiều phụ nữ. Chuyện dan díu yêu đương của ông với [[Gwendoline Maud Syrie Barnardo|Syrie Wellcome]] – con gái của người sáng lập các nhà nuôi trẻ mồ côi [[Thomas John Barnardo]] đồng thời là vợ của ông trùm ngành dược phẩm người Anh sinh ở Mỹ [[Henry Wellcome]] – đã mang lại một cô con gái tên là [[Mary Elizabeth Maugham|Liza]] (tên khai sinh Mary Elizabeth Wellcome, 1915–1998).<ref>Her birth name is given as Mary Elizabeth Wellcome in the immigration and naturalization files of [ellisisland.org Ellis Island], wherein she is listed, along with her mother, then Syrie Wellcome, on the 21 July 1916 manifest of the ''HMS Baltic''.</ref> Henry Wellcome đã kiện vợ ra tòa xin ly dị, ghi tên Maugham là người thông dâm. Tháng 5 năm 1917, sau khi có án tòa, Syrie và Maugham đã kết hôn với nhau. Syrie trở thành nhà trang trí nội thất nổi tiếng trong thập niên 1920 với các phòng toàn màu trắng được ưa chuộng.
Syrie và Maugham ly dị năm 1927–1928 sau một cuộc hôn nhân đầy bao tố, rắc rối bởi những chuyến đi nước ngoài thường xuyên của Maugham và căng thẳng bởi mối quan hệ của ông với Haxton.
Năm 1962 ông bán một bộ sưu tập tranh, trong đó có vài bức đã được chia cho người con gái [[Mary Elizabeth Maugham|Liza]] bằng chứng thư. Cô đã kiện cha cô và được một phán quyết cho hưởng khoản bồi thường 230.000 [[bảng Anh]]. Maugham phản ứng bằng cách công khai từ cô và tuyên bố cô không phải là con gái ruột của mình, đồng thời nhận nuôi Searle làm con trai và người thừa kế của mình; và tung ra một cuộc tấn công cay đắng vào Syrie đã qua đời trong tập hồi ký 1982, ''Looking Back'', trong đó Liza phát hiện ra cô đã được sinh ra trước khi cha mẹ kết hôn. Cuốn hồi ký này làm ông bị mất một số bạn bè và khiến ông bị công chúng nhạo báng nhiều. Liza và người chồng, Lord Glendevon, đã kiện chống lại sự thay đổi trong di chúc của Maugham tại các tòa án Pháp, và điều thay đổi trên đã bị bãi bỏ.
Tuy nhiên, vào năm 1965 Searle vẫn được thừa kế 50.000 bảng Anh, các đồ đạc của Villa Mauresque, các bản thảo của Maugham cùng bản quyền trong 30 năm. Sau đó, bản quyền được chuyển cho [[Royal Literary Fund]] (Quỹ văn học hoàng gia).
Dòng 109:
Các tiểu thuyết sau này của ông dựa trên những nhân vật lịch sử : quyển ''[[The Moon and Sixpence]]'' tiểu thuyết hóa cuộc đời của họa sĩ [[Paul Gauguin]]; và quyển ''[[Cakes and Ale]]'' gồm những mô tả đặc tính của các tác giả [[Thomas Hardy]] và [[Hugh Walpole]] được che đậy cách sơ sài. Quyển tiểu thuyết lớn cuối cùng của Maugham,, ''[[The Razor's Edge]]'', xuất bản năm 1944, là một sự khởi đầu của ông theo nhiều cách. Trong khi phần lớn của cuốn tiểu thuyết diễn ra ở [[châu Âu]], thì các nhân vật chính của nó là người Mỹ, không phải người Anh. Nhân vật chính là một cựu chiến binh bị vỡ mộng bởi cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất, đã bỏ rơi các bạn giàu có và lối sống của mình, đi du lịch đến Ấn Độ tìm sự giác ngộ. Các chủ đề thần bí [[phương Đông]] và sự chán chiến tranh đã đánh trúng tâm lý các độc giả khi "Thế chiến thứ hai" đã tàn dần. Tiểu thuyết này đã nhanh chóng được chuyển thể thành một bộ phim.
Trong số các truyện ngắn của ông, một vài truyện đáng nhớ nhất là những truyện về những cuộc sống [[phương Tây]], phần lớn của người Anh, những tên thực dân ở [[Viễn Đông]]. Một số tác phẩm của ông trong thể loại này gồm có "Rain", "Footprints in the Jungle", và "The Outstation". Riêng "Rain", đã được chuyển thể thành kịch và một số phim. Maugham nói rằng nhiều truyện ngắn của ông được gợi ý từ các câu chuyện mà ông được nghe trong các chuyến du hành ở các nước thuộc địa của đế quốc Anh. Jane Lane (bút hiệu của Elaine Kidner Dakers), một nhà văn chống Maugham đương thời, đã theo bước chân ông và viết một tập ghi những chuyến đi của ông gọi là ''Gin And Bitters''.
Maugham cũng là một trong những nhà văn viết sách du lịch nổi tiếng nhất, có thể so sánh với các người đương thời như [[Evelyn Waugh]] và [[Freya Stark]]. Quyển hay nhất của ông là ''The Gentleman in the Parlour'', viết về chuyến đi suốt Miến Điện (nay là [[Myanma]]), Xiêm (nay là [[Thái Lan]]), [[Campuchia]], [[Việt Nam]], và quyển ''On a Chinese Screen''.
Bị ảnh hưởng bởi các nhật ký đã xuất bản của nhà văn Pháp [[Jules Renard]], Maugham cũng xuất bản tuyển tập nhật ký của mình dưới tên ''A Writer's Notebook'' năm 1949.
Dòng 119:
==Di sản==
Năm 1947, Maugham lập ra [[Giải Somerset Maugham]], dành cho nhà văn Anh xuất sắc nhất hoặc những nhà văn trẻ dưới 35 tuổi có tác phẩm hư cấu xuất bản trong năm trước. Những nhà văn nổi tiếng đoạt giải này trong đó có [[V. S. Naipaul]], [[Kingsley Amis]], [[Martin Amis]] và [[Thom Gunn]].
==Ảnh hưởng==
Các nhà văn khác cũng công nhận tài năng của ông. [[Anthony Burgess]], người đã mô tả chân dung hư cấu của Maugham trong tiểu thuyết ''[[Earthly Powers]]'', đã ca ngợi ảnh hưởng của ông. [[George Orwell]] nói rằng Maugham là ''"nhà văn hiện đại mà tôi chịu ảnh hưởng rất nhiều"''.
==Các tranh chân dung Maugham==
| |||