Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hem Chieu”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Robot: Sửa đổi hướng |
nKhông có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 1:
'''Hem Chieu''' ([[1898]] – [[1943]]) là một [[tu sĩ Phật giáo]] và nhà đấu tranh ủng hộ độc lập dân tộc người [[Campuchia]].
Chieu là một giáo sư tại trường Cao học [[tiếng Pali]] tại [[Phnôm Pênh]], và cực lực phản đối nỗ lực của [[Đế quốc thực dân Pháp|chính quyền thực dân Pháp]], bắt đầu từ cuối [[thập niên 1930]], việc Latinh hóa hệ thống chữ viết Khmer. Mặc dù những cải cách không được dự định sẽ được áp dụng cho văn bản tôn giáo, ông bắt đầu lớn tiếng chỉ trích chính quyền thực dân Pháp. Ông bắt tay liên kết với hai nhà hoạt động dân tộc khác là [[Sơn Ngọc Thành]] và [[Pach Chheoun]], biên tập viên và nhà sáng lập tờ báo [[tiếng Khmer]] ''Nagaravatta'' với chủ trương ủng hộ độc lập. Nhà chức trách Pháp tin rằng Thành, Chieu và Chheoun được sự hậu thuẫn của [[Đế quốc Nhật Bản|Nhật Bản]], đã cố gắng tuyển mộ người nhằm mưu đồ giành độc lập từ tay [[người Pháp]].<ref name=kiernan42>Kiernan, B. ''How Pol Pot Came to Power'', Yale UP, 2004, p.42</ref>
Dòng 5:
Ngày [[18 tháng 7]] năm [[1942]], [[Campuchia thời thuộc địa|chính phủ thuộc địa]] đã ra lệnh bắt giam Chieu và đồng sự [[Nuon Dong]]. Chieu bị cáo buộc đã rao giảng xúi giục quân đội Khmer trong lực lượng dân quân thuộc địa nhằm chuẩn bị cuộc nổi dậy chống Pháp, vụ bắt giữ ông đã gây chấn động sâu rộng tới nhiều thành viên khác của [[tăng đoàn]].
Ngay lập tức đã xảy ra một cuộc biểu tình lớn nhằm phản đối vụ bắt giữ, với sự tham gia của nhiều nhà sư do Thành và Chheoun tổ chức hai ngày sau đó tại Phnôm Pênh. Pach Chheoun diễu hành ở ngay hành đầu những người biểu tình và một vài người trong số các nhà sư sau này sẽ đóng một vai trò tích cực trong nền chính trị Campuchia, cũng như các nhà hoạt động [[Chủ nghĩa cộng sản|Cộng sản]] sau này như Achar Mean ([[Sơn Ngọc Minh]]) và Achar Sok ([[Tou Samouth]]) đều có mặt. Cuộc biểu tình đã bị người Pháp đàn áp dữ dội, kết quả là Chheoun bị bắt và bị kết án tử hình (sau đó giảm xuống tù chung thân).<ref name=harris60>Harris, I. ''Buddhism and politics in twentieth-century Asia'', CIPG, 2001, p.60</ref>
Tuy bị giam cầm trong ngục tù thế nhưng Hem Chieu "vẫn cứ rao giảng" theo lời một quan sát viên, đồng thời bị một tòa án quân sự kết án tử hình, sau giảm xuống còn tù chung thân với lao động khổ sai.<ref name=kiernan45>Kiernan, B. ''How Pol Pot Came to Power'', Yale UP, 2004, p.45</ref> Ông qua đời tại nhà tù [[Côn Đảo]] vào tháng 10 năm 1943. Trong thời gian ở đây ông đã gặp một số nhà lãnh đạo [[Việt Minh]] như [[Phạm Văn Đồng]] và [[Tôn Đức Thắng]], người sau này có liên quan tới hành vi anh hùng của Hem Chieu trong nhà tù dẫn đến việc xử phạt trực tiếp góp phần vào bệnh tật và cái chết của ông.<ref name=kiernan47>Kiernan, p.47</ref>
Hem Chieu mau chóng được những nhà chủ nghĩa dân tộc cánh tả Campuchia và quân nổi dậy của [[Mặt trận Issarak Thống nhất]] xem như người hy sinh cho nền độc lập dân tộc. Vào năm [[1950]], một trường học chính trị mang tên Hem Chieu được thành lập ở phía tây nam đất nước và một đơn vị [[du kích]] vũ trang cũng đặt dựa theo tên ông.<ref name=harris158>Harris, I. ''Cambodian Buddhism: History and Practice'', University of Hawaii, 2008, p.158</ref> Thời [[Cộng hòa Khmer]] đã vinh danh ông là anh hùng dân tộc Campuchia.
| |||