Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Katayama Sen”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Cheers!-bot (thảo luận | đóng góp)
nKhông có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 3:
'''Katayama Sen''', phiên âm [[tiếng Việt]] là '''Katayama Xen''' (片山 潜, [[Từ Hán-Việt|Hán-Việt]]: ''Phiến Sơn Tiềm'', [[26 tháng 12]] năm [[1859]] – [[5 tháng 11]] năm [[1933]]), tên khai sinh '''Yabuki Sugatarō''' (藪木 菅太郎, ''Tẩu Mộc Gian Thái Lang''), là một trong những thành viên đầu tiên của [[Đảng Cộng sản Hoa Kỳ]], đồng thời là người đồng sáng lập [[Đảng Cộng sản Nhật Bản]] năm 1922.
 
== Tiểu sử ==
Sugataro Yabuki là con thứ hai của Kunizo và Kichi Yabuki. Ông xuất thân trong một gia đình làm nghề nông, chào đời năm 1859 tại hạt Hideki, tức là quận [[Okayama]] của [[Nhật Bản]] sau này.
 
Dòng 10:
Trong thời gian sinh sống và học tập ở ngoại quốc, ông trở thành một người theo [[chủ nghĩa xã hội]] đồng thời là một tín đồ [[Kitô giáo|Ki-tô giáo]].
 
=== Lãnh đạo phong trào công nhân Nhật ===
Sen trở về Nhật Bản năm 1896. Từ năm 1897 đến năm 1901, ông biên tập báo ''Lao động thế giới'' (労働世界). Ông còn thiết lập ''Hội nghiên cứu chủ nghĩa Marx'' và vài tổ chức của giai cấp công nhân, mà công đoàn luyện kim là một ví dụ. [[Tháng năm|Tháng 5]] năm [[1901]], [[Đảng Xã hội Dân chủ (Nhật Bản)|Đảng Xã hội Dân chủ Nhật Bản]] được ông thành lập, nhưng đảng đã tan rã không lâu sau khi thành lập. Năm [[1904]], trong lúc tham gia đại hội [[Đệ nhị Quốc tế|Đệ Nhị Quốc tế]] ở [[Amsterdam]] ([[Hà Lan]]), ông và nhà cách mạng [[Georgi Valentinovich Plekhanov]] ([[Nga]]) đã bắt tay nhau. Hai ông ra quyết nghị phản đối chiến tranh, giữa lúc [[Chiến tranh Nga-Nhật|chiến tranh]] sắp bùng nổ giữa hai đế quốc Nhật Bản và Nga.
 
Dòng 17:
Katayama Sen có hai đứa con với người vợ thứ nhất là Fude. Bà qua đời năm 1903, đến năm 1907 ông cưới Hari Tama. Bà này đã sinh hạ cho ông một đứa con gái khác.
 
== Nhận định ==
Katayama Sen là vị lãnh tụ nổi tiếng của giai cấp công nhân trong [[lịch sử Nhật Bản]]. Ông người đầu tiên trong số những người đã truyền bá hệ tư tưởng Marxist đến Nhật. Với bản tính kiên cường, ông đã dẫn đầu cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân chống lại chế độ quân phiệt Nhật. Ngoài ra, những vấn đề khác mà ông quan tâm là phong trào độc lập dân tộc, cùng với phong trào cộng sản tại các xứ thuộc địa và nửa thuộc địa.<ref name="binhthuan"/>
 
== Xem thêm ==
* [[Đảng Cộng sản Nhật Bản]]
* [[Đảng Dân chủ Xã hội Nhật Bản]]
* [[Đệ nhị Quốc tế|Đệ Nhị Quốc tế]]
 
== Chú thích ==
{{Tham khảo}}
 
== Tài liệu tham khảo ==
{{Commonscat|Katayama Sen}}
* [http://www.binhthuan.gov.vn/KHTT/vanhoa/0001/0002/NV0BB.htm Nhân Vật Lịch Sử Và Danh Nhân Văn Hóa Thế Giới]
*Kublin, Hyman; ''Asian Revolutionary: The Life of Sen Katayama'', (Princeton University Press, 1964).
*Orii, Kazuhiko and Conroy, Hilary; "Japanese Socialist in Texas: Sen Katayama, 1904-1907," ''Amerasia Journal'' 8 (1981).
*[http://www.tshaonline.org/handbook/online/articles/YY/fya6.html Handbook of Texas Short Biography]
*Sawada, Mitziko; ''Tokyo Life, New York Dreams: Urban Japanese Visions of America, 1890-1924'', (University of California Press, 1996) [http://content.cdlib.org/xtf/view?docId=ft7x0nb515&chunk.id=d0e3429&toc.id=&toc.depth=1&brand=ucpress&anchor.id=JD_Page_134#X chapter]
* [http://archive.is/20121128100459/http://www.bachkhoatoanthu.gov.vn/docstore.aspx?param=A5F0aWQ9MDAwNDAyODk= Mục từ ''KATAYAMA XEN'' trong Từ điển Bách khoa Toàn thư Việt Nam]
 
==Liên kết ngoài==
* [http://www.marxists.org/archive/katayama/index.htm Sen Katayama Archive at Marxists Internet Archive]
 
{{Các chủ đề|Lịch sử|Nhật Bản}}
 
{{thời gian sống|1859|1933}}
{{DEFAULTSORT:Katayama, Sen}}
 
{{DEFAULTSORT:Katayama, Sen}}
[[Thể loại:Nhà hoạt động nhân quyền Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Nhà báo Mỹ]]
[[Thể loại:Ban chấp hành Quốc tế Cộng sản]]