Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thanh thiếu niên”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Cheers!-bot (thảo luận | đóng góp)
nKhông có tóm lược sửa đổi
n →‎Dậy thì: clean up, replaced: , → , (2) using AWB
Dòng 17:
Một cột mốc quan trọng trong giai đoạn dậy thì của nam là lần [[xuất tinh]] đầu tiên, vốn xảy ra, theo trung bình, ở độ tuổi 13.<ref name="Jorgensen & Keiding">(Jorgensen & Keiding 1991).</ref> Với nữ, đó là sự [[bắt đầu có kinh nguyệt]], sự khởi đầu của kinh nguyệt, vốn xảy ra, theo trung bình, trong giai đoạn 12 và 13 tuổi.<ref name="Tanner">(Tanner, 1990).</ref> Độ tuổi bắt đầu có kinh nguyệt cũng bị ảnh hưởng bởi tính di truyền, nhưng một chế độ ăn và phong cách sống của một cô bé cũng góp phần vào đó.<ref name=Tanner/> Không cần biết tới gene, một cô bét phải có một số tỷ lệ mỡ cơ thể để bắt đầu có kinh nguyệt.<ref name=Tanner/> Vì thế, các cô bé có khẩu phần nhiều mỡ và không hoạt động thể chất nhiều thường có khuynh hướng có kinh nguyệt sớm hơn, theo trung bình, so với những cô bé có chế độ ăn có ít chất béo và có nhiều hoạt động thể chất làm giảm béo hơn (ví dụ, múa ballet và thể dục).<ref name=Tanner/><ref name=www.fox4kc.com/> Các cô gái bị suy dinh dưỡng hay trong các xã hội trong đó trẻ em thường phải làm các công việc thể chất cũng bắt đầu có kinh nguyệt ở các độ tuổi muộn hơn.<ref name=Tanner/>
 
Thời điểm diễn ra tuổi dậy thì có thể có những hậu quả tâm sinh lý và xã hội quan trọng. Các chú bé dậy thì sớm thường cao và khoẻ hơn các bạn.<ref name=abbassi1998>{{chú thích tạp chí |author=Abbassi V |title=Growth and normal puberty |journal=Pediatrics |volume=102 |issue=2 Pt 3 |pages=507–11 |year=1998 |pmid=9685454 |doi=}}</ref> Chúng có ưu thế trong việc thu hút sự chú ý của các đối tác tiềm năng và trong việc trở thành những nhân vật nổi bật trong thể thao. Các chú bé đang dậy thì thường có một hình ảnh cơ thể đẹp, và tự tin hơn, độc lập hơn.<ref name="Garn">Garn, SM. Physical growth and development. In: Friedman SB, Fisher M, Schonberg SK. , editors. Comprehensive Adolescent Health Care. St Louis: Quality Medical Publishing; 1992. Retrieved on 2009-02-20</ref> Các chú bé dậy thì muộn có thể kém tự tin hơn bởi hình ảnh thân hình kém hơn khi so với những người bạn đã dậy thì. Tuy nhiên, dậy thì sớm không phải luôn là tốt cho các chú bé; những chú bé trưởng thành sớm về giới tính có thể đi kèm với sự gia tăng tính hung hãn vì sự gia tăng mạnh hormone ảnh hưởng tới họ.<ref name=Garn/> Bởi họ có vẻ ngoài già dặn hơn các bạn, những chú bé dậy thì sớm có thể phải đối mặt với nhiều áp lực xã hội hơn để tương thích với các tiêu chuẩn của người lớn; xã hội có thể coi họ là những cá nhân phát triển hơn về cảm xúc, dù trên thực thế sự [[hiểu biết]] và [[phát triển xã hội]] của chúng có thể chậm hơn vẻ ngoài.<ref name=Garn/> Các cuộc nghiên cứu đã cho thấy những chú bé dậy thì sớm thường có hoạt động tình dục nhiều hơn và dường như thường tham gia vào những hành động có nhiều nguy cơ.<ref name=Susman>Susman, EJ; Dorn, LD; Schiefelbein, VL. Puberty, sexuality, and health. In: Lerner MA, Easterbrooks MA, Mistry J. , editors. Comprehensive Handbook of Psychology. New York: Wiley; 2003. Retrieved on 2009-02-20</ref>
 
Với các bé gái, sự trưởng thành sớm có thể thỉnh thoảng dẫn tới sự gia tăng tự tin, dù đó là một khía cạnh thường thấy ở phụ nữ đang trưởng thành.<ref name="Pamf.org">{{chú thích báo|title=Teenage Growth & Development: 15 to 17 Years|publisher=pamf.org|accessdate=2009-02-20 |url=http://www.pamf.org/teen/parents/health/growth-15-17.html}}</ref> Bởi cơ thể họ phát triển trước, các cô bé đang dậy thì có thể trở nên dễ bị nguy hiểm hơn.<ref name=Pamf.org/> Vì thế, các cô bé đạt tới sự trưởng thành tình dục sớm thường có nguy cơ gặp rối loạn về ăn uống hơn các bạn đồng lứa. Gần một nửa chế độ ăn uống của các cô bé học tại các trường cấp ba của Mỹ là để giảm cân.<ref name=Pamf.org/> Ngoài ra, các cô bé có thể phải đối mặt với những sự tán tỉnh tình dục từ những chú bé lớn tuổi hơn trước khi họ hoàn toàn trưởng thành về cảm xúc và tinh thần.<ref>(Peterson, 1987).</ref> Ngoài việc có những trải nghiệm sớm về tình dục và mang thai ngoài ý muốn hơn các cô bé dậy thì muộn, các cô bé dậy thì sớm thường có nguy cơ nhiều hơn với [[thức uống có cồn|rượu]] và [[lạm dụng ma tuý]].<ref>(Caspi et al.1993: Lanza and Collins, 2002)</ref> Những người đã có các trải nghiệm đó thường ít có thành tích học tập tốt ở trường như những người bạn cùng trang lứa "không có kinh nghiệm".<ref>(Stattin & Magnussion, 1990).</ref>