'''Chúa Bầu''' ([[chữ Nôm]]: 主瓢裒) là từ chỉ chung các đời dòng họ Vũ cát cứ ở Tuyên Quang suốt thời kỳ chia cắt [[Nam-Bắc triều (Việt Nam)|Nam Bắc triều]] và [[Trịnh-Nguyễn phân tranh|Trịnh Nguyễn phân tranh]] trong [[lịch sử Việt Nam]]. Họ Vũ trấn trị Tuyên Quang gần 200 năm, từ 1527 đến 1699. Họ Vũ nhân thời loạn tự lập ở [[Tuyên Quang]], chống chính quyền cai trị ở [[Thăng Long]]. Thời [[Nam-Bắc triều (Việt Nam)|Nam Bắc triều]], họ Vũ không theo [[nhà Mạc]] mà theo nhà [[Nhà Lê trung hưng|Lê trung hưng]] ở [[Thanh Hóa|Thanh Hoá]], nhưng khi nhà Lê trung hưng về Thăng Long, họ Vũ cũng không thần phục hoàn toàn. Các đời họ Vũ trấn giữ trên thành ở núi Bầu nên được gọi chung là Chúa Bầu.
Nguyên quán các chúa Bầu ở làng Ba Đông, huyện Gia Phúc (nay là [[Gia Lộc]]), tỉnh [[Hải Dương]], [[Việt Nam]].
