Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Phương trình Dirac”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Cheers!-bot (thảo luận | đóng góp)
n clean up
n clean up, replaced: {{cite book → {{chú thích sách (9), {{reflist}} → {{tham khảo}} using AWB
Dòng 1:
{{cơ học lượng tử}}
{{lý thuyết trường lượng tử}}
Trong [[vật lý hạt]], '''phương trình Dirac''' là một [[phương trình sóng tương đối tính]] do nhà vật lý người Anh [[Paul Dirac]] nêu ra vào năm 1928 và sau này được coi như là kết quả mở rộng của các nghiên cứu thực hiện bởi [[Wolfgang Pauli]]. Trong [[phương trình Dirac#Dạng hiệp biến và bất biến tương đối tính|dạng tự do]], hay bao gồm tương tác điện từ, phương trình này miêu tả hành trạng của các [[hạt (vật lý học)|hạt]] với [[spin-½]], như [[electron]] và [[quark]], đồng thời nó nhất quán với các nguyên lý của [[cơ học lượng tử]] và của [[thuyết tương đối hẹp]].<ref>{{citechú bookthích sách|title = Quanta: A handbook of concepts|author = P.W. Atkins|publisher=Oxford University Press|page=52|year = 1974|isbn = 0-19-855493-1}}</ref> Phương trình này là lý thuyết cơ học lượng tử đầu tiên tính đến đầy đủ các đặc tính của thuyết tương đối hẹp.
 
Phương trình cũng miêu tả cấu trúc tinh tế trong [[dải phổ hiđrô]] theo một cách rất phức tạp. Hệ quả của phương trình này cũng hàm ý sự tồn tại của một dạng vật chất mới đó là ''[[phản vật chất]]'', mà cho đến thời điểm nó các nhà vật lý chưa hề nghĩ tới hay quan sát được, và sau đó phản vật chất đã được phát hiện bằng thực nghiệm. Phương trình cũng cung cấp sự hiệu chỉnh lý thuyết bằng việc đưa ra các hàm sóng chứa một số thành phần trong lý thuyết của Pauli về [[spin]]; hàm sóng trong lý thuyết của Dirac là các [[vectơ]] với bốn thành phần là các [[số phức]] (còn gọi là [[bispinor]]), hai trong số chúng giống với hàm sóng Pauli trong giới hạn phi tương đối tính, khác với [[phương trình Schrödinger]] mà miêu tả hàm sóng chỉ có một thành phần phức. Hơn nữa, trong trường hợp khối lượng gán bằng 0, phương trình Dirac trở thành [[phương trình Weyl]].
 
Mặc dù ban đầu Dirac không hoàn toàn đánh giá đầy đủ ý nghĩa quan trọng của phương trình này, nhưng với hệ quả của việc giải thích spin trong sự thống nhất giữa cơ học lượng tử với thuyết tương đối hẹp - cũng như tiên đoán và phát hiện ra [[positron]]— thể hiện lý thuyết và phương trình Dirac là một trong những thành tựu to lớn của [[vật lý lý thuyết]]. Phương trình là sự hội tụ của các công trình của [[Isaac Newton|Newton]], [[James Clerk Maxwell|Maxwell]], và [[Albert Einstein|Einstein]] trước ông.<ref>{{citechú bookthích sách|title=The New Quantum Universe|author=T.Hey, P.Walters|publisher = Cambridge University Press|year=2009|page = 228|isbn = 978-0-521-56457-1}}</ref> Trong [[lý thuyết trường lượng tử]], phương trình Dirac được giải thích theo nghĩa khác nhằm miêu tả trường lượng tử tương ứng với các hạt có spin-½.
 
==Biểu diễn toán học==
 
Phương trình Dirac trong dạng ban đầu viết bởi Dirac là:<ref>{{citechú bookthích sách | author=Dirac, P.A.M.| title=Principles of Quantum Mechanics|edition= 4th| publisher=Clarendon| year = 1958 (reprinted in 2011)|isbn=978-0-19-852011-5|page=255}}</ref>
 
{{Equation box 1
Dòng 60:
-->
== Tham khảo ==
{{reflisttham khảo}}
 
=== Các bài báo liên quan ===
Dòng 78:
 
=== Sách ===
*{{citechú bookthích sách | author=Halzen, Francis; Martin, Alan | title=Quarks & Leptons: An Introductory Course in Modern Particle Physics | publisher=John Wiley & Sons| year=1984}}
* {{citechú bookthích sách | author=Shankar, R.| title=Principles of Quantum Mechanics|edition= 2nd| publisher=Plenum| year= 1994}}
* {{citechú bookthích sách | author=Bjorken, J D & Drell, S| title=Relativistic Quantum mechanics}}
* {{citechú bookthích sách | author=Thaller, B.| title=The Dirac Equation|series= Texts and Monographs in Physics | publisher=Springer| year= 1992}}
* {{citechú bookthích sách | author=Schiff, L.I.| title=Quantum Mechanics|edition= 3rd | publisher=McGraw-Hill| year= 1968}}
* {{citechú bookthích sách | author=Griffiths, D.J.| title=Introduction to Elementary Particles|edition= 2nd| publisher=Wiley-VCH|year= 2008|isbn= 978-3-527-40601-2}}
 
==Liên kết ngoài==