Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Sahel”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
TuHan-Bot (thảo luận | đóng góp)
n Robot: Sửa đổi hướng
Cheers!-bot (thảo luận | đóng góp)
n clean up
Dòng 5:
 
== Địa lý ==
Sahel chủ yếu là [[xavan]] và kéo dài khoảng 6.000 km (3.729 dặm) từ ven [[Đại Tây Dương]] ở phía tây tới khu vực [[sừng Châu Phi]] ở phía đông, với bề rộng từ khoảng 150 km ở phía đông (ven [[Biển Đỏ|Hồng Hải]]) cho tới khoảng 800 km (ở phía tây, ven [[Dakar]]) cảnh quan thay đổi dần từ các [[đồng cỏ]] bán khô cằn tới dạng xavan bụi gai. Theo dòng lịch sử của châu Phi thì khu vực này đã từng là quê hương của một vài vương quốc tiên tiến nhất đượng hưởng lợi từ hành trình thương mại xuyên sa mạc. Một cách tổng thể thì các vương quốc này được gọi chung là các [[vương quốc Sahel]].
 
Các quốc gia nằm trong dải sahel ngày nay bao gồm [[Sénégal|Senegal]], [[Mauritanie|Mauritania]], [[Mali]], [[Burkina Faso]], [[Niger]], [[Nigeria]], [[Tchad|Chad]], [[Sudan]], [[Eritrea]].
 
== Khí hậu, môi trường ==
Khoảng 12.500 năm trước, dải sahel là một phần của sa mạc Sahara và bị các cồn cát bồi lấp với cảnh quan tương tự như ngày nay. Trung bình dải sahel nhận được khoảng 150–500 [[mM|mm]] (6–20 inch) [[mưa]] mỗi năm, chủ yếu là trong thời kỳ [[gió mùa]] (tháng 6 tới tháng 9 hàng năm) nhưng vũ lượng phân bố không đều. Ở phía bắc lượng mưa có khi chỉ đạt 20 mm. Mùa khô kéo dài cũng là lúc nhiệt độ trung bình tăng cao (trên 20 °C) làm nước bốc hơi nhanh, nên đất đai khô cằn.
 
Khu vực sahel nằm trong vùng [[nhiệt đới]] bị giao động bởi hiện tượng biến đổi khí hậu toàn cầu. Vì đó mà chu kỳ thay đổi từ mùa khô sang mùa mưa và ngược lại không còn bình thường, phân bổ không đều. Điều này được thể hiện với mùa khô kéo dài tới 10 tháng. Cũng theo đó thì mùa mưa ngắn hơn có khi chỉ thoáng qua.
 
Sự lưu thông của [[gió mậu dịch]] và [[gió mùa]] đóng vai trò quan trọng trong biến chuyển khí hậu khu vực sahel.<ref>Matthias Forkel [http://www.m-forkel.de/klima/zirk_passat.html Die atmosphärische Zirkulation der Tropen und Subtropen - Die Passat- und Monsunzirkulation (Lưu thông khí quyển trong khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới – Gió mậu dịch- và gió mùa)]</ref>