Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Rigoletto”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Tạm dich màn 1 từ wiki tiếng Anh |
|||
Dòng 1:
'''''Rigoletto''''' là một vở [[opera]] ba màn của [[Giuseppe Verdi]]. [[Libretto]] [[tiếng Ý]] viết bởi [[Francesco Maria Piave]] dựa trên vở kịch ''[[Le roi s'amuse]]'' của [[Victor Hugo]]. Bất chấp những vấn đề nghiêm trọng ban đầu với hệ thống kiểm duyệt của Áo đang quản lý các nhà hát ở miền bắc nước Ý khi đó, vở opera đã có buổi ra mắt thành công ở [[La Fenice]] tại Venice ngày 11 tháng 3 năm 1851.
Nó được nhiều người đánh giá là kiệt tác opera đầu tiên trong nửa sau sự nghiệp của Verdi. Câu chuyện bi thảm của nó xoay quanh công tước trụy lạc xứ Mantua, người hề gù lưng của ông mang tên Rigoletto, và cô con gái xinh đẹp của Rigoletto mang tên Gilda. Tựa đề nguyên thủy của vở opera, ''La maledizione'' (Lời nguyền), nói về lời nguyền cho cả công tước và Rigoletto của một cận thần có con gái bị quyến rũ bởi công tước với sự khuyến khích của Rigoletto. Lời nguyền trở thành hiện thực khi Gilda cũng đem lòng yêu công tước và cuối cùng đã hi sinh tính mạng mình để cứu
== Các vai ==
Dòng 63:
| colspan="3"|'' Hợp xướng nam: dân chúng''
|}
== Nội dung ==
:Địa điểm: [[Mantua]]
:Thời điểm: thế kỉ 16<ref>Nội dung dựa trên Melitz (1913).</ref>
=== Màn 1 ===
''Cảnh 1: Một phòng trong cung điện''
Tại một buổi khiêu vũ ở cung điện của mình,<ref>Mô tả trong [http://www.giuseppeverdi.it/stampabile.asp?IDCategoria=162&IDSezione=581&ID=19903 libretto nguyên thủy]: ''Sala magnifica nel palazzo ducale, con porte nel fondo che mettono ad altre sale, pure splendidamente illuminate. Folla di Cavalieri e Dame che passeggiano nelle sale del fondo – Paggi che vanno e vengono – Nelle sale in fondo si vedrà ballare. Da una delle sale vengono parlando fra loro il Duca e Borsa.''</ref> công tước hát về một cuộc sống đầy lạc thú với càng nhiều phụ nữ càng tốt: "Questa o quella". Anh đã thấy một cô gái đẹp chưa biết tên ở nhà thờ và mong muốn được sở hữu cô, nhưng đồng thời cũng muốn quyến rũ nữ bá tước Ceprano. Rigoletto, người hề gù lưng của công tước, chế nhạo chồng của những người phụ nữ được công tước để ý đến, và khuyên công tước loại bỏ họ bằng nhà tù hoặc cái chết. Marullo, một khách mời tại buổi khiêu vũ, thông báo cho các nhà quý tộc biết Rigoletto có một "người yêu", nhưng tất cả không ai tin. Các nhà quý tộc quyết tâm trả thù Rigoletto. Sau đó Rigoletto chế nhạo bá tước Monterone, người có con gái bị công tước quyến rũ. Bá tước Monterone bị bắt theo lệnh của công tước và cất lời nguyền rủa công tước và Rigoletto. Lời nguyền thực sự làm Rigoletto sợ hãi.
[[File:Rigoletto premiere stage set for Act 1, Scene 2.jpg|thumb|upright=1.2|Màn 1, cảnh 2, bài trí sân khấu của Giuseppe Bertoja cho buổi diễn ra mắt của ''Rigoletto'']]
''Cảnh 2: Một con phố, với sân nhà Rigoletto''
Vừa nghĩ về lời nguyền, Rigoletto vừa đi về nhà và gặp sát thủ Sparafucile đi tới chỗ ông và gạ gẫm ông thuê mình. Rigoletto nghĩ về đề nghị này nhưng rồi từ chối; Sparafucile bỏ đi sau khi nhắc đi nhắc lại tên mình nhiều lần. Rigoletto suy ngẫm về sự tương đồng giữa hai người: "Pari siamo!"; Sparafucile giết người bằng kiếm, và Rigoletto dùng "miệng lưỡi độc ác" để đâm nạn nhân của mình. Rigoletto mở cửa và nhà gặp con gái Gilda. Họ chào nhau một cách nồng ấm: "Figlia!" "Mio padre!". Rigoletto che giấu con gái khỏi công tước và tất cả mọi người, và cô cũng không biết nghề nghiệp của ông. Do ông cấm cô không được xuất hiện bên ngoài, cô chưa được đi đâu ngoại trừ nhà thờ và cũng không biết cả tên cha cô.
Khi Rigoletto đi ra ngoài, công tước xuất hiện và nghe lén thấy Gilda thú nhận với Giovanna rằng cô cảm thấy tội lỗi vì đã không nói cho cha cô về người thanh niên trẻ cô gặp ở nhà thờ. Cô nói cô đã đem lòng yêu anh nhưng cô sẽ còn yêu anh hơn nếu như anh là một sinh viên nghèo. Trong khi cô đang nói về tình yêu của mình, công tước đi vào vui mừng khôn xiết. Gilda, lo sợ, gọi Giovanna, mà không biết rằng công tước đã bảo bà ta đi. Giả vờ là một sinh viên, công tước thuyết phục Gilda về tình yêu của mình: "È il sol dell'anima". Khi cô hỏi tên của anh, anh ngập ngừng trả lời tên mình là Gualtier Maldè. Nghe thấy tiếng động và lo rằng cha cô trở về, Gilda bảo công tước đi về sau khi họ nhanh chóng trao nhau lời thề yêu thương: "Addio, addio". Khi chỉ còn một mình, Gilda suy ngẫm về tình yêu của mình với công tước, người cô tin chỉ là một sinh viên: "Gualtier Maldè!... Caro nome".
Sau đó, Rigoletto trở về: "Riedo!... perché?", trong khi các nhà quý tộc thù địch đợi bên ngoài tường bao khu vườn (họ tin rằng Gilda là người yêu của ông hề chứ không biết rằng cô là con ông) để sẵn sàng bắt cóc cô gái yếu đuối. Sau khi thuyết phục Rigoletto rằng họ đang đi bắt cóc nữ bá tước Ceprano, họ bịt mắt ông và dùng ông để giúp họ trong vụ bắt cóc: "Zitti, zitti". Với sự giúp đỡ ngoài mong muốn của cha cô, Gilda bị các nhà quý tộc bắt mang đi. Khi nhận ra người bị bắt chính là Gilda, Rigoletto gục xuống, nhớ lại lời nguyền.
==Ghi chú==
| |||