Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thể tích mol”

'''Thể tích mol''' hay '''thể tích mol phân tử''' là [[thể tích]] bị chiếm bởi một [[mol]] chất ([[nguyên tố hóa học]] hoặc [[hợp chất|hợp chất hóa học]]) tại [[áp suất]] và [[nhiệt độ]] cho trước. Trước đây người ta còn gọi thể tích mol phân tử là '''thể tích phân tử gam'''.<ref name="bachkhoa">[http://www.bachkhoatoanthu.gov.vn/noidung/tudien/Lists/GiaiNghia/View_Detail.aspx?TuKhoa=&ChuyenNganh=15&DiaLy=0&P&ItemID=20028 Mục từ "Thể tích mol phân tử"], Từ điển bách khoa Việt Nam, Viện khoa học xã hội Việt Nam - Viện từ điển học và bách khoa thư Việt Nam</ref> Ký hiệu của thể tích mol là ''V''_m;<ref name="GreenBook">{{GreenBookRef2nd|page=41}}</ref> đơn vị của thể tích mol là [[mét khối]] trên mol (m³/mol).<ref name="GreenBook"/> Tuy thế trong thực hành, người ta chuộng dùng đơn vị [[mét khối|đềximét khối]] trên mol (dm³/mol) cho [[chất khí]] và [[mét khối|xentimét khối]] trên mol (cm³/mol) cho [[chất lỏng]] và [[chất rắn]].

Đối với [[khí lý tưởng]], thể tích mol được tính theo [[phương trình trạng thái khí lý tưởng]]; giá trị thu được khá sát đối với nhiều loại khí thông dụng ở [[nhiệt độ và áp suất tiêu chuẩn]]. Đối với [[tinh thể]], xác định thể tích mol được đo bằng phương pháp [[tinh thể học tia X]].

Tại nhiệt độ và áp suất cho trước, thể tích mol là như nhau đối với tất cả khí lý tưởng và bằng một con số gọi là [[hằng số khí]]: ''R''&nbsp;= 8.,314&nbsp;4621(75)&nbsp;J&nbsp;mol⁻¹&nbsp;K⁻¹ với [[độ không đảm bảo chuẩn|độ không đảm bảo chuẩn tương đối]] là 9,1×10⁻⁷ (căn cứ theo giá trị khuyến nghị của [[CODATA]] 2010<ref>{{cite web | title = CODATA value: molar gas constant | url = http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?r | publisher = NIST | accessdate = |language=tiếng Anh}}</ref>). Thể tích mol của khí lý tưởng tại áp suất 100&nbsp;[[Pascal (đơn vị)|pascal]] (1&nbsp;[[bar (đơn vị)|bar]]) là:

:22.,710&nbsp;980(38)&nbsp;dm³/mol tại 0&nbsp;°C

:24.,789&nbsp;598(42)&nbsp;dm³/mol tại 25&nbsp;°C

:22.,414 L[[lít|l]]/mol tại 0&nbsp;°C

:24.465 Ll/mol tại 25&nbsp;°C

Có thể tính thể tích [[cấu trúc tinh thể|ô đơn vị]] (''V''_cell) từ [[tham số ô đơn vị]] (''unit cell parameter'') - được định trị ngay từ bước đầu của thí nghiệm tinh thể học tia X (công việc tính toán do phần mềm xác định cấu trúc tinh thể tự động thực hiện). Mối quan hệ giũa thể tích ô đơn vị và thể tích mol được thể hiện qua công thức:

trong đó ''N''_A là [[hằng số Avogadro]]; ''Z'' là số đơn vị công thức (''formula unit'') trong ô đơn vị. Kết quả của công thức này thường được gọi là "mật độ tinh thể".

[[Silic]] được dùng nhiều trong ngành công nghiệp điện tử. Việc xác định thể tích mol của silic (cả bằng phương pháp tinh thể học tia X lẫn phương pháp tính tỷ số thể tích mol/khối lượng riêng) thu hút nhiều mốisự quan tâm. Công trình tiên phong về vấn đề này là của Deslattes và các cộng sự (1974) tại [[Viện Tiêu chuẩn và Kỹ thuật quốc gia (Hoa Kỳ)]].<ref>{{cite journal | last = Deslattes | first = R. D. | coauthors = Henins, A.; Bowman, H. A.; Schoonover, R. M.; Carroll, C. L.; Barnes, I. L.; Machlan, L. A.; Moore, L. J.; Shields, W. R. | year = 1974 | journal = [[Physical Review Letters]] | volume = 33 | issue = 8 | pages = 463–66