Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lưu Đán”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
←Trang mới: “{{Thông tin nhân vật hoàng gia | tên = Lưu Đán | native name = 劉旦 | tước vị = Yên vương | thêm = china | hình = | cỡ hình = 250px |…” |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 35:
| nơi an táng =
}}
'''Lưu Đán''' ([[chữ Hán]]: 刘旦, ? - [[80 TCN]]), tức '''Yên Thích vương''' hay '''Yên Lạt vương''' (燕剌王), là vị chư hầu vương thứ tám của nước Yên thời [[Tây Hán]] trong [[lịch sử Trung Quốc]].
Lưu Đán là con trai thứ ba của [[Hán Vũ Đế]] Lưu Triệt, vua thứ 7 của nhà Hán. Mẹ ông là Lý phu nhân. [[Sử kí Tư Mã Thiên|Sử kí]] cũng như [[Hán thư]] không nêu rõ Lưu Đán được sinh vào năm nào.
Năm Nguyên Thứ thứ sáu đời [[Hán Vũ Đế]] ([[117 TCN]]), Lưu Đán được vua cha lập làm Yên vương do vua Yên trước đó là [[Lưu Định Quốc]] đã phạm tội và tự sát. Ông được [[Hán thư]] giới thiệu là người giỏi về tinh lịch và sổ thuật.
Cuối thời [[Hán Vũ Đế]], triều đình nhà Hán phát sinh rối loạn. Năm [[91 TCN]], anh trưởng của ông là thái tử [[Lưu Cứ]] chết, trong khi người anh thứ hai là [[Lưu Hoành (Tề Hoài vương)|Tề vương Lưu Hoành]] cũng sớm qua đời, Lưu Đán trở thành người con lớn tuổi nhất của Hán Vũ Đế còn sống. Năm [[89 TCN]], ông dâng thư lên Hán Vũ Đế xin vào cung làm túc vệ, ý định muốn nhân đó ở gần Vũ Đế, nắm binh quyền mà dễ dàng chiếm ngôi thái tử. Vũ Đế đoán được ý đồ này, nên không chấp nhận và sinh ra phản cảm với ông. Cuối cùng, Vũ Đế phong cho con út là [[Lưu Phất Lăng]] làm thái tử.
Năm [[87 TCN]], Vũ Đế chết. Lưu Phất Lăng mới 17 tuổi nối ngôi, tức Chiêu Đế. Lưu Đán oán giận vì mình là con lớn mà không được lập, nên liên kết cùng đại thần [[Thượng Quan Kiệt]] âm mưu chống lại [[Hán Chiêu Đế]] và đại thần phụ chính [[Hoắc Quang]].
Dưới thời Chiêu Đế, triều đình ban thêm cho Lưu Đán 30 vạn tiền và 13000 hộ để tăng thực ấp, nhưng vẫn không làm ông bỏ ý đồ cướp ngôi. Năm [[86 TCN]], do sự xúi giục của Lang trung Thành Chẩn, chuẩn bị nổi loạn. Ông liên kết với cháu của Hiếu vương nước Tề là [[Lưu Trạch]], chiêu mộ quân sĩ các quận, tích trữ vũ khí lương thảo chuẩn bị nổi loạn. Lang trung Hàn Nghĩa lựa lời khuyên can, bị Lưu Đán sai giết chết cùng 15 quan khác.
Sau đó, Lưu Trạch khởi binh ở Lâm Tri<ref>Nay thuộc địa cấp Bác Thị, trấn Lâm Tri, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc</ref>, tuy nhiên sự việc bị phát giác. Bình hầu Lưu Thành bắt được Lưu Đán và Lưu Trạch, giao cho triều đình. Triều đình ra lệnh giết Lưu Trạch nhưng xá miễn cho Lưu Đán.
Tuy nhiên sang năm [[80 TCN]], Lưu Đán lại liên kết với cha con [[Thượng Quan Kiệt]], [[Thượng Quan An]] và Cái Trưởng công chúa khởi loạn, không may lần này sự việc bị tiết lộ. Cha con Thượng Quan bị giết, còn Lưu Đán bị buộc phải tự sát, được truy tặng thụy hiệu là Thích vương.
Lưu Đán làm Yên vương 37 năm, không rõ bao nhiêu tuổi. Sang năm [[73 TCN]], [[Hán Tuyên Đế]] lập con ông là Lưu Kiến làm Quảng Dương Khoảnh vương.
== Xem thêm ==
*[[Hán Vũ Đế]]
*[[Hoắc Quang]]
*[[Thượng Quan Kiệt]]
== Tham khảo ==
| |||