Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Võ Di Nguy”

'''Võ Di Nguy''' (武彝巍<ref>[[s:Trang:Viet Nam Su Luoc.djvu/172|Việt Nam sử lược/Quyển II/Tự chủ thời đại/Chương XII]]</ref>, [[Ất Sửu]], [[1745]] - [[Tân Dậu]], [[1801]]) là một danh tướng có nhiều công lao ở thời kỳ [[nhà Nguyễn]] phục nghiệp ở [[Việt Nam]].

'''Võ Di Nguy''', là người huyện [[Phú Vang]], tỉnh [[Thừa Thiên - Huế|Thừa Thiên]] (nay là [[Thừa Thiên - Huế|Thừa Thiên-Huế]]).

[[Tháng 12]] năm [[Giáp Ngọ]] ([[1774]]), sau khi quân Trịnh do tướng [[Hoàng Ngũ Phúc]] chỉ huy chiếm được [[Cố đô Huế|Phú Xuân]] ([[Huế]]), Định vương phải mang các thân thuộc vượt biển, qua địa bàn kiểm soát của quân [[Tây Sơn]], tháo chạy vào [[Gia Định]] ([[Ất Mùi]], [[1775]]); Võ Di Nguy vẫn ở lại cầm cự với quân Trịnh được ít lâu, rồi hiệp cùng Cai đội Tô Văn Đoài đem khoảng 200 rút quân vào Nam.

[[Tháng 2]] năm [[Quý Mão]] ([[1783]]), thủ lĩnh quân Tây Sơn là [[Nguyễn Nhạc]] lại sai [[Nguyễn Huệ]], [[Nguyễn Lữ]] mang quân vào Gia Định. Chúa Nguyễn thua trận phải chạy xuống Ba Giồng (Tam Phụ)<ref>Ba Giồng là ba gò đất cổ, chạy xuyên qua 2 huyện Kiến Hưng, Kiến Đăng, thuộc địa hạt trấn [[Định Tường]]. Ở đây, phía trước có sông dài ngăn trở, phía sau là vùng đồng lầy cỏ rậm. Các tướng chúa Nguyễn thường lấy nơi này làm nơi đóng quân, chứa lương, ẩn trú khi nguy cấp.</ref>, rồi sang [[Bangkok|Vọng Các]] ([[Xiêm|Xiêm La]]) vào tháng giêng năm [[Giáp Thìn]] ([[1784]]).

[[Tháng 6]] năm ấy, vua Xiêm là Chất Tri (Chakri, Rama I) sai hai người cháu, cũng là hai viên tướng cao cấp là Chiêu Tăng và Chiêu Sương, đem 2 vạn quân thủy cùng 300 chiến thuyền vượt vịnh Xiêm La, qua ngả [[Kiên Giang]], sang giúp... Nhưng khi lực lượng hùng hậu này lọt vào khoảng giữa Rạch Gầm và Xoài Mút (nay thuộc [[Tiền Giang]]), thì chỉ trong vòng chưa đầy một ngày, toàn bộ quân Xiêm và quân Nguyễn đều đại bại, khiến chúa Nguyễn cùng nhiều tướng lĩnh, trong số ấy có Võ Di Nguy lại phải sang nương nhờ nước Xiêm.

[[Tháng 7]] năm [[Đinh Mùi]] ([[1787]]), Nguyễn Phúc Ánh kéo quân về nước, đóng quân tại [[Long Xuyên]], ông lãnh sứ mạng ở lại [[Phú Quốc]] bảo vệ cho mẹ và cung quyến chúa Nguyễn.

[[Tháng 8]] năm [[Mậu Thân]] (ngày [[7 tháng 9]] năm [[1788]])<ref>Ghi theo Nguyễn Đình Đầu, ''Địa chí TP.HCM'', tập I, Nxb TP. HCM, 1987, tr. 176</ref>, chúa Nguyễn lấy lại được Gia Định, cử ông làm Nội Thủy Trung Thủy Thuyền, rồi thăng Khâm sai thuộc nội Cai cơ, chỉ huy 5 đạo hải thuyền “Minh Phương Hầu” và trông coi việc đóng thuyền và tàu chiến.

[[Tháng ba3]] năm [[Quý Sửu]] ([[1793]]), hộ giá chúa Nguyễn ra đánh [[Quy Nhơn|Qui Nhơn]], ông cùng [[Nguyễn Văn Trương]] và [[Võ Tánh]] điều động hải quân, đổ bộ đánh chiếm được phủ Bình Khang (nay thuộc tỉnh [[Khánh Hòa]]).

[[Tháng hai2]] năm [[Ất Mão]] ([[1795]]), ông theo chúa Nguyễn ra cứu Võ Tánh ở thành [[Diên Khánh]] (nay thuộc tỉnh Khánh Hòa).

'Sách ''Việt sử tân biên''' chép:

Năm [[Gia Long]] thứ sáu ([[1807]]), Võ Di Nguy được nâng lên hàng nhất phẩm, được cấp mộ phu. Sang đời [[Minh Mạng]] ([[1824]]), ông được thờ nơi Thế miếu.

Năm Minh Mạng thứ 12 (14 tháng 12 năm [[1831]]), ông được truy tặng thêm danh hiệu, đổi tên thụy là Tráng Túc (dõng mãnh và cung kính) và tước Bình Giang Quận công.

Về khu vực mộ, được xây cất theo lối kiến trúc dành cho các danh tướng vào thời kỳ đó, có diện tích 122,5m25 [[m²]] (17,5m x 7m). Bên ngoài khu vực mộ có lớp tường ô dước bao quanh cao 1,8m8 [[m]], lớp tường bên trong chỉ cao 1,2m2 m cũng bằng ô dước và cả hai cách nhau 2,4m4 m. Giữa hai lớp bờ rào có 4 ngôi mộ, chia đều mỗi bên hai mộ: bên phải là phần mộ của bà Lê Thị Mười (vợ của Võ Di Nguy) và người con thứ nam Võ Di Thiện, bên trái là phần mộ của cháu dâu họ Võ là Triệu Thị Đào và 1 mộ phần vô danh. Cạnh hai mộ này có một giếng nước.

Mộ Võ Di Nguy nằm giữa khu mộ, đắp bằng ô dước, nhô khỏi mặt đất khoảng 0,25m25 [[m]], hình chữ nhật: 2m2 m x 1,6m6 m. Cách đầu mộ 1,8m8 m có đặt tấm bình phong bằng ô dước hình chữ nhật khắc 2 bài vị: bên phải nói về công danh của Võ Di Nguy, bên trái nói về vợ Võ Di Nguy. Tuy nhiên nhiều chữ đã bị phai mờ theo thời gian...

Ngày [[7 tháng 1]] năm [[1993]], Bộ Văn hóa đã ra quyết định số 43-VH/QĐ công nhận khu lăng là ''Di tích kiến trúc nghệ thuật Quốc gia''.