|
| Hợp chất liên quan = [[Etanol]]<br />[[Butanol]]
}}
'''Axeton''' là một hợp chất hữu cơ với, công thức là (CH<sub>3</sub>)<sub>2</sub>CO. NóAxeton là một chất lỏng linh động, dễ cháy, không màu và là dạng [[xeton]] đơn giản nhất.
Axeton có thể hoà tan trong nước và là [[dung môi]] quanchủ trọng, thườngyếu dùng cho các mục đíchđể làm sạch trong phòng thí nghiệm. 6,7 triệu tấn axeton được sản xuất trên toàn [[thế giới]] trong năm 2010, chủ yếu sử dụng làm một dung môi và sản xuất [[metyl metacrilat]] và [[bisphenol]]. Nó là một chất dùng để tổng hợp các chất [[hữu cơ]]. Axeton còn được sử dụng trong các thành phần hoạt chất của sơn móng tay.
axetonAxeton được sản xuất và tiêuthải huỷra trong [[cơ thể]] con người thông qua quá trình [[trao đổi chất]]. Nó thường có trong [[máu]] và [[nước tiểu]]. Những người có bệnh tiểu đường phụ nữ mang thai và cho con bú, trẻ em sản xuất ra nóaxeton với số lượng lớn hơn những người khác. Khẩu phần ăn nhiều chứa nhiều xeton giúp tăng hàm lượng axeton cũng giúp trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ giảm những cơn động kinh trong trường hợp chúng mắc bênh động kinh đề kháng. Thử nghiệm độc tính [[sinh sản]] cho thấy rằng nó có tiềm năng thấp gây ra vấn đề sinh sản.
==Trao Sinhđổi tổng hợpchất ==
=== Sự tổng hợp sinh học ===
Một lượng nhỏ axeton được sản xuất trong cơ thể bằng cácphản ứng khử carboxylcacbon của cácthể [[xeton]]. Một số chế độ ăn uống, bao gồm cả ăn chay kéotrường, dàichế độ ăn vànhiều [[chất béo]] chế độ ăn kiêngnhưng ít [[chấtđường bột]] (thường gọi là low carb), có thể sản xuấtsinh ketosis, trong đó axeton được hình thành trong các [[mô]] cơ thể.
== Sử dụng trao đổi chất ==
Mặc dù một số sách giáo khoa hóa sinh và các ấn phẩm nghiên cứu hiện nay chỉ ra rằng axeton không thể được chuyển hóa được, nhưng trong thực tế lại chứng minh ngược lại. axetonAxeton có thể được sản xuất từ quá trình [[oxy hóa]] [[isopropanol]]. Nó có thể được chuyển hóa thành [[D-lactat]] và [[pyruvat]], và cuối cùng là [[glucozơ]].
== Sản xuất ==
Trong năm 2010, năng lực sản xuất axeton trên toàn thế giới cho axeton ước đạt 6,7 triệu tấn. Với 1,56 triệu tấn mỗi năm, Hoa Kỳ có sản lượng sản xuất cao nhất. Tiếp sau là [[Đài Loan]] và [[Trung Quốc]]. Nhà sản xuất axeton lớn nhất là [[INEOS Phenol]], mỗi năm săn xuất 17% lượng sản xuất của thế giới. Giá giao ngay của axeton (trong mùa hè năm 2011) là 1100-1250 USD/tấn tại Hoa Kỳ.
== Phương pháp sản xuất hiện hành ==
Axeton được sản xuất trực tiếp hoặc gián tiếp từ [[propen]]. Khoảng 83% axeton được sản xuất thông qua quáphương trìnhpháp Cumen, và vì sản phẩm từ phương pháp này mà sản xuất axeton đượcluôn gắn liền với sản xuất phenol. Phương pháp Cumen gồm việc alkyl hoá [[benzen]] với propen, sinh ra [[cumene]], được oxi hoá, sinh ra axeton và phenol.
Ngoài ra, axeton còn được sản xuất trực tiếp bằng cách oxi hoá hay hidro hoá propen, sinh ra 2-propanol (isopropanol), và khi oxi hoá isopropanol sẽ được axeton.
== Phương pháp cũ ==
Trước đây, axeton được sản xuất bằng cách chưng cất [[axetat]], ví dụ canxi axetat trong ứng khử carboxyl ketonic.
| 