|
[[Tập tin:Peach dessert.jpg|nhỏ|Món tráng miệng từ quả đào.]]
Cây '''đàoĐào''' (danh pháp khoa học: '''''Prunus persica''''') là một loài cây được trồng để lấy quả hay hoa. Nó là một loài [[cây sớm rụng lá]], thân gỗ nhỏ, có thể cao tới 5–10 m. Lá của nó có hình mũi mác, dài 7–15 cm và rộng 2–3 cm. Hoa nở vào đầu mùa xuân, trước khi ra lá; hoa đơn hay có đôi, đường kính 2,5–3 cm, màu hồng với 5 cánh hoa. Quả đào cùng với quả của [[anh đào]], [[mận]], [[mơ]] là các loại quả hạch.Quả của nó có một hạt to được bao bọc trong một lớp vỏ gỗ cứng (gọi là "hột"), cùi thịt màu vàng hay ánh trắng, có mùi vị thơm ngon và lớp vỏ có lông tơ mềm như nhung.
Tên gọi khoa học ''persica'' có lẽ có từ niềm tin ban đầu của người châu Âu cho rằng đào có nguồn gốc ở khu vực [[Iran|Ba Tư]] (Persia) (hiện, nay là [[Iran]]). Sự đồng thuận lớn trong giới các nhà thực vật học ngày nay đã cho rằng nó có nguồn gốc từ Trung Quốc và được đưa vào Ba Tư cũng như khu vực [[Địa Trung Hải]] theo [[con đường tơ lụa]] vào khoảng thời gian ban đầu của lịch sử nhân loại, có lẽ vào khoảng [[thiên niên kỷ 2 TCN]] (Huxley và những người khác, 1992).
Các giống đào trồng được chia thành hai loại là "hột rời" và "hột dính", phụ thuộc vào việc hột có dính với cùi thịt hay không; cả hai loại này đều có cùi thịt trắng hay vàng. Quả đào với cùi thịt trắng thông thường có vị rất ngọt và ít vị chua, trong khi loại có cùi thịt màu vàng thông thường có vị chua kèm theo vị ngọt, mặc dù điều này cũng có sự dao động lớn. Cả hai màu thông thường đều có các vệt đỏ trong lớp thịt của chúng. Loại đào cùi trắng, ít chua là phổ biến nhất tại Trung Quốc, [[Nhật Bản]] và các quốc gia [[châu Á]] xung quanh, trong khi người [[châu Âu]] và [[Bắc Mỹ]] ưa thích loại có cùi thịt màu vàng và có vị chua hơn.
== XuânĐào đàotrơn ==
[[Tập tin:Nectarines early morning02.jpg|nhỏ|trái|Cây xuându đào vào buổi sáng.]]
'''XuânĐào trơn''' còn gọi là '''du đào''', '''xuân đào''' (''P. p.'' var. ''nucipersica'' hay ''P. p'' var. ''nectarina'') là một nhóm [[giống cây trồng]] của đào và nó có lớp davỏ trơn, không lông tơ. Mặc dù nhữngvề ngườimặt bánthương hoa quả coi quảmại, đào lông và quảđào xuântrơn đàođược nhưxem là những loại quả khác nhau và người ta thường nhầm rằng đào trơn là giống lai tạo giữa đào lông và [[Phân chi Mận mơ|mận]] nhưng chúngthực đềutế thì đào trơn thuộc về cùng một loài. Xuânvới đào cólông. lẽNhiều đãnghiên cứu di truyền chỉ ra đờirằng sauđào nhiềutrơn lầnlà chiếtkết ghépquả của loạigien lặn, trong khi ở đào lông là gien trội.<ref name=osu>Oregon State University: [http://web.archive.org/web/20080714065820/http://food.oregonstate.edu/faq/uffva/nectarine2.html peaches and nectarines]</ref> Quả đào trơn cũng có thể mọc lên từ cây đào lông, thôngtrường thườnghợp lànày thường do [[đột biến dị chồi]] gen. QuảCùi xuânthịt quả đào trơn có thể có màu trắng hay vàng, cùivà thịtcó thể dính hay không dính với hột. ThỉnhThường thoảng câythì đào cũngtrơn cónhỏ thểhơn sinhvà rangọt hơn đào lông một vàichút. Việc thiếu lông tơ khiến cho quả xuânđào trơn trông đỏ hơn quả đào hoặclông ngượcvà lại.điều Thôngnày thườngcũng Xuâncó nghĩa là vỏ đào trơn dễ bị thương tổnthâm hơn là đào lông. Lịch sử ra đời của xuân đào trơn không rõ ràng; những ghi chép đầu tiên có đề cập tới nó tại [[Anh]] là vào năm [[1616]], nhưng có lẽ nó đã được trồng sớm hơn thế rất nhiều tại Trung Á và Đông Á.
== Đào trong văn hóa châu Á ==
* Hoa đào là loài hoa biểu tượng của bang [[Delaware]] và quả đào là quả biểu tượng của bang [[Nam Carolina]]. Bang [[Georgia]] còn gọi là ''Peach State'' (Bang của Đào).
* Mặc dù [[Cosmo Kramer]], một nhân vật trong ''Seinfeld'', ăn quả đào [[Mackinaw, Michigan|Mackinaw]], nhưng không có giống, thứ nào như thế tồn tại.
== Chú thích ==
{{tham khảo}}
== Tham khảo và liên kết ngoài ==
| 