Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thần đạo”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n clean up, General fixes using AWB
Dòng 1:
c l
{{chú thích trong bài}}
[[Tập tin:Shinto torii icon gold.png|trái|nhỏ|150px|Biểu tượng của thần đạo được thế giới biết đến]]
Hàng 16 ⟶ 17:
Mỗi ngôi đền đều được xây dựng để dành riêng cho một thần. Sau đây là những nam thần và nữ thần (女神 ''megami'') chính trong truyền thuyết:
 
* '''Izanagi''' (イザナギ, ''Cổ sự ký'' ghi là 伊弉諾 ''Y Trang Nặc,'' ''Nhật Bản thư kỷ'' ghi là 伊邪那岐 ''Y Tà Na Kỳ,'' ngoài ra còn được viết là 伊弉諾尊 ''Y Trang Nặc Tôn'') là vị nam thần đầu tiên, chồng của Izanami. Ông cùng vợ đã tạo ra nước Nhật. Ông từ trên cầu ''Ame-no-ukihashi'' dùng ngọn giáo thần ''Ame-no-nuboko'' nhúng vào [[đại dương]] và khuấy. Khi ngọn giáo được rút lên nước biển nhỏ xuống tạo thành một hòn [[đảo]]. Izanagi và Izanami xây dựng một lâu đài và sinh ra 8 hòn đảo mới, gộp thành phần lớn nước Nhật ngày nay. Izanagi là cha của Đại Thần Thiên ChiếuÂmaterasu, Tsukiyomi và Susa-no-OSusanoo.
 
* '''Izanami''' (イザナミ, còn được viết là: 伊弉冉 ''Y Trang Nhiễm,'' 伊邪那美 ''Y Tà Na Mỹ,'' 伊弉弥 ''Y Trang My'') là vị nữ thần đầu tiên, vợ của Izanagi. Khi Izanami sinh ra thần [[lửa]] thổ thần HinokaguKagutsuchi (火之迦具土神 ''Hinokagatsuchi'', ''Hỏa Chi Già Cụ Thổ Thần ''trong ''Cổ sự kí; ''còn gọi là ''Kagutsuchi ''trong'' Nhật Bản thư kỷ''), lửa bốc cháy khiến bà bị thương và chết. Inazagi nổi giận và dùng kiếm chém vào đầu của Kagu-tsuchiKagutsuchi và chặt thành 8 khúc. Các phần của Kagu-tsuchiKagutsuchi trở thành những [[núi lửa]] bao bọc nước Nhật. Khi Izanagi xuống Suối Vàng (黄泉 ''Yomi'', ''Hoàng Tuyền'') để đón Izanami về, bà đã biến thành thần chết. Izanagi bị vợ đuổi và trở về một mình.
 
[[Tập tin:Amaterasu cave.JPG|nhỏ|phải|Amaterasu ló mình khỏi hang đá]]
* '''Amaterasu-Ōmikami''' (天照大神 ''Thiên Chiếu Đại Thần'' theo ''Nhật Bản thư kỷ,'', 天照大御神 ''Thiên Chiếu Đại Ngự Thần'' theo ''Cổ sự ký;'', ngoài ra còn được viết là 天照皇大神 ''Thiên Chiếu Hoàng Đại Thần,'' 日神 ''Nhật Thần'' hay Thần [[Mặt Trời]]) là vị nữ thần được sinh ra từ mắt trái của Izanagi khi ông rửa mặt sau khi trở về từ Suối Vàng. Amaterasu mang lại [[ánh sáng]] và hơi ấm cho vạn vật, nhưng một hôm em trai của Amaterasu là Susa-no-OSusanoo cãi nhau với bà và ném vật được dâng tế cho Amaterasu, một con lừa chết, vào phòng thêu làm chết một cô hầu gái. Amaterasu tức giận và tự nhốt mình trong hang đá, khiến thế giới chìm vào bóng tối. Ame-no-Uzume và các vị thần khác đã tìm cách lừa Amaterasu ra bằng một lễ hội ầm ĩ và một chiếc gương [[đồng]]. Amaterasu được xem là tổ tiên của người Nhật, và bà đã tặng chiếc gương đồng "bát chỉ" (八咫鏡 ''Yata No Kagami'', ''Bát Chỉ kính''), "''bát phảnxích quỳnh khúc ngọc''" (八瓊曲玉 ''Yasakani no Magatama'') và thanh gươm "Thảo Thế" (草薙の剣 ''Kusanagi-no-Tsurugi'', ''Thảo Thế kiếm'') cho cháu mình là Ninigi-no-Mikoto khi cho ông xuống mặt đất. Ngày nay thanh gươm được giữ tại thần cung Atsuta (熱田).
 
[[Tập tin:Tsukuyomi shrine Kyoto.jpg|nhỏ|phải|Đền thờ thần Tsukuyomi ở [[Kyoto]]]]
* '''Tsukuyomi''' (月読 ''Nguyệt Độc'') là thần [[Mặt Trăng]], em gáitrai của Amaterasu. Tsukuyomi được sinh ra từ mắt phải của Izanagi khi ông rửa mặt sau khi trở về từ Suối Vàng. Một hôm Amaterasu sai Tsukuyomi đi thay mình đến dự tiệc của Bảo thực thầnUkemochi-no-kami (保食神). ''Bảo thực thần)''. Ukemochi lần lượt nhìn vào biển, rừng và đồng lúa rồi nôn ra cá, thịt và một chén [[cơm]], mời Tsukuyomi ăn. Kết quả là Bảo thực thần bị Tsukuyomi cảm thấy kinh hãi và giết chết. Từ đó, Amaterasu không thèm nhìn mặt em gáitrai nữa, và khi nào có Mặt Trăng thì Mặt Trời đi chỗ khác.
 
[[Tập tin:Dragon Susanoo no mikoto and the water dragon.jpg|nhỏ|trái|100px|Susa-no-O diệt đại xà]]
* '''Susa-no-OSusanoo-no-Mikoto''' (スサノオ đọc là ''Susa-no-O'', ''Nhật Bản thư kỷ'' ghi là 素盞嗚尊 ''Tố Trản Ô Tôn,'' 素戔嗚尊 ''Tố Tiên Ô Tôn''; ''Cổ sự ký'' ghi là 建速須佐之男命 ''Kiến Tốc Tu Tá Chi Nam Mệnh,'' 須佐乃袁尊 ''Tu Tá Nãi Viên Tôn'') là thần [[biển]] và gió [[bão]]. Susa-no-OSusanoo là em trai của Amaterasu và Tsukuyomi, được sinh ra từ mũi của Izanagi khi ông rửa mặt sau khi trở về từ Suối Vàng. Susa-no-OSusanoo làm Amaterasu tức giận và bị đuổi đi. Khi đến huyện Izumo, Susa-no-OSusanoo gặp hai thần đất. Họ đã bị một con rắn 8 đầu Yamata-no-Orochi (八岐の大蛇 ''Bát Kỳ Đại Xà'') bắt mất 7 người con gái. Susa-no-OSusanoo hỏi cưới cô thứ 8 nhỏ nhất chưa bị bắt là Kushi-inada-hime (奇稲田姫 ''Kì Đạo Điền Cơ'') rồi biến cô thành một chiếc lược để dấugiấu trên đầu. Susa-no-OSusanoo dùng 8 bình rượu để làm con rắn bị say rồi chặt khúc. Từ đuôi của đại xà, Susa-no-OSusanoo tìm được thanh gươm Thảo Thế và gửi tặng Amaterasu để làm hòa.
 
[[Tập tin:Amaterasu cave.jpg|nhỏ|phải|Ame-no-Uzume-no-mikoto lừa được Amaterasu ra ngoài]]
* '''Ame-no-Uzume-no-mikoto''' (アメノウズメ, ''Cổ sự ký'' ghi là 天宇受賣命 ''Thiên Vũ Thụ Mại Mệnh,'' ''Nhật Bản thư kỷ'' ghi 天鈿女命 ''Thiên Điền Nữ Mệnh'') là nữ thần của lễ hội và [[hạnh phúc]]. Khi Amaterasu nhốt mình trong hang, Ame-no-Uzume treo một chiếc gương bằng đồng lên cây, khoác hoa lá lên mình rồi nhảy múa trước cửa hang. Các vị thần kéo tới xem, Ame-no-Uzume vất bỏ chiếc áo bằng hoa và đám đông nam thần hét lên thích thú. Amaterasu tò mò lẻn ra khỏi hang xem, ánh sáng của bà phản chiếu trong gương tạo ra bình minh xóa tan bóng tối. Các vị thần lấp của hang, mọi người vui vẻ trở lại và cùng nhau lập lễ hội.
 
* '''Đại Thần SarutaSarutahiko-Hiko'''Ōkami'''''' (猿田毘古大神 ''Viên Điền Tì Cổ Đại Thần'') là thần [[đất]] và sức mạnh. Ông là chồng của Ame-no-Uzume-no-mikoto. Khi Ninigi-no-Mikoto được phái xuống đất, ông ta bị Saruta-HikoSarutahiko chặn đường. Khi Ame-no-Uzume đến hỏi, Saruta-HikoSarutahiko chào đón Ninigi-no-Mikoto và cả 3 cùng đi chung với nhau. Saruta-HikoSarutahiko thường được mô tả là một người rất to lớn và cầm giáo dài, đặc biệt có mũi rất to và dài.
 
[[Tập tin:KyotoFushimiInariLarge.jpg|nhỏ|phải|Torii dẫn vào đền thờ thần Đạo Hà]]
* '''Inari''' (稲荷 ''Đạo Hà'') là thần [[gạo]], đôi lúc xuất hiện dưới dạng một ông già, hoặc một thiếu nữ, thường được đi kèm bởi một con hồ ly màu trắng. Đền của Inari thường có rất nhiều cổng nối tiếp nhau và có tượng cáo trắng đeo khăn đỏ ở hai bên. Cả Inari và Kitsune đều rất thích ăn đậu khuôn chiên ''Aburaage'' (油揚げ) nên món này thường được dâng cho Inari cùng với rượu ''sake'' và bánh gạo.
 
* '''Enma-Daiō''' (閻魔大王 ''Diêm Ma đại vương'') là vua của địa ngục. Tuy nhiên Enma có xuất xứ từ [[Phật giáo]] chứ không phải Thần đạo.
 
* '''Ninigi-no-Mikoto''' (瓊瓊杵尊 ''Quỳnh Quỳnh Chử Tôn'') là cháu của Amaterasu. Nữ thần Mặt Trời phái ông xuống mặt đất để thành lập nước Nhật. Ninigi-no-Mikoto đem theo [[Tam Chủng Thần Khí|3 bảo vật của Thiên Chiếu]] là thanh gươm, gương và viên ngọc. Khi Ninigi-no-Mikoto gặp Konohana-sakuya-hime (木花之開耶姫 ''Mộc Hoa Chi Khai Da Cơ'') liền đem lòng yêu cô và đến gặp cha của Konohana để hỏi cưới. Công chúa hoa anh đào Ko-no-hanaKonohana và Ninigi-no-Mikoto là tổ tiên của người Nhật.
 
== Đền thờ ==