Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Magnesi”

|name=Ma-nhêMagiê

|image name 2 comment=[[Quang phổ vạch]] của Ma-nhêMagiê

'''Magiê''', tiếng Việt còn được đọc là ''Ma-nhê''' (Latinh: ''Magnesium'') là tên một [[nguyên tố]] hóa học trong [[bảng tuần hoàn|bảng tuần hoàn nguyên tố]] có ký hiệu '''Mg''' và số nguyên tử bằng 12.

Ma-nhêMagiê là kim loại tương đối cứng, màu trắng bạc, nhẹ (chỉ nặng khoảng 2/3 [[nhôm]] nếu cùng thể tích) bị xỉn nhẹ đi khi để ngoài [[khí quyển Trái Đất|không khí]]. Ở dạng bột, kim loại này bị đốt nóng và bắt lửa khi để vào chỗ ẩm và cháy với ngọn lửa màu trắng. Khi ở dạng tấm dày, nó khó bắt lửa, nhưng khi ở dạng lá mỏng thì nó bắt cháy rất dễ. Khi đã bắt lửa, rất khó dập, nó có thể cháy trong [[nitơ]] (tạo ra [[nitrua Magiê|nitrua Ma-nhêmagiê]]) và cả trong [[cacbon điôxít|điôxít cacbon]].

Tên gọi của nó có nguồn gốc từ tiếng [[Hy Lạp]], khi chỉ tới một khu vực ở [[Thessalía|Thessaly]] gọi là [[Magnesia]]. Người [[Anh]] [[Joseph Black]] nhận ra Ma-nhêmagiê là một [[nguyên tố]] vào năm [[1755]], Năm [[1808]], Sir [[Humphry Davy|Humphrey Davy]] bằng điện phân đã cô lập được kim loại Ma-nhêmagiê nguyên chất từ hỗn hợp của ''magnesia'' và [[ôxít thủy ngân|HgO]]. Năm [[1831]], [[A. A. B. Bussy]] điều chế được nó trong dạng cố kết. Ma-nhêMagiê là nguyên tố phổ biến thứ 8 trong vỏ [[Trái Đất]]. Nó là một [[kim loại kiềm thổ]], vì thế không tồn tại trong tự nhiên ở dạng đơn chất. Nó được tìm thấy trong các khoáng chất như [[magnesit]], [[đôlômit]] v.v.

Các hợp chất của Ma-nhêmagiê, chủ yếu là [[Magiêmagiê ôxít|ôxít Ma-nhêmagiê]], được sử dụng như là [[vật liệu chịu lửa]] trong các lò sản xuất [[sắt]] và [[thép]], các kim loại màu, [[thủy tinh]] hay [[xi măng]]. Ôxít Ma-nhêmagiê và các hợp chất khác cũng được sử dụng trong [[nông nghiệp]], công nghiệp hóa chất và xây dựng. Nó được sử dụng để tạo các hợp kim nhôm - Ma-nhêmagiê dùng trong sản xuất vỏ đồ hộp, cũng như trong các thành phần cấu trúc của [[ô tô]] và máy móc. Ngoài ra Ma-nhêmagiê kim loại còn được sử dụng để khử [[lưu huỳnh]] từ sắt hay thép.

* Ma-nhêMagiê, giống như nhôm, là cứng và nhẹ, vì thế nó được sử dụng trong một số các thành phần cấu trúc của các loại xe tải và ô tô dung tích lớn. Đặc biệt, các bánh xe ô tô cấp cao được làm từ hợp kim Ma-nhêmagiê được gọi là ''mag wheels'' (tiếng Anh, nghĩa là bánh xe Ma-nhêmagiê).

* Hiđrôxít Ma-nhêmagiê Mg(OH)₂ được sử dụng trong [[sữa Ma-nhêmagiê]], [[clorua Magiê|clorua Ma-nhêmagiê]] và [[sulfat Magiê|sulfat Ma-nhêmagiê]] trong các [[muối Epsom]] và [[citrat Magiê|citrat Ma-nhêmagiê]] được sử dụng trong y tế.

* Bột [[cacbonat Magiê|cacbonat Ma-nhêmagiê]] (MgCO₃) được sử dụng bởi các vận động viên điền kinh như các vận động viên [[thể dục dụng cụ]] và [[cử tạ]], để cải thiện khả năng nắm chặt dụng cụ.

* [[Stearat Magiê|Stearat Ma-nhêmagiê]] là [[chất bột]] màu trắng [[dễ cháy]] với các thuộc tính [[bôi trơn]]. Trong công nghệ [[dược phẩm]] nó được sử dụng trong sản xuất các viên thuốc nén, để ngăn cho các viên nén không bị dính vào thiết bị trong quá trình nén thuốc.

Kim loại này được sản xuất thông qua điện phân [[clorua Magiê|clorua Ma-nhêmagiê]] nóng chảy, thu được từ các nguồn nước mặn, nước suối khoáng hay nước biển. Mặc dù Ma-nhêmagiê được tìm thấy trong hơn 60 khoáng chất, nhưng chỉ có [[đôlômit]], [[magnesit]], [[bruxit]], [[cacnalit]], [[bột tan]], và [[ôlivin]] là có giá trị thương mại.

Ma-nhêMagiê hữu cơ là quan trọng cho cả thực vật và động vật. [[diệp lục|chất diệp lục]] (''Clorôphin'') là các [[porphyrin]] có Ma-nhêmagiê ở trung tâm. Khẩu phần dinh dưỡng của người lớn là 300-400 [[mg]]/ngày, phụ thuộc vào tuổi tác, giới tính, trọng lượng. Nhiều loại [[enzym]] cần có cation Ma-nhêmagiê cho các phản ứng xúc tác của chúng, đặc biệt là các enzym sử dụng [[ATP]]. Không đủ Ma-nhêmagiê trong cơ thể sinh ra các chứng [[co thắt]] cơ, và nó liên quan đến các chứng bệnh tim mạch (''cardiovascular''), [[tiểu đường|đái đường]], [[cao huyết áp (định hướng)|huyết áp cao]] và [[loãng xương]]. Sự thiếu hụt cấp tính là hiếm hơn.

Các loại rau xanh như rau [[bi na]](''spinach'') cung cấp nhiều Ma-nhêmagiê vì trung tâm của chất diệp lục là Ma-nhêmagiê. Các loại quả hạch, hạt, một số ngũ cốc là nguồn cung cấp Ma-nhêmagiê.

Việc ăn uống nhiều loại thức ăn khác nhau sẽ cung cấp tương đối đầy đủ Ma-nhêmagiê cho cơ thể.

Ma-nhêMagiê trong các loại lương thực, thực phẩm chế biến quá kỹ thông thường bị mất nhiều Ma-nhêmagiê. Ví dụ, bánh mì trắng thông thường có ít Ma-nhêmagiê hơn bánh mì đen vì cám và phôi giàu Ma-nhêmagiê đã bị loại bỏ khi làm trắng bột mì.

Nước có thể cung cấp Ma-nhêmagiê, nhưng lượng Ma-nhêmagiê này thường nhỏ và dao động theo nguồn nước. Nước "cứng" chứa nhiều Ma-nhêmagiê hơn nước "mềm. Các nghiên cứu về dinh dưỡng không tính đến lượng Ma-nhêmagiê này, và do vậy có thể dẫn đến việc tính không đầy đủ lượng Ma-nhêmagiê cần thiết cho cơ thể.

Dưới đây là một số loại thức ăn và lượng Ma-nhêmagiê chúng có:

Ma-nhêMagiê kim loại và hợp kim là rất dễ cháy trong dạng nguyên chất và dễ chảy khi ở dạng bột. Ma-nhêMagiê phản ứng và giải phóng nhiệt rất nhanh khi tiếp xúc với không khí hay [[nước]], do vậy phải cẩn thận khi làm việc với chúng. Cần phải đeo kính khi làm việc với Ma-nhêmagiê. Ánh sáng trắng chói lòa của Ma-nhêmagiê có thể làm tổn thương mắt. Không được dùng nước để dập ngọn lửa cháy do Ma-nhêmagiê, vì nó làm ngọn lửa cháy to hơn, theo phản ứng sau:

Các bình cứu hỏa chứa điôxít cacbon CO₂ cũng không được dùng do Ma-nhêmagiê cháy trong [[cacbon điôxít|cacbon dioxit]]. Phải dập lửa bằng cát hay các bình cứu hỏa bằng hóa chất khô cấp D (nếu có).

Mức cao nhất theo [[DRI]] để hấp thụ Ma-nhêmagiê là 350 mg/ngày. Triệu chứng chung của thừa Ma-nhêmagiê là [[tiêu chảy|ỉa chảy]]. Không được cấp cho trẻ em các loại hình thuốc chứa Ma-nhêmagiê.

* [http://hoahocngaynay.com/vi/nghien-cuu-giang-day/hoa-hoc-nha-truong/503-20112010.html Hóa học ngày nay – Ma-nhêMagiê] (Tiếng Việt)

[[Thể loại:Ma-nhêMagiê]]