Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Giáo hoàng Phanxicô”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Đã lùi lại sửa đổi 17064753 của 2001:49F0:D000:2:0:0:0:2 (Thảo luận)
Dòng 1:
{{Infobox Pope
| English name =Phanxic%C3%B4%26lt%3Bbr Phanxicô<br /><small>Franciscus</small>
| image = Pope Francis 2013.jpg
| birth_name = Jorge Mario Bergoglio
| term_start = 13 tháng 3, 2013
| bãi nhiệm = ''đương nhiệm''
Dòng 24:
Ngày [[13 tháng 3]] năm [[2013]], ông được bầu làm Giáo hoàng trong cuộc [[Mật nghị Hồng y 2013|Mật nghị Hồng y]] sau khi [[Giáo hoàng Biển Đức XVI]] thoái vị trước đó vào ngày [[28 tháng 2]], thánh lễ ''[[Lễ khai mạc Sứ vụ của Giáo hoàng Phanxicô|Khai mạc sứ vụ Mục tử toàn thể Hội Thánh]]'' (lễ nhậm chức) được cử hành vào ngày [[19 tháng 3]], [[2013]], trùng vào lễ kính [[Thánh Giuse]]<ref>[http://www.hdgmvietnam.org/thoi-khoa-bieu-nhung-ngay-ke-tiep-cua-duc-tan-giao-hoang/4799.57.7.aspx Thời khóa biểu những ngày kế tiếp của Đức tân Giáo hoàng]</ref>. Vì ông sinh tại [[Argentina]] nên ông là vị Giáo hoàng đầu tiên đến từ [[Mỹ Latinh]], đồng thời cũng là vị Giáo hoàng đầu tiên không phải từ [[châu Âu]] kể từ hơn 1200 năm qua (tính từ [[Giáo hoàng Grêgôriô III]])<ref>[http://blogs.ft.com/beyond-brics/2013/03/13/snap-new-pope-is-an-argentine/ [Snap&#93; New Pope is an Argentine | beyondbrics<!-- Bot generated title -->]</ref>; và là [[tu sĩ]] [[Dòng Tên]] đầu tiên làm người kế vị [[Thánh Phêrô]].<ref>[http://www.chicagotribune.com/news/chi-new-pope-20130312,0,4304366.story Pope Francis Elected in Conclave - chicagotribune.com<!-- Bot generated title -->]</ref> Tông hiệu của ông, Phanxicô, cũng là tông hiệu lần đầu tiên được một Giáo hoàng dùng và nó được lấy từ tên của thánh [[Phanxicô thành Assisi]].<ref>[http://edition.cnn.com/2013/03/13/world/st--francis-of-assisi-profile/index.html St. Francis of Assisi: 'A great, great figure in the church'], CNN</ref>
 
Với tư cách là cá nhân hay là chức sắc tôn giáo, Phanxicô được đánh giá là người khiêm nhường, quan tâm đến người nghèo, và sẵn sàng đối thoại với các nhóm cộng đồng có tư tưởng, xuất thân và niềm tin khác nhau.<ref>{{chú thích báo|last=Feiden|first=Douglas|title=Pope Francis, the new leader of the Catholic Church, praised by many for practicing what he preaches, his humble nature and his empathy for the poor|url=http://www.nydailynews.com/news/world/popebio-article-1.1287994|accessdate=4 June 2013|newspaper=New York Daily News|date=13 March 2013}}</ref><ref>{{chú thích báo|last=Vallely|first=Paul|title=Pope Francis profile: Jorge Mario Bergoglio, a humble man who moved out of a palace into an apartment, cooks his own meals and travels by bus|url=http://www.independent.co.uk/voices/comment/pope-francis-profile-jorge-mario-bergoglio-a-humble-man-who-moved-out-of-a-palace-into-an-apartment-cooks-his-own-meals-and-travels-by-bus-8533450.html|accessdate=4 June 2013|newspaper=The Independent|date=14 March 2013}}</ref><ref>{{chú thích báo|title=Pope Appeals for More Interreligious Dialogue |url=http://www.nytimes.com/2013/03/23/world/europe/pope-francis-urges-more-interreligious-dialogue.html?_r=0 |date=22 March 2013 |accessdate=16 June 2013}}</ref> Sau khi đắc cử Giáo hoàng, ông thể hiện một tác phong giản dị hơn trong quá trình làm việc hàng ngày, chẳng hạn ông chọn nơi cư ngụ là [[Domus Sanctae Marthae|Lưu xá Thánh Mátta]] (một nhà khách của Vatican) thay vì trong căn hộ dành riêng cho Giáo hoàng tại [[điện Tông Tòa]]; mặc [[áo lễ]] đơn giản hơn và từ chối mặc chiếc áo choàng sặc sỡ truyền thống dành cho Giáo hoàng sau khi đắc cử.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-21813874 BBC: Pope Francis' first moves hint at break with past, 16 March 2013]</ref> Trong chuyến viếng thăm đầu tiên tới một xứ đạo, Phanxicô nói ''"đây là thông điệp mạnh mẽ nhất của Thiên Chúa: tình yêu."''<ref>[http://www.vatican.va/holy_father/francesco/homilies/2013/documents/papa-francesco_20130317_omelia-santa-anna_en.html Holy Mass In The Parish Of St. Anna In The Vatican], 17 March 2013.</ref> Mặc dù chỉ mới lên lãnh đạo Giáo hội Công giáo được vài tháng nhưng tạp chí danh giá ''[[Forbes]]'' đã xếp hạng Giáo hoàng Phanxicô ở vị trí thứ 4 trong số những nhân vật quyền lực nhất thế giới của năm 2013.<ref>[http://www.independent.co.uk/news/world/politics/forbes-reveals-worlds-most-powerful-people-2013--with-vladimir-putin-taking-top-spot-8913265.html Forbes reveals World's Most Powerful People 2013 - with Vladimir Putin taking top spot]</ref>, còn Tạp chí ''[[Time]]'' bình chọn ông là nhân vật của năm 2013<ref>{{chú thích web|title=Pope Francis, The People’s Pope|url=http://poy.time.com/2013/12/11/person-of-the-year-pope-francis-the-peoples-pope/|publisher=TIME|accessdate=2013-12-11}}</ref>.
 
Mặc dù chỉ mới lên lãnh đạo Giáo hội Công giáo được vài tháng nhưng tạp chí danh giá ''[[Forbes]]'' đã xếp hạng Giáo hoàng Phanxicô ở vị trí thứ 4 trong số những nhân vật quyền lực nhất thế giới của năm 2013.<ref>[http://www.independent.co.uk/news/world/politics/forbes-reveals-worlds-most-powerful-people-2013--with-vladimir-putin-taking-top-spot-8913265.html Forbes reveals World's Most Powerful People 2013 - with Vladimir Putin taking top spot]</ref>, còn Tạp chí ''[[Time]]'' bình chọn ông là nhân vật của năm 2013<ref>{{chú thích web|title=Pope Francis, The People’s Pope|url=http://poy.time.com/2013/12/11/person-of-the-year-pope-francis-the-peoples-pope/|publisher=TIME|accessdate=2013-12-11}}</ref>.
 
==Thiếu thời==
Jorge Bergoglio sinh tại Buenos Aires, trong một gia đình có năm người con của một công nhân đường sắt [[người Ý]] di dân. Sau khi học tại chủng viện Villa Devoto, ông gia nhập [[Dòng Tên]] vào ngày [[11 tháng 3]] năm [[1958]] và bắt đầu học [[thần học]] sau khi có bằng [[Thạc sĩ]] [[hóa học]] của [[Đại học Buenos Aires]]<ref>[http://www.catholicherald.co.uk/news/2013/03/13/cardinal-bergoglio-profile/ Cardinal Jorge Bergoglio: a profile | CatholicHerald.co.uk<!-- Bot generated title -->]</ref>. Ông cũng hoàn thành cử nhân [[triết học]] tại [[Đại học Maximo San José]] ở [[San Miguel]] vào năm [[1963]], và sau đó giảng dạy văn học và tâm lý học tại hai trường Inmaculada ở Santa Fe, và Salvador ở Buenos Aires<ref>[http://vietcatholic.net/News/Html/103373.htm Tiểu sử Đức Tân Giáo Hoàng Phanxicô Đệ Nhất]</ref>. Có một khoảng thời gian ông làm nhân viên bảo vệ trong quán bar, nhân viên quét dọn sàn nhà và tiến hành các thí nghiệm hóa học.<ref name=burke%2F/><ref>http://poy.time.com/2013/12/11/person-of-the-year-pope-francis-the-peoples-pope/print/</ref><ref>http://www.dailymail.co.uk/news/article-2517308/Pope-Francis-reveals-used-BOUNCER-pontiff.html</ref>
==Trước khi làm giáo hoàng==
===Linh mục Dòng Tên===
Hàng 45 ⟶ 43:
Trong một công nghị diễn ra ngày [[21 tháng 2]] năm [[2001]], Tổng Giám mục Bergoglio được [[Giáo hoàng Gioan Phaolô II]] phong chức hồng y ''Hiệu tòa San Roberto Bellarmino'' ([[Thánh Rôbetô Belaminô]]). Trên cương vị hồng y, ông cũng được bổ nhiệm vào một số vị trí hành chính trong [[Giáo triều Rôma]] như: thành viên Ủy ban Giáo hoàng về Mỹ Latinh, thành viên của Hội đồng Giáo hoàng về Gia đình, thành viên của Thánh Bộ Phụng Tự và Kỷ luật Bí tích, thành viên của Thánh Bộ Giáo sĩ, thành viên của Thánh Bộ Tu trì và Đời sống tông đồ.
 
Sau khi [[Giáo hoàng Gioan Phaolô II]] qua đời, hồng y Jorge Mario Bergoglio nằm trong số 117 Hồng y dưới 80 tuổi đủ điều kiển tham gia vào một [[Mật nghị Hồng y 2005|mật nghị]] để bầu Giáo hoàng. Lần đó, Hồng y Joseph Ratzinger đăng quang làm [[Giáo hoàng Biển Đức XVI]]. Tờ báo ''[[La Stampa]]'' từng cho rằng Hồng y Bergoglio là người có số phiếu bầu gần sát với Hồng y Ratzinger trong mật nghị<ref>"Quasi in lacrime" (almost in tears)</ref>. Hồng y Bergoglio đã khẩn thiết xin các vị hồng y khác đừng bỏ phiếu cho ông<ref name = "tears">{{chú thích web|url=http://vaticaninsider.lastampa.it/vaticano/dettaglio-articolo/articolo/conclave-22761/ |title=''Ecco come andò davvero il Conclave del 2005'' lastampa.it (Italian) |work=La Stampa |accessdate=2013-03-13}}</ref>. Tuy nhiên, kể từ khi Tông hiến ''[[Universi Dominici Gregis]]'' (điều 44, tập 2) được Giáo hoàng Gioan Phaolô II phê chuẩn vào [[22 tháng 2]] năm [[1996]] thì [[vạ tuyệt thông]] tuỳ quyền [[Giáo hoàng]] (''Giáo luật'', điều 1399) cho những ai tiết lộ chi tiết về mật nghị thì những việc này mới chỉ là phỏng đoán. Trước đó, ông đã tham dự [[tang lễ của Giáo hoàng Gioan Phaolô II]] và đảm nhận nhiệm vụ nhiếp chính trong [[Hồng y Đoàn]] để quản lý [[Tòa Thánh]] và Giáo hội Công giáo Rôma trong thời gian khi ấy [[trống tòa]].
 
Người ta biết đến Hồng y Bergoglio bởi sự khiêm tốn cá nhân, giáo lý bảo thủ và thúc đẩy công bằng xã hội<ref>{{chú thích web|last=McCarthy |first=John |url=http://ncronline.org/blogs/ncr-today/papabile-day-men-who-could-be-pope-13 |title=Profile: New pope, Jesuit Bergoglio, was runner-up in 2005 conclave |publisher=Ncronline.org |date=3 March 2013 |accessdate=2013-03-13}}</ref>. Ông có một lối sống đơn giản, chỉ sống trong một căn hộ nhỏ, chứ không phải tại [[tòa Giám mục]] nguy nga. Ông không đi xe hơi riêng mà chỉ dùng các phương tiện [[giao thông công cộng]]<ref>{{chú thích web|url=http://cablegatesearch.net/cable.php?id=05VATICAN466|date=18 April 2005|accessdate=2012-03-13 |title='Toward The Conclave Part III: The Candidates'}}</ref>.
 
==Giáo hoàng==
Bergoglio được bầu làm Giáo hoàng vào ngày [[13 tháng 3]] năm [[2013]] trong ngày thứ hai của [[Mật nghị Hồng y 2013]], ông chọn tông hiệu là Giáo hoàng Phanxicô<ref>{{chú thích web|url=http://www.vatican.va/holy_father/francesco/elezione/index_sp.htm |title=FRANCISCUS |date=13 March 2013|quote= Annuntio vobis gaudium magnum; habemus Papam: Eminentissimum ac Reverendissimum Dominum, Dominum Georgium MariumSanctae Romanae Ecclesiae Cardinalem Bergoglioqui sibi nomen imposuit Franciscum|archiveurl=http://www.webcitation.org/6F60wLVTO|archivedate=13 March 2013|publisher=Holy See}}</ref><ref>[http://www.news.va/en/news/habemus-papam-cardinal-bergolio-elected-pope Habemus Papam! Cardinal Bergolio Elected Pope - Fracis I]</ref><ref name="cnbc">{{chú thích báo |title=Cardinal Jorge Mario Bergoglio of Argentina Named as New Pope of the Roman Catholic Church |url=http://www.cnbc.com/id/100538976 |newspaper=CNBC |date=13 March 2013 |accessdate=13 March 2013}}</ref>. Giải thích về điều này, Thomas Rosica - phát ngôn viên phó của Vatican nói rằng tân Giáo hoàng chọn tông hiệu Phanxicô là liên quan đến Thánh [[Phanxicô thành Assisi]] khó nghèo, vì ông vốn sống theo gương thánh nhân<ref>Michael Martinez, [http://www.cnn.com/2013/03/13/world/pope-name/index.html?hpt=hp_t1 CNN Vatican analyst: Pope Francis' name choice 'precedent shattering'], [[CNN]] (13 March 2013). Retrieved 13 March 2013.</ref><ref>{{chú thích web|author=David Batty |url=http://www.guardian.co.uk/world/2013/mar/13/pope-francis-assisi-seagull-sistine |title=Pope named after Francis of Assisi heralded by gull atop Sistine chimney &#124; World news |publisher=The Guardian |date= |accessdate=2013-03-13}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://news.blogs.cnn.com/2013/03/13/cardinals-elect-new-pope/ |title=Argentina's Bergoglio becomes Pope Francis – This Just In - CNN.com Blogs |publisher=News.blogs.cnn.com |date= |accessdate=2013-03-14}}</ref>. Một số người ban đầu lầm tưởng rằng, vì hồng y Bergoglio là một tu sĩ Dòng Tên nên ông đã chọn tông hiệu Giáo hoàng là Phanxicô theo Thánh [[Phanxicô Xaviê]], cũng là một linh mục Dòng Tên<ref name=http%3A%2F%2Fwww%2Eguardian%2Eco%2Euk%2Fworld%2F2013%2Fmar%2F13%2Fjorge://www.guardian.co.uk/world/2013/mar/13/jorge-mario-bergoglio-pope-poverty>{{chú thích web|last=Rice-Oxley|first=Mark|title=Pope Francis: the humble pontiff with practical approach to poverty|url=http://www.guardian.co.uk/world/2013/mar/13/jorge-mario-bergoglio-pope-poverty|work=The Guardian|publisher=Guardian News and Media Limited|accessdate=13 March 2013}}</ref><ref>{{chú thích web|last=Glauber|first=Bill|title=Pope's name may connect to Jesuit roots - not Francis of Assisi|url=http://www.jsonline.com/features/religion/popes-name-may-connect-to-jesuit-roots--not-francis-of-assisi-i3958ss-197865021.html|work=JSOnline|publisher=Journal Interactive Milwaukee|accessdate=13 March 2013}}</ref>. Nhưng chính ông giải thích việc chọn tông hiệu này như sau: ''" Trong cuộc bầu Giáo Hoàng, tôi ngồi bên cạnh Đức Hồng Y Claudio Hummes, nguyên Tổng Giám mục Sao Paolo, một người bạn rất thân với tôi, khi tình huống trở nên “nguy hiểm”, ngài an ủi tôi, không sao đâu! Nhưng khi số phiếu bầu đã lên đến 2 phần ba, mọi người vỗ tay vì đã bầu được giáo hoàng. Ngài ôm hôn tôi và nói: “Đừng quên người nghèo”. Lời này đi vào sâu thẳm trái tim tôi: người nghèo, người nghèo. Liên hệ đến người nghèo, gần như ngay lập tức tôi nghĩ về Thánh Phanxicô Assisi.''<ref>[http://dongten.net/noidung/20948 Giáo hoàng Giải Thích Lý Do Ngài Chọn Danh Hiệu Phanxicô]</ref> Hồng y Timothy Dolan - một nhân chứng trong mật nghị này cũng xác nhận rằng, ngay sau khi được chọn làm Giáo hoàng, Bergoglio cho biết: "Tôi chọn tên Phanxicô vì yêu quý Thánh Phanxicô thành Assisi"<ref name=Dolan>{{chú thích web|title = Cardinal Dolan Talks About The Choice Of Pope Francis|work = CBS 2 News|publisher = [[WCBS-TV]]|date = 13 March 2013|url = http://newyork.cbslocal.com/video/8616695-cardinal-dolan-talks-about-the-choice-of-pope-francis/|accessdate = 13 March 2013}}</ref>. Vatican cũng đã xác nhận rằng tên chính thức của tân Giáo hoàng là Phanxicô, không phải "Phanxicô I". Một phát ngôn viên Vatican nói rằng tên này sẽ trở thành Phanxicô I nếu và chỉ khi có thêm Giáo hoàng chọn tông hiệu Phanxicô về sau<ref>Emily Alpert, [http://www.latimes.com/news/world/worldnow/la-fg-wn-vatican-pope-francis-name-20130313,0,1309501.story Vatican: It's Pope Francis, not Pope Francis I], ''[[Los Angeles Times]]'' (13 March 2013). Retrieved 13 March 2013.</ref>. Hiện tại, Giáo hoàng Phanxicô thông thạo [[tiếng Tây Ban Nha]] mẹ đẻ, [[Latinh|tiếng Latinh]], [[tiếng Ý]] và [[tiếng Đức]]<ref>{{chú thích báo|url=http://www.guardian.co.uk/world/2013/mar/13/new-pope-thirteen-key-facts|title=Pope Francis: 13 key facts about the new pontiff|date=13 March 2013|work=The Guardian|accessdate=13 March 2013}}</ref>.Ông cũng nói được [[tiếng Anh]], [[tiếng Pháp]], [[tiếng Bồ Đào Nha]] dù không trôi chảy và một chút thổ ngữ [[tiếng Piedmont|Piedmont]]. Những lời đầu tiên của ông nói với công chúng trên cương vị Giáo hoàng<ref>[http://www.vietcatholic.net/News/Html/103377.htm Diẽn từ của Đức Tân Giáo Hoàng Phanxicô Đệ Nhất]</ref>:
 
{{cquote|''Chào anh chị em thân mến. Tất cả anh chị em cũng biết nghĩa vụ của Mật nghị là bầu ra một Giám mục Rôma. Có vẻ như là các hiền huynh Hồng Y của tôi đã phải đi đến cùng trời cuối đất để tìm một vị như thế... kết cuộc là... Tôi cảm ơn anh chị em về sự đón tiếp nồng nhiệt đã đến từ cộng đoàn giáo phận Rôma. Trước hết tôi xin anh chị em hiệp ý trong lời cầu nguyện cho Đức Giáo Hoàng Danh Dự Bênêđicctô thứ 16 của chúng ta.. Tất cả chúng ta hãy hiệp ý cầu nguyện cho ngài, xin Chúa ban phép lành cho ngài và xin Đức Mẹ chở che ngài.''}}