Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Magnesi”

|name=MagiêMa-nhê

|image name 2 comment=[[Quang phổ vạch]] của MagiêMa-nhê

'''Magiê''', tiếng Việt còn được đọc là ''Ma-nhê''' (Latinh: ''Magnesium'') là tên một [[nguyên tố]] hóa học trong [[bảng tuần hoàn|bảng tuần hoàn nguyên tố]] có ký hiệu '''Mg''' và số nguyên tử bằng 12.

MagiêMa-nhê là kim loại tương đối cứng, màu trắng bạc, nhẹ (chỉ nặng khoảng 2/3 [[nhôm]] nếu cùng thể tích) bị xỉn nhẹ đi khi để ngoài [[khí quyển Trái Đất|không khí]]. Ở dạng bột, kim loại này bị đốt nóng và bắt lửa khi để vào chỗ ẩm và cháy với ngọn lửa màu trắng. Khi ở dạng tấm dày, nó khó bắt lửa, nhưng khi ở dạng lá mỏng thì nó bắt cháy rất dễ. Khi đã bắt lửa, rất khó dập, nó có thể cháy trong [[nitơ]] (tạo ra [[nitrua magiêMagiê|nitrua Ma-nhê]]) và cả trong [[cacbon điôxít|điôxít cacbon]].

Tên gọi của nó có nguồn gốc từ tiếng [[Hy Lạp]], khi chỉ tới một khu vực ở [[Thessalía|Thessaly]] gọi là [[Magnesia]]. Người [[Anh]] [[Joseph Black]] nhận ra magiêMa-nhê là một [[nguyên tố]] vào năm [[1755]], Năm [[1808]], Sir [[Humphry Davy|Humphrey Davy]] bằng điện phân đã cô lập được kim loại magiêMa-nhê nguyên chất từ hỗn hợp của ''magnesia'' và [[ôxít thủy ngân|HgO]]. Năm [[1831]], [[A. A. B. Bussy]] điều chế được nó trong dạng cố kết. MagiêMa-nhê là nguyên tố phổ biến thứ 8 trong vỏ [[Trái Đất]]. Nó là một [[kim loại kiềm thổ]], vì thế không tồn tại trong tự nhiên ở dạng đơn chất. Nó được tìm thấy trong các khoáng chất như [[magnesit]], [[đôlômit]] v.v.

Các hợp chất của magiêMa-nhê, chủ yếu là [[magiêMagiê ôxít|ôxít magiêMa-nhê]], được sử dụng như là [[vật liệu chịu lửa]] trong các lò sản xuất [[sắt]] và [[thép]], các kim loại màu, [[thủy tinh]] hay [[xi măng]]. Ôxít magiêMa-nhê và các hợp chất khác cũng được sử dụng trong [[nông nghiệp]], công nghiệp hóa chất và xây dựng. Nó được sử dụng để tạo các hợp kim nhôm - magiêMa-nhê dùng trong sản xuất vỏ đồ hộp, cũng như trong các thành phần cấu trúc của [[ô tô]] và máy móc. Ngoài ra magiêMa-nhê kim loại còn được sử dụng để khử [[lưu huỳnh]] từ sắt hay thép.

* MagiêMa-nhê, giống như nhôm, là cứng và nhẹ, vì thế nó được sử dụng trong một số các thành phần cấu trúc của các loại xe tải và ô tô dung tích lớn. Đặc biệt, các bánh xe ô tô cấp cao được làm từ hợp kim magiêMa-nhê được gọi là ''mag wheels'' (tiếng Anh, nghĩa là bánh xe magiêMa-nhê).

* Hiđrôxít magiêMa-nhê Mg(OH)₂ được sử dụng trong [[sữa magiêMa-nhê]], [[clorua magiêMagiê|clorua Ma-nhê]] và [[sulfat magiêMagiê|sulfat Ma-nhê]] trong các [[muối Epsom]] và [[citrat magiêMagiê|citrat Ma-nhê]] được sử dụng trong y tế.

* Bột [[cacbonat magiêMagiê|cacbonat Ma-nhê]] (MgCO₃) được sử dụng bởi các vận động viên điền kinh như các vận động viên [[thể dục dụng cụ]] và [[cử tạ]], để cải thiện khả năng nắm chặt dụng cụ.

* [[Stearat magiêMagiê|Stearat Ma-nhê]] là [[chất bột]] màu trắng [[dễ cháy]] với các thuộc tính [[bôi trơn]]. Trong công nghệ [[dược phẩm]] nó được sử dụng trong sản xuất các viên thuốc nén, để ngăn cho các viên nén không bị dính vào thiết bị trong quá trình nén thuốc.

Kim loại này được sản xuất thông qua điện phân [[clorua magiêMagiê|clorua Ma-nhê]] nóng chảy, thu được từ các nguồn nước mặn, nước suối khoáng hay nước biển. Mặc dù magiêMa-nhê được tìm thấy trong hơn 60 khoáng chất, nhưng chỉ có [[đôlômit]], [[magnesit]], [[bruxit]], [[cacnalit]], [[bột tan]], và [[ôlivin]] là có giá trị thương mại.

MagiêMa-nhê hữu cơ là quan trọng cho cả thực vật và động vật. [[diệp lục|chất diệp lục]] (''Clorôphin'') là các [[porphyrin]] có magiêMa-nhê ở trung tâm. Khẩu phần dinh dưỡng của người lớn là 300-400 [[mg]]/ngày, phụ thuộc vào tuổi tác, giới tính, trọng lượng. Nhiều loại [[enzym]] cần có cation magiêMa-nhê cho các phản ứng xúc tác của chúng, đặc biệt là các enzym sử dụng [[ATP]]. Không đủ magiêMa-nhê trong cơ thể sinh ra các chứng [[co thắt]] cơ, và nó liên quan đến các chứng bệnh tim mạch (''cardiovascular''), [[tiểu đường|đái đường]], [[cao huyết áp (định hướng)|huyết áp cao]] và [[loãng xương]]. Sự thiếu hụt cấp tính là hiếm hơn.

Các loại rau xanh như rau [[bi na]](''spinach'') cung cấp nhiều magiêMa-nhê vì trung tâm của chất diệp lục là magiêMa-nhê. Các loại quả hạch, hạt, một số ngũ cốc là nguồn cung cấp magiêMa-nhê.

Việc ăn uống nhiều loại thức ăn khác nhau sẽ cung cấp tương đối đầy đủ magiêMa-nhê cho cơ thể.

MagiêMa-nhê trong các loại lương thực, thực phẩm chế biến quá kỹ thông thường bị mất nhiều magiêMa-nhê. Ví dụ, bánh mì trắng thông thường có ít magiêMa-nhê hơn bánh mì đen vì cám và phôi giàu magiêMa-nhê đã bị loại bỏ khi làm trắng bột mì.

Nước có thể cung cấp magiêMa-nhê, nhưng lượng magiêMa-nhê này thường nhỏ và dao động theo nguồn nước. Nước "cứng" chứa nhiều magiêMa-nhê hơn nước "mềm. Các nghiên cứu về dinh dưỡng không tính đến lượng magiêMa-nhê này, và do vậy có thể dẫn đến việc tính không đầy đủ lượng magiêMa-nhê cần thiết cho cơ thể.

Dưới đây là một số loại thức ăn và lượng magiêMa-nhê chúng có:

MagiêMa-nhê kim loại và hợp kim là rất dễ cháy trong dạng nguyên chất và dễ chảy khi ở dạng bột. MagiêMa-nhê phản ứng và giải phóng nhiệt rất nhanh khi tiếp xúc với không khí hay [[nước]], do vậy phải cẩn thận khi làm việc với chúng. Cần phải đeo kính khi làm việc với magiêMa-nhê. Ánh sáng trắng chói lòa của magiêMa-nhê có thể làm tổn thương mắt. Không được dùng nước để dập ngọn lửa cháy do magiêMa-nhê, vì nó làm ngọn lửa cháy to hơn, theo phản ứng sau:

Các bình cứu hỏa chứa điôxít cacbon CO₂ cũng không được dùng do magiêMa-nhê cháy trong [[cacbon điôxít|cacbon dioxit]]. Phải dập lửa bằng cát hay các bình cứu hỏa bằng hóa chất khô cấp D (nếu có).

Mức cao nhất theo [[DRI]] để hấp thụ magiêMa-nhê là 350 mg/ngày. Triệu chứng chung của thừa magiêMa-nhê là [[tiêu chảy|ỉa chảy]]. Không được cấp cho trẻ em các loại hình thuốc chứa magiêMa-nhê.

* [http://hoahocngaynay.com/vi/nghien-cuu-giang-day/hoa-hoc-nha-truong/503-20112010.html Hóa học ngày nay – MagiêMa-nhê] (Tiếng Việt)

[[Thể loại:MagiêMa-nhê]]