Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Apollo”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{Thần thoại Hy Lạp}}
[[Hình: Statue of Apollo.jpg|thumb|200px|phảiright|Tượng của thần Apollo tại [[Bảo tàng Anh]].]]
'''Apollo''' ([[tiếng Hy Lạp]]: Απόλλων, ''Apóllon'') là thần ánh sáng, chân lý và nghệ thuật trong [[thần thoại Hy Lạp]], thường được thể hiện dưới hình dạng một chàng trai tóc vàng, đeo [[cung]] [[bạc]] và mang [[đàn lia]]. Thần là con ngoại hôn của [[Zeus (thần thoại)|Zeus]] và tiên nữ [[Leto (thần thoại)|Leto]]. Em song sinh của Apollo là nữ thần săn bắn [[Artemis (thần thoại)|Artemis]]. Trong các tác phẩm của [[Homer]], Apollo thường được gọi là vị thần bắn xa muôn dặm. Trong thời kỳ sau Apollo thường được đồng nhất với thần mặt trời [[Helios (thần thoại)|Helios]].
 
==Gốc từ nguỵên==
Tên gọi ''Apollo'' có thể xuất phát từ một cụm từ ghép của thời kỳ Tiền Hy Lạp ''Apo-ollon'',{{fact}} có vẻ có liên quan đến một động từ cổ là''Apo-ell-'' theo nghĩa đen là "người thúc khuỷu tay" và vì thế là "người xua tan". Thật ra, thần là hiện thân của khả năng xua đuổi và tránh né tai ương. Điều này có liên quan đến quyền năng của thần trong việc xua tan bóng tối bằng mặt trời buổi sáng và quyền năng về nhận thức của lý trí và khả năng dự báo giúp xua tan những hoài nghi và sự ngu dốt. Thêm vào đó, khả năng này của Apollo giúp thần có mối liên hệ với:
 
* tường thành và cửa ra vào là những thứ nhằm bảo vệ để chống lại những kẻ xâm lấn;
* sự lêndi tàudân rakhai đihoang hay [[lưu đày]] đến thuộc địa nhằm đem người đi xa;
* chữa bệnh là xua tan dịch bệnh;
* những người chăn cừu bảo vệ và chăm sóc đàn cừu của mình tránh khỏi các loài gây hại và dã thú.
Dòng 14:
* khả năng nhìn thấu tương lai.
 
[[Plutarch]] thì lại giải thích tropngtrong ''[[Moralia]]'' rằng ''Apollon'' biểu thị cho [[sự đồng nhất]] bởi vì ''pollon'' có nghĩa là "nhiều" và [[tiền tố]] ''a-'' trước nó mang ý nghĩa phủ định. Do đó, Apollon có thể được hiểu là "được lấy từ đám đông" . Apollo thỉnh thoảng cũng gắn với [[monad]].
 
[[Hesychius]] lại lên hệ tên gọi Apollo với chữ kiểu Doric απελλα, có nghĩa là một nhóm người tập hợp lại vì mục đích nào đó nên Apollo là thần của đời sống chính trị; đồng thời, ông cũng giải thích σηκος ("bãi rào"), trong trường hợp Apollo là thần của bầy hay đàn thú nuôi.
 
==Các lĩnh vực do Apollo chi phối và biểu tượng==
[[Hình:Apollo II (Greek Mythology).jpg|thumb|left|200px|Apollo, con trai của [[Zeus]] và [[Leto]].]]
 
Apollo là người có quyền năng chi phối bệnh tật, vẻ đẹp, ánh sáng, việc chữa bệnh, [[thuộc địa|những người khai hoang]], [[y học]], [[thuật bắn cung]], [[thơ ca]], [[tiên tri]], [[nhảy múa]], [[lý trí]], [[sức mạnh lý trí]], [[các pháp sư]] và là thần hộ mệnh cho các bầy hay đàn thú nuôi.
Những vật tượng trưng phổ biến nhất của Apollo là đàn lia và cây cung. Ngoài ra [[kithara]] (một hình thức cải tiến của cây [[đàn lia]]) và [[miếng gảy đàn]] cũng như sacrificial tripod, tượng trưng cho khả năng tiên tri của thần, cũng là những vật tương trưng thường thấy. [[Đại hội thể thao Pythian]] được tôc chức mỗi 4 năm một lần tại [[Delphi]] để tỏ lòng ngưỡng vọng của người Hy Lạp đối với Apollo. Vòng [[Cây nguyệt quế|nguyệt quế]] được dùng để làm vật tế thần và làm vương miện biểu trưng cho chiến thắng tại Đại hội. Cây cọ cũng là một loại cây được sùng kính vì Apollo được sinh ra dưới một cây cọ ở [[Delos]]. Những loài vật được dùng để cúng tế thần bao gồm sói, cá heo và roe, thiên nga, châu chấu (tượng trưng cho âm nhạc và ca khúc), chim ưng, con quạ, con rắn (tượng trưng cho quyền năng của Apollo là thần tiên tri), con chuột và [[sư tử đầu chim]], con vật lai trong thần thoại với mình sư tử và đầu đại bàng có nguồn gốc từ phương Đông.
 
Là vị thần của sự di dân khai hoang, Apollo hướng dẫn những người đi khái phá các vùng đất mới đặc biệt là ở giai đoạn bùng nổ các cuộc khai hoang vào năm [[750 trước Công nguyên|750–550 trước Công nguyên]]. Theo tín ngưỡng của người Hy Lạp, thần là người đã giúp đỡ cho [[Crete|người dân đảo Crete]] và người [[Arcadia]] tìm thấy thành Troy. Tuy nhiên, câu chuyện này phản ánh một ảnh hưởng văn hóa có chiều hướng địa lý ngược lại: các bản viết dạng [[Cuneiform script|cuneiform]] của [[Hittites|Hittite]] có đề cập đến một vị thần vùng Tiểu Á gọi là ''Appaliunas'' hay ''Apalunas'' có liên quan đến một thành phố gọi là ''Wilusa'' được hầu hết các học giả cho rằng chính là thành [[Troy|Illios]] của Hy Lạp. Trong cách lý giải này, tước hiệu của Apollo là ''Lykegenes'' có thể hiểu một cách đơn giản là "được sinh tại Lycia" trên thực tế đã tách thần khỏi sự liên quan đến những con sói.
 
Thông thường Apollo hay đại diện cho sự hài hòa, trật tự và lý trí—những tính cách hoàn toàn trái ngược với thần [[Dionysus]], vị thần của rượu nho thường đại diện cho tình cảm và sự thiếu kiềm chế. Điều này thể hiện rõ trong hai tính từ mang ý nghĩa trái ngược là ''[[Apollonian]]'' và ''[[Dionysian]]''. Tuy nhiên, người Hy lạp nghĩ về hai tính cách này như một sự bổ sung: hai thần la anh em của nhau và khi Apollo tránh đông ở Hyperborea, thần sẽ để đền Delphi lại cho Dionysus.
{{stub}}
[[Thể loại:Thần thoại Hy Lạp]]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Apollo”