Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vệ Thanh”

'''Vệ Thanh''' ([[Trung văn giản thể]]: 卫青, [[Trung văn phồn thể|phồn thể]]: 衛青, ?-[[106 TCN]]), còn gọi là '''Trịnh Thanh''', nguyên là người huyện Bình Dương, Hà Đông<ref>Nay nằm ở phía tây nam Lâm Phần, [[Sơn Tây]], [[Trung Quốc]]</ref>, [[tên chữ|tự]] là '''Trọng Khanh''' (仲卿), là tướng lĩnh [[nhà Hán]] trong [[lịch sử Trung Quốc]], em trai của [[hoàng hậu]] [[Vệ Tử Phu]]. Dưới thời [[Hán Vũ Đế]] ([[140 TCN]] - [[87 TCN]]), ông vào cung làm thị vệ, trải qua các chức vụ Kiến Chương giám, Thị trung, Thái trung đại phu, Xa kị tướng quân rồi Quan nội hầu, Đại tướng quân và Đại tư mã, đồng thời được [[Hán Vũ Đế]] phong tước Trường Bình hầu, thực ấp lên tới 16700 hộ, ngoài ra Vũ Đế còn đem Bình Dương công chúa gả cho Vệ Thanh. Trong những năm từ [[129 TCN]] đến [[119 TCN]], Vệ Thanh từng bảy lần đại thắng quân [[Hung Nô]] ở phía bắc, lập được công to cho triều đình. Ông qua đời vào năm [[106 TCN]], được truy tôn là Trường Bình Liệt hầu, con cháu tiếp tục được kế tập tước hầu.

Mùa xuân năm [[139 TCN]], chị khác cha của Vệ Thanh là [[Vệ Tử Phu]] được nạp làm cung phi cho [[Hán Vũ Đế]]<ref name="ReferenceB">{{chú thích web|author=Tư Mã Thiên|title=Sử kí Tư Mã Thiên, quyển 111, Vệ tướng quân phiêu kị tướng quân liệt truyện|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E5%8F%B2%E8%A8%98/%E5%8D%B7111|accessdate=07/01/2013}}</ref>, Vệ Thanh cũng được vào cung làm chức Cấp sự kiến chương doanh, làm việc ở cung Kiến Chương.

Năm [[129 TCN]], chồng của Bình Dương công chúa là Tào Thọ qua đời, công chúa muốn cải giá. Có người khuyên công chúa lấy Vệ Thanh, nhưng công chúa ngần ngại vì Vệ Thanh vốn chỉ là thị vệ trong nhà mình, bèn đi gặp [[Vệ Tử Phu|Vệ hoàng hậu]] hỏi ý kiến. Vệ hoàng hậu lập tức tán thành, muốn gia đình mình với hoàng tộc càng thân thiết hơn, bèn nói lại với [[Hán Vũ Đế]]. Vũ Đế rất mừng vì việc này, bèn hạ chiếu cho Vệ Thanh kết duyên với công chúa Bình Dương. Trước đó Vệ Thanh đã có ba người con trai là [[Vệ Kháng]], [[Vệ Bất Nghi]] và [[Vệ Đăng]], sau cũng có với Bình Dương thêm một người con gái.

Năm [[129 TCN]], quân [[Hung Nô]] ở miền bắc đem quân nam tiến đánh [[nhà Hán]], tiến đến vùng Thượng Cốc<ref>Nay thuộc địa phận Hoài Lai, tỉnh [[Hà Bắc]], [[Trung Quốc]]</ref>. [[Hán Vũ Đế]] được tin, bèn cử 4 vạn quân chia làm bốn đường, phong Vệ Thanh làm Xa kị tướng quân, cùng [[Lý Quảng]] và [[Công Tôn Hạ]] dẫn quân chống cự với giặc. Đạo quân Vệ Thanh nhanh chóng dẹp tan quân Hung Nô, tiến đến tận Long Thành (nơi phát tích của Hung Nô), tuy nhiên hai đạo của Lý Quảng và [[Công Tôn Ngao]] lại thất bại. Mặc dù vậy, Vũ Đế vẫn trọng thưởng cho công lao này của Vệ Thanh, phong ông làm Quan nội hầu<ref name="zh.wikisource.org"/><ref name="ReferenceA"/>.

Mùa thu năm [[128 TCN]], một lần nữa Vệ Thanh dẫn ba vạn kị binh chiến đấu với [[Hung Nô]], xuất kích vào ải Ngạn Môn Quan<ref>Ngạn Môn Quan nay nằm ở tỉnh Sơn Tây, [[Trung Quốc]]</ref>, giết hơn 1000 quân Hung Nô.

Bước sang mùa xuân năm [[127 TCN]], ông lại tiếp tục dẫn 40000 quân tiến vào Vân Trung chống Hung Nô, đánh bại và tiêu diệt hai đạo quân Hung Nô do Bạch Dương Vương và [[Lâu Phiền Vương]] chỉ huy, chém và bắt sống hơn 1000 người, thu phục và sáp nhập vùng đất Hà Sáo của Hung Nô mà gần như không mất một binh sĩ nào, toàn quân khải hoàn trở về. Chiến thắng này có ý nghĩa quan trọng, giải quyết được mối đe dọa đối của Hung Nô với kinh đô Trường An<ref>Trường An là kinh đô thời đó của [[nhà Hán]], nay thuộc địa phận Tây An, tỉnh Thiểm Tây</ref>. Do lập được công to, Vệ Thanh tiếp tục được phong tước Trường Bình hầu với thực ấp ban đầu là 3800 hộ<ref name="ReferenceA"/>.

Tuy nhiên quân Hung Nô không chịu thất bại. Ngay sau khi lên ngôi, thiền vu Y Trĩ Tà lập tức chuẩn bị phát động chiến tranh với Đại Hán lần nữa. Năm [[126 TCN]], hơn vạn quân Hung Nô được lệnh nam tiến, công đánh Đại Quận, giết thái thú Cung Hữu và bắt hơn 1000 người. Năm sau, [[124 TCN]], hơn 3 vạn quân Hung Nô lại tràn sang, tiến công vào Đại quận, Định Tương, Thượng Quận. Tướng Hung là Hữu Hiền Vương do oán hận nhà Hán nên cũng nhiều lần tiến vào Hà Sáo, giết chết rất nhiều người dân vô tội. Trước sức mạnh của Hung Nô, Vệ Thanh lại lần thứ tư xuất chinh, dẫn 3 vạn kị binh ra Cao Khuyết, cộng thêm các cánh quân Hán khác là gần 10 vạn người, phối hợp cùng đánh Hung Nô. Vệ Thanh dẫn quân tiến đánh thần tốc, một ngày đi được hơn 6-7 trăm dặm, tiến đánh Hữu Hiền Vương. Hữu Hiền Vương đang say khướt và không địch nổi quân Hán, bèn bỏ trốn. Lần xuất chinh thứ tư của Vệ Thanh tiếp tục giành được thắng lợi, bắt sống 15000 quân và mười mấy quý tộc Hung Nô. [[Hán Vũ Đế]] vô cùng vui mừng, bèn bái Vệ Thanh làm Đại tướng quân và phong thêm cho ông 8700 hộ nữa<ref name="zh.wikisource.org"/>. Vũ Đế còn định phong cho ba người con của ông lên tước hầu tất cả, nhưng ông không đồng ý và khuyên Vũ Đế hãy thưởng cho các thuộc tướng của mình. Theo lời thỉnh cầu của Vệ Thanh, 7 tướng lĩnh đánh Hung Nô đã được phong tước hầu.

Mùa xuân và mùa hạ năm [[123 TCN]], Vệ Thanh hai lần liên tiếp đưa quân lên phía bắc đánh [[Hung Nô]]. Lần thứ nhất, ông cùng người cháu là [[Hoắc Khứ Bệnh]] chia quân làm hai đường tiến công. Cánh của Vệ Thanh tiến vào nơi đóng quân của Thiền vu Hung Nô [[Y Trĩ Tà]] và giành được đại thắng, tiêu diệt hơn vạn quân Hung. Tuy nhiên về sau, hai tướng Hung Nô là [[Tô Kiến]] và [[Triệu Tín]] kịp thời cứu được thiền vu. Về cánh quân của Hoắc Khứ Bệnh cũng giành chiến thắng trước Hung Nô, tiêu diệt 2028 tên địch<ref name="zh.wikisource.org"/>.

Mùa xuân năm [[119 TCN]], [[Hán Vũ Đế]] lại cử Vệ Thanh cùng [[Hoắc Khứ Bệnh]] mỗi người dẫn 5 vạn kị quân thành hai đường đánh Hung Nô, lại cho hơn 14 vạn ngựa chiến và 50 vạn bộ tốt và hậu cần. Đây là lần thứ bảy Vệ Thanh tấn công Hung Nô. Quân [[Nhà Hán|Hán]] tiến vào Đại Quận, đánh bại quân của Tả Hiền Vương, buộc ông này phải đem 4 vạn quân đầu hàng [[nhà Hán]]. Sau đó Vệ Hoắc mỗi người chia quân theo hai phía đông-tây, cánh của [[Hoắc Khứ Bệnh]] tiến đánh Đại quận, còn cánh của Vệ Thanh đi về phía đông, thu phục Định Tương.