Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đội hình phalanx”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n →‎Tổng quan: clean up, replaced: đóan → đoán using AWB
n clean up, replaced: tóan → toán (2) using AWB
Dòng 72:
[[Tập tin:Battle of Leuctra, 371 BC - Decisive action.gif|nhỏ|phải|200px|Phalanx chéo của Epaminondas ở trận Leuctra chống lại Sparta, năm 371.BC]]
 
Lịch sử ban đầu của phalanx phổ biến là chiến tranh giữa các tóantoán hoplite từ cuộc chiến giữa các thành bang. Kết quả thông thường thì khá giống nhau, những đội hình chai cứng đâm vào nhau cho tới khi một vỡ nát. Tiềm năng cao hơn của phalanx được chứng minh ở trận Marathon (490 TCN). Gặp một lực lượng lớn hơn rất nhiều của [[Darius I]], quân [[Athens]] đã dàn mỏng phalanx và vì vậy kéo dài hàng đầu tiên ra, tránh bị đánh vào sườn. Dù vậy, dù một đội hình phalanx được giảm độ sâu chăng nữa cũng không thể dừng bước bộ binh trang bị nhẹ của Ba Tư. Sau khi đánh cho hai cánh Ba Tư phải bỏ chạy, hoplite cánh của Athens co sát lại và tiêu diệt lực lượng tinh nhuệ ở trung quân Ba Tư, và cuối cùng là một chiến thắng giòn giã của Athens. Xuyên suốt chiến tranh Hy Lạp – Ba Tư đội hình hoplite phalanx đã được chứng minh là mạnh hơn bộ binh Ba Tư rất nhiều (như những trận [[Thermopylae]] hoặc [[Plataea]]).
 
Có lẽ ví dụ điển hình nhất của sự tiến hóa phalanx là cách tiến quân xiên, nổi tiếng nhất là trong [[trận Leuctra]]. Ở đó, tướng [[Epaminondas]] đã dàn mỏng cánh phải và trung quân phalanx, và đẩy sâu cánh trái tới 50 hàng. Như vậy, Epaminondas đã đảo ngược tiền lệ là cánh phải phalanx là mạnh nhất. Việc này cho phép quân Thebes tấn công cực mạnh quân tinh nhuệ Sparta ở cánh phải bên kia. Nghĩa là khi đó, trung quân và cánh phải Thebes càng lúc càng lùi dần, giữ cho những phần yếu này không bị tiêu diệt. Khi lính Sparta đã bỏ chạy ở cánh trái Thebes, thì những phần còn lại của đội hình Sparta cũng vỡ nát. Vì vậy bằng cách tập trung hóa sức mạnh tấn công của hoplite. Epaminondas đã hạ gục một kẻ thù tưởng như vô địch.
Dòng 86:
Phalanx Macedonia cũng có thể mất sự khăng khít khi di chuyển qua những địa hình xấu, như vậy có thể tạo ra khỏang trống giữa các khối quân, và cũng không tạo được một tiền quân chắc chắn. Trong tình thế này, [[trận Pydna]] chẳng hạn, phalanx trở nên rất dễ tiêu diệt bởi những đơn vị cơ động hơn, các [[century legion La Mã]] chẳng hạn, có thể né được giáo và tiến tới dàn trận đánh xáp lá cà với phalangites.
 
Cuối cùng, phần lớn các đội quân giống-phalanx thường thiếu hỗ trợ của những tóantoán quân đằng sau tiền tuyến. Như vậy chỉ cần xuyên thủng tiền tuyến này hoặc tiêu diệt hai cánh quân thì bảo đảm thắng lợi(phanlanx sẽ được phòng thủ tốt hơn nếu đánh giáp chiến bằng kiếm khi bị áp sát, giống như Legion La Mã phi giáo và chiến đấu bằng kiếm khi cần).
 
== Suy tàn ==