Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đề-bà-đạt-đa”

'''Đề-bà-đạt-đa''' (sa. देवदत्त ''Devadatta'') hoặc còn được phiên là '''Đề-bà-đạt-đâu''', '''Địa-bà-đạt-đâu''', '''Địa-bà-đạt-đâu''', '''Đế-bà-đạt-đâu''', còn được gọi gọn là '''Điều Đạt''', dịch nghĩa là "Thiên Thụ" (trời trao). Ông là anh em họ của [[Tất-đạt-đa Cồ-đàm| Thích-ca Mâu-ni Phật]], từng gia nhập vào lãnh đạo tăng đoàn của Phật, nhưng rồi về sau nguyên nhân nảy sinh nhiều ý kiến không hợp với quyền lực đấu tranh, li khai khỏi Phật Tổ Thích Ca để thành lập tăng đoàn khác.

Ở trong kinh điển [[Thượng tọa bộ| Phật giáo Nguyên thủy]] là kẻ đã phạm vào trọng tội [[Năm tội lớn]] (ngũ nghịch), phá hoại tăng đoàn, phản bội [[Phật giáo]], một nhân vật phản diện tuyệt đối. Trong [[Diệu Pháp Liên Hoa kinh]] thì ghi chép lại rằng Đề-bà-đạt-đa cũng từng được các vị Phật quá khứ thụ ký cho, tương lai thành Phật. Thật ra Đề-bà-đạt-đa đến thị hiện làm đóng vai nhân vật phản diện, để cho chúng sinh hiểu được toàn bộ quả báo đọa vào [[địa ngục]] do gây ra năm tội nghịch lớn. Tại [[Đại Phương Tiện Phật Báo Ân kinh]] thuyết rằng chư Phật quá khứ đều có Đề-bà-đạt-đa, mà Đề-bà-đạt-đa ở trong [[địa ngục A Tỳ]] như [[Tỉ-khâu|Tỳ-kheo]] nhập niềm vui Tam Thiền. Giáo phái của Đề-bà-đạt-đa chẳng vì nguyên nhân bởi ông ta chìm nghỉm mà tan rã. Pháp sư [[Huyền Trang]] thời [[nhà Đường]] đến [[Ấn Độ]] du học đã từng đến xem hoạt động của phái này, và cũng ghi lại phái Đề-bà-đạt-đa chỉ cung phụng ba vị Phật quá khứ, chỉ không thờ Phật Thích Ca Mâu Ni. Do đó có thể thấy điều truyền lại của Kinh Phật rằng Đề-bà-đạt-đa vào địa ngục giống như niềm vui Tam Thiền, và Thích Ca Mâu Ni tương lai mới thành Phật là các kinh do tăng phái của Đề-bà-đạt-đa biên tạo truyền dịch.

Đề-bà-đạt-đa xuất thân trong [[giai cấp]] [[Sát-đế-lợi]] dòng họ [[Thích-ca]] (Sakya), ông nội là vua [[Sư Tử Giáp]], vua Sư Tử Giáp có 4 con là vua [[Tịnh Phạn]] (cha của Đức Phật), vua [[Bạch Phạn]], vua [[Hộc Phạn]] và vua [[Cam Lộ Phạn]]. Cha của Đề-bà-đạt-đa thì các kinh điển có thuyết khác nhau.

Đề-bà-đạt-đa là anh em họ của Phật Thích Ca Mâu Ni <ref>《Luật phần năm》 thứ 15</ref>，là anh cả cùng cha của ngài [[A-la-hán]] là [[A-nan-đà]] - thị giả của Phật. [[。Kinh Phật tải rằng “Sinh"Sinh lúc nhật thực ngày 7 tháng 4，mình dài một trượng năm thước bốn tấc”tấc"<ref>《Kinh Thập nhị du》</ref>、“Họ"Họ lớn xuất gia，thông minh，có thần lực lớn，dung mạo đoan chính”chính"<ref>《Luật phần bốn》thứ tư</ref>。

Sau khi Thích-ca Mâu-ni thành Phật, quay trở về cố quốc [[Ca-tỳ-la-vệ]] (Kapilavastu), hướng thuyết pháp cho dòng họ, vua Tịnh Phạn cổ vũ khích lệ thần dân xuất gia theo bên Đức Phật, có 500 người trong tộc Thích-ca xuất gia, trong đó có vua [[Bạt-đề]], A-nan-đà, [[A-na-luật-đà]], [[Ưu-bà-li]], và cả Đề-bà-đạt-đa.

Trong "Luật Thập Tụng" ghi chép lại Đề-bà-đạt-đa: "''Xuất gia làm Tỳ-kheo, trong mười hai năm thiện tâm tu hành: đọc kinh, tụng kinh, hỏi nghi, lĩnh pháp, ngồi thiền. Một lúc khi Đức Phật đang thuyết pháp, ắt đều thụ trì''" <ref>《Luật Thập Tụng》thứ 36</ref>. Trong "Kinh Xuất Diệu" thì nói rằng: "''Trong mười hai năm, ngồi thiền nhập định, tâm không chuyển dời, tụng kinh Phật sáu vạn''" <ref>《Kinh Xuất Diệu》 15</ref>. Do đó có thể thấy ông học rộng tài cao, lòng tinh tấn khó ai bằng. Cuốn sách "Tây Vực ký" có "''Tòa đá lớn, Đề-bà-đạt-đa ở đó nhập định''". Ông ta lúc hoằng đạo giáo hóa ở [[Rajgir| thành Vương Xá]], đã nhận được sự tôn kính của vương tử [[A-xà-thế]] nước [[Magadha|Ma-kiệt-đà]]: "''A-xà-thế ngày ngày đi theo có 500 cỗ xe, sớm chiều hỏi thăm Đề-bà-đạt-đa, còn cúng dường cho 500 nồi ăn uống''" <ref>《Luật phần bốn》 thứ 4</ref>. Đến lúc Đức Phật men theo [[sông Hằng]] về đến thành Vương Xá, không lâu thì dẫn đến nảy sinh sự kiện "phá tăng".

Sau khi A-xà-thế soán đoạt ngôi vị của phụ vương [[Tần-bà-sa-la]], Đề-bà-đạt-đa nhận được sự cung kính lợi dưỡng từ dòng thất nhà vua, địa vị thanh thế ngày càng được nâng cao. Nhân đó "lợi dưỡng và tiếng tăm", phản lại và gây tổn hại cho những người tu hành, với nhà tu dưỡng khổ hạnh như thế càng phải thêm tinh nghiêm, lòng [[Mạn (Phật giáo)| ngã mạn]] bùng mạnh, càng thêm ngóng cầu quyền lực thống lĩnh tăng chúng.

Những đệ tử theo Phật xuất gia, không phân xuất thân chủng tính, thảy đều bình đẳng. Nhưng mà Đức Phật xuất thân trong họ vua Thích-ca, bộ phận tăng chúng họ Thích-ca không tránh khỏi tự cho mình là ưu việt, lấy việc sau khi Thích-ca Phật nhập [[Niết-bàn]] sẽ do đó Tỳ-kheo họ Thích Ca thống lĩnh tăng đoàn. Bốn tên bè đảng của Đề-bà-đạt-đa là [[Tam-văn-đạt-đa]], [[Khiên-đồ-đạt-bà]], Cù-già-lê, Cà-lưu Lô-đề-xá đều là xuất thân trong họ Thích Ca <ref>《Hữu luật Phá tăng sự》 thứ 9</ref>; họ ủng hộ "sáu nhóm tỳ-kheo" của Đề-bà-đạt-đa đều là xuất thân trong dòng giống họ Thích, <ref>《Giới nhân duyên kinh》 quyển 3、《Luật phần bốn》 quyển 6、《Luật Tì-nại-da》 quyển 11</ref> hoặc với Đức Phật có quan hệ mật thiết, mà tự cho mình ưu việt, không cam nguyện tiếp thụ mười phương Tỳ-kheo chỉnh hóa răn dạy. Mà những loại tâm thái của họ bày tỏ đối với Phật Pháp không hợp.

* "Luật Thập Tụng" quyển 4 (của phái Nhất Thiết Hữu bộ): 1. Ngồi mặc áo nạp suốt trọn thọ đời; 2. Pháp nhận khất thực suốt trọn thọ đời; 3. Pháp nhận ngồi ở đất trống suốt trọn thọ đời; 4. Pháp chỉ nhận một món ăn suốt trọn thọ đời; 5. Pháp không ăn thịt suốt trọn thọ đời.