Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Kiến tạo mảng”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Tuhan (thảo luận | đóng góp)
539 sửa đổi
Tuhan (thảo luận | đóng góp)
539 sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{Đang dịch|Tiếng Anh}}
[[Image:Plates tect2 en.svg|thumb|350px|TheCác tectonicmảng plateskến oftạo thetrên worldthế weregiới mappedđược invẽ thevào secondgiữa halfcuối ofthế thekỷ 20th century20.]]
 
'''PlateKiến tectonicstạo mảng''' (fromtiếng theAnh là '''plate tectonics''', xuất phát từ [[Greektiếng Hy language|GreekLạp]] τέκτων; ''tektōn'', meaningnghĩa là "builder"người orxây "masondựng") describesđể themô largetả scalecác motionschuyển ofđộng trên phạm vi rộng lớn của phần [[Earththạch quyển]]'s của [[lithosphereTrái đất]]. TheHọc theorythuết encompassesđã thelàm oldersáng conceptstỏ ofcác [[continentalquan drift]],niệm developedtrước duringđây thevề first[[trôi decadesdạt oflục the 20th centuryđịa]] bydo [[Alfred Wegener]] đề xuất trong thế kỷ 20, andvà [[seafloortách spreadinggiãn đáy đại dương]], understoodtrong duringthập theniên 1960s1960.
 
Phần trên cùng của cấu tạo Trái đất gồm hai lớp là thạch quyển và quyển mềm.
The outermost part of the Earth's interior is made up of two layers: the lithosphere and the asthenosphere.
*[[Thạch quyển]] nằm bên gồm [[lớp vỏ (địa chất)|vỏ Trái đất]] và phần trên cùng của [[lớp phủ (địa chất)|manti]].
*Above is the [[lithosphere]], comprising of the [[Crust (geology)|crust]] and the rigid uppermost part of the [[Earth's mantle|mantle]].
*Bên dưới thạch quyển là [[quyển astheno|quyển mềm]]. Mặc dù ở trạng thái rắn, nhưng quyển mềm có [[độ nhớt]] và [[ứng suất cắt (đất)|ứng suất cắt]] tương đối thấp và có thể chảy giống như chất lỏng nếu xét theo thời gian địa chất. Phần sâu nhất của manti bên dưới quyển mềm thì cứng do chịu áp suất lớn hơn.
*Below the lithosphere lies the [[asthenosphere]]. Although solid, the asthenosphere has relatively low [[viscosity]] and [[shear strength (soil)|shear strength]] and can flow like a liquid on geological time scales. The deeper mantle below the asthenosphere is more rigid again due to the higher pressure.
 
TheThạch lithospherequyển isbị brokenvỡ upra into what are calledthành '''tectoniccác platesmảng kến tạo'''. InTrái theđất casecó of[[#Các Earth,mảng therekiến aretạo eightchính|tám majormảng and many minor plates ([[#Major plates|seekiến listtạo belowchính]]). TheCác lithosphericmảng platesthạch ridequyển ontrượt thetrên asthenospherequyển mềm. TheseCác platesmảng movenày indi relationchuyển totương oneđối anothernhau attạo onera ofba threekiểu typesranh ofgiới plate boundariesmảng: [[Convergentranh boundary|convergentgiới hội tụ]], orhay mảng collisionalhút boundarieschìm; [[Divergentranh boundary|divergentgiới phân kỳ]] boundaries, alsocũng calledđược spreadinggọi centerslà trung tâm tách giãn; andvà [[Transformranh fault|transformgiới chuyển dạng]] boundaries. Các trận [[Earthquakeđộng đất]]s, [[volcanonúi lửa|volcanichoạt activityđộng núi lửa]], sự tạo thành các [[mountaindãy núi]]-building, andvà [[oceanicmáng trenchđại dương]] formationđều xất hiện dọc theo occurcác alongranh plategiới boundariesnày.Sự Thedịch lateralchuyển movementtheo ofchiều thethẳng platesđứng iscủa typicallycác atmảng speedsvào ofkhoảng 50–100 [[MillimetreMilimet|mm]] annually/năm.<ref>{{cite book |author=Read HH, Watson Janet |title=Introduction to Geology |place=New York |publisher=Halsted |year=1975 |pages=13–15}}</ref>
 
==Bảng tóm tắt sự phát triển của học thuyết==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Kiến_tạo_mảng”