Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Toa Đô”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
93.896 (thảo luận | đóng góp)
nKhông có tóm lược sửa đổi
93.896 (thảo luận | đóng góp)
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 3:
Theo [[Nguyên sử]], Toa Đô là người của bộ tộc Trát Lạt Nhi. Năm Chí Nguyên thứ 22 (1282), Toa Đô chỉ huy một [[hạm đội]] tấn công [[Chiêm Thành]]. Đây là một phần của kế hoạch giáp công đánh [[Đại Việt]], theo đó Toa Đô sau khi đánh xong Chiêm Thành sẽ từ phía Nam đánh lên. Còn đại quân của [[Thoát Hoan]] sẽ từ phía Bắc đánh xuống.
 
Nguyên sử chép rằng Toa Đô được phong làm hữu thừa hành tỉnh Chiêm Thành dẫn 20 vạn quân với 1 ngàn thuyền sang đánh Chiêm Thành.<ref>Về lực lượng của Toa Đô, các sử liệu Việt Nam ghi các con số khác nhau. Đại Việt sử ký Bản kỷ toàn thư quyền 5 ghi là 50 vạn. Còn Việt Nam sử lược lại ghi chỉ 10 vạn.</ref> Do người Chiêm Thanh rút vào rừng núi kháng cự quyết liệt, nên đạo quân của Toa Đô phải chiến đấu rất vất vả mà vẫn không tạo được cơ sở vững chắc ở Chiêm Thành để tiến đánh Đại Việt.

[[Việt ĐếnNam sử lược]] chép rằng, đến khi đại quân nhà Nguyên tiến vào Đại Việt, Toa Đô đành bỏ Chiêm Thành, tháng 5 năm 1285 dẫn quân theo đường thủy đổ bộ vào Nghệ An và đánhtiến lên phía Bắc. đếnÔ Tây Kết.Nhi Ngàyđược 20,lệnh lựccủa lượngThoát củaHoan xuống đón Toa Đô. giaoTrần chiếnQuang vớiKhải đem quân Đạivào Việt.Nghệ TrongAn trậnngăn nàychặn Toa Đô, quânnhưng Nguyênban đạiđầu bại.bị Toa Đô bị chém chết.Ô Cũng theoNhi Đạiđánh Việttan. sửTrấn thủ toànNghệ thư,An vua [[Trần NhânKiện Tông]]đem trôngcả thấynhà thủra cấp củahàng Toa Đô. thìTuy cởinhiên, áosau ngựđó phủTrần lênQuang Khải nóiđã "ngườikìm làmchân tôiToa phảiĐô nênthành nhưcông. thếToa này"Đô rồi saiÔ người khâmNhi niệmbèn tửtheo tếđường biển lên phía Bắc.
 
Tháng 4 năm 1285, Trần Nhật Duật giáp chiến Toa Đô tại Hàm Tử. Toa Đô thua, phải lùi ra cửa Thiên Trường. Trần Nhật Duật được lệnh tiếp tục ngăn không cho cánh quân của Toa Đô hợp quân với Thoát Hoan. Trong khi đó, Trần Quang Khải, Phạm Ngũ Lão, Trần Quốc Toản tấn công thủy quân Nguyên đóng ở bên Chương Dương ngoài thành Thăng Long. Quân Đại Việt thắng lợi, liền tiến sát chân thành Thăng Long. Thoát Hoan dẫn quan ra ngoài thành đánh bị thua, bỏ thành rút chạy về phía Bắc sông Hồng.
 
Toa Đô không biết Thoát Hoan đã rút lui, cứ tiến quân vào đóng ở sông Thiên Mạc (đoạn sông Hồng ở Hưng Yên). Đến khi hay tin Thoát Hoan đã rút, Toa Đô liền lùi về đóng ở Tây Kết (Khoái Châu). Trần Quốc Tuấn trực tiếp chỉ huy quân đánh Toa Đô. Toa Đô và Ô Mã Nhi thua, bỏ thuyền đi đường bộ ra phía biển. Trên đường chạy, Toa Đô bị quân Đại Việt bao vây, bị trúng tên chết. Ô Mã Nhi thì chạy thoát về Thanh Hóa. Theo Đại Việt sử ký toàn thư, vua [[Trần Nhân Tông]] trông thấy thủ cấp của Toa Đô thì cởi áo ngự phủ lên và nói "người làm tôi phải nên như thế này" rồi sai người khâm niệm tử tế.
 
==Tham khảo==
*[http://www.guoxue.com/shibu/24shi/yuanshi/yuas_129.htm 元史列传第十六]
*[http://www.informatik.uni-leipzig.de/~duc/sach/dvsktt/dvsktt10b.html Đại Việt sử ký toàn thư phần Bản kỷ quyển 5]
*Việt Nam sử lược, bản in của Bộ Giáo dục Việt Nam Cộng hòa năm 1971, quyển 1, trang 143-149.
 
==Ghi chú==
{{reflist}}