Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chế Mân”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Cikki (thảo luận | đóng góp)
Không có tóm lược sửa đổi
Cikki (thảo luận | đóng góp)
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
'''Chế Mân''' ({{hn|ch=制旻}}), hay '''Jaya Sinhavarman III''', là vị vua thứ 34 của vương quốc [[Chiêm Thành]] (tức là vua thứ 12 của triều đại thư 11) vào thế kỷ 14.
 
Trước là thái tử '''Bổ Đích''' tức '''Sri Harijit Po Devada Svor''' (hay Po Devitathor / Ngài Devitathor), sách [[Trung Quốc|Trung quốc]] chép là Pou Ti, là con của vua [[Indravarman VIV]] và hoàng hậu Gaurendraksmi. Ông vốn có tài thao lược, vào năm 1282, khi [[Hốt Tất Liệt]] với hơn 500 ngàn quân [[Mông Cổ]] tấn công Chiêm Thành, ông được cử ra chỉ huy quân đội kháng chiến. Điều khiển 20 ngàn quân Chiêm, được [[Đại Việt]] yểm trợ ngăn chặn đường bộ quân Nguyên, ông chống cự lại được quân xâm lăng trong nhiều năm liền và sau đó quân [[nhà Nguyên|Nguyên]] bỏ mộng xâm lược Chiêm Thành và Đại Việt <ref name="qtqq">[http://vietsciences.free.fr/timhieu/khoahoc/biologie/quethanhquequy.htm Quế thanh, Quế quỳ]</ref>.
 
Thái tử trở thành anh hùng dân tộc và năm 1288 lên ngôi nối nghiệp cha, lấy hiệu Jaya Sinhavarman III, người Việt gọi là Chế Mân là một vị vua anh minh, lại thương dân và hiếu hòa, nên được nhân dân rất tôn trọng<ref name="qtqq"/>.
 
Năm 1301, Thái thượng hoàng [[Trần Nhân Tông]] của Đại Việt nhận lời mời du ngoạn vào Chiêm Thành, được Chế Mân tiếp đãi nồng hậu, có ở lại trong cung điện Chiêm Thành gần 9 tháng. Khi ra về, Trần Nhân Tông có hứa gả con gái là [[Huyền Trân]] cho Chế Mân, mặc dù khi đó Chế Mân đã có chính thất là hoàng hậu Tapasi, người [[Java]] ([[Indonesia|Nam Dương]] ngày nay). Năm 1306, Jaya Sinhavarman III dâng hai [[châu Ô]] và [[châu Lý]] (khu vực từ [[Quảng Bình]] đến [[Quảng Nam]]) cho [[nhà Trần]] của Đại Việt làm của [[hồi môn]] để được kết hôn với [[Huyền Trân|Huyền Trân công chúa]]. Huyền Trân về Chiêm Thành, được phong làm hoàng hậu Paramecvari. Một năm sau đó, khi hoàng hậu người Đại Việt vừa sinh xong hoàng tử Chế Đa Đa, thì tháng 5 năm 1307, quốc vương Chế Mân [[chết|qua đời]]. Vua [[Trần Anh Tông]] biết tin, sai Trần Khắc Chung vờ sang viếng tang, tìm cách cứu Huyền Trân đem về.