Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Gấu đen Bắc Mỹ”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Hoangdat bot (thảo luận | đóng góp)
n clean up, General fixes using AWB
Dòng 318:
 
Thực vật chiếm tới 85% trong chế độ ăn của gấu đen,<ref name= Gary /> mặc dù chúng có xu hướng khai thác thực vật ít hơn, ăn uống rất ít rễ, củ, thân và ống cây hơn so với gấu nâu.<ref name=HS /> Khi nhiệt độ mùa xuân ấm áp, gấu đen tìm chồi mới của nhiều loài thực vật, đặc biệt là các loại cỏ non, thực vật vùng đất ngập nước và cây hướng dương.<ref name= cmsstgBEAR /> Cành non và chồi từ các cây và cây bụi trong thời gian mùa xuân cũng đặc biệt quan trọng đối với gấu đen mới ra khỏi chế độ ngủ đông, do chúng hỗ trợ xây dựng lại cơ bắp và làm chắc xương và thường chỉ là các loại thực phẩm dễ tiêu hóa có sẵn tại thời điểm đó.<ref>https://web.archive.org/web/20110602095210/http://nationalzoo.si.edu/publications/zoogoer/1999/2/fact-americanblack.cfm</ref> Vào mùa hè, chế độ ăn uống bao gồm chủ yếu bởi các loại trái cây, đặc biệt là hoa quả và quả mềm như chồi và quả hạch. Trong mùa thu, thức ăn trở nên khá nhiều việc ăn uống ngấu nghiến là công việc toàn thời gian của gấu đen. Trong thời gian này, chúng có thể ăn đến 20.000 calo mỗi ngày để nhanh chóng tích lũy mỡ dự trữ cho mùa đông <ref>Catherine et Rémy Marion, Cap sur les ours, Paris, Nathan, 1997, p. 41</ref>. Quả cứng trở thành một phần quan trọng nhất trong chế độ ăn uống của con gấu đen vào mùa thu và thậm chí có thể phần nào điều chỉnh sự phân bố của loài này. Quả cây được ưa chuộng như quả phỉ, quả sồi và hạt thông có thể được tiêu thụ hàng trăm lần mỗi ngày bởi một con gấu đen duy nhất trong mùa thu.<ref name=HL /><ref name=bioone /> Trong thời gian mùa thu, gấu đen Mỹ có thể cũng thường xuyên đột kích nơi cất giữ hạt của sóc cây.<ref name= cmsstgBEAR /> Các loại quả mọng như việt quất và quả trâu cũng vô cùng quan trọng vào mùa thu.<ref name=HL />
[[Tập tin:Black Bear .........2.jpg|nhỏ|phải|Gấu đen nhặt xác cá hồi ở Alasca]]
[[Tập tin:Black bear with salmon.jpg|nhỏ|phải|Gấu đen bắt cá hồi]]
 
Dòng 330:
Trong nhiều khu vực phân bố, gấu đen có thể yên tâm ăn xác thối nhờ ưu thế kích thước lớn và sức mạnh đáng kể của mình, để đe dọa và, nếu cần thiết, là thống trị những kẻ săn mồi khác trong cuộc đối đầu bên xác chết. Tuy nhiên, đôi khi mà chúng gặp phải gấu Kodiak hoặc gấu grizzly, hai phân loài gấu nâu lớn hơn này sẽ thống trị chúng. Gấu đen có xu hướng né tránh khỏi sự cạnh tranh từ những con gấu nâu bằng cách tích cực hoạt động hơn vào ban ngày, và sống ở khu vực có mật độ rừng cao hơn. Tương tác bạo lực dẫn đến cái chết của gấu đen đã được ghi nhận trong Công viên quốc gia Yellowstone.<ref>http://www.greateryellowstonescience.org/files/pdf/ys5-gunther.pdf</ref><ref>http://www.nps.gov/yell/naturescience/upload/predation.pdf</ref>
 
Gấu đen không cạnh tranh với [[báo sư tử]] trên xác chết. Giống như loài gấu nâu, đôi khi chúng ăn cắp xác chết từ báo sư tử. Một nghiên cứu phát hiện ra rằng cả hai loài gấu đã tìm đến 24% con mồi mà báo sư tử giết chết trong các công viên quốc gia Yellowstone và Glacier, chiếm đoạt 10% xác chết.<ref>http://publications.gc.ca/collections/Collection/CW69-14-166-2002E.pdf</ref><ref>http://www.jstor.org/discover/10.2307/3873109?uid=3738936&uid=2&uid=4&sid=21104550204413</ref> Các trận đánh giữa hai loài rất hiếm, mặc dù chúng có thể là bạo lực. Báo sư tử đôi khi giết chết gấu trưởng thành, một hành vi được báo cáo là đã được chứng kiến trong thế kỷ 19.<ref>http://thelibrary.org/lochist/turnbo/V12/ST363.html</ref> Ngoài ra còn có hồ sơ ở thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20 về việc gấu giết chết báo sư tử, trong khi phòng vệ hoặc trong tranh chấp lãnh thổ, và các cuộc chiến đấu đôi khi kết thúc mà cả hai chiến binh đều tử thương .<ref>http://www.freewebs.com/mountainlionsinfo/cougarvsbearsaccounts.htm</ref>
 
Tương tác giữa gấu đen với [[sói xám]] là hiếm hơn nhiều so với gấu nâu, do sự khác biệt trong sở thích của môi trường sống. Phần lớn các cuộc đối đầu của những con sói với gấu đen xảy ra trong khu vực phân bố phía bắc của loài vật này, không có tương tác được ghi lại ở Mexico. Mặc dù gấu đen là mạnh hơn trên cơ sở một chọi một, các đàn sói được báo cáo là đã nhiều lần giết chết các gấu đen mà không ăn chúng. Không giống như gấu nâu, gấu đen thường xuyên thất bại trước những con sói trong tranh chấp con mồi đã bị giết chết.<ref>Mech, L. David and Boitani, Luigi (2001). Wolves: Behaviour, Ecology and Conservation. Chicago: University of Chicago Press. p. 448. ISBN 0-226-51696-2.</ref> Các bầy sói thường giết chết gấu đen khi loài động vật lớn đang trong chu kỳ ngủ đông của mình.<ref name=Dick />
Dòng 350:
[[Tập tin:52bear.jpg|nhỏ|phải|Gấu đen ở Great Smokey Mountains, Hoa Kỳ]]
[[Tập tin:Schwarzbär-Omega Park.jpg|nhỏ|phải|Gấu đen ở Công viên Omega, Canada]]
Tuổi thọ trung bình trong tự nhiên của gấu đen là 18 năm, mặc dù cá thể hoang dã hoàn toàn có thể tồn tại tới hơn 23 năm.<ref name=DW /> Tuổi kỷ lục của một cá thể hoang dã là 31 năm, trong khi bị giam cầm là 44 năm.<ref name= Gary /> Tỷ lệ sống trung bình hàng năm cho những con gấu trưởng thành có thể thay đổi, dao động từ 86% ở Florida đến 73% ở Virginia và Bắc Carolina.<ref name=bioone /> Trong vùng Minnesota, theo một nghiên cứu có đến 99% trong số những con gấu trưởng thành có thể sống sót sau chu kỳ ngủ đông.<ref name=bioone /> Một nghiên cứu đáng chú ý về gấu đen ở Nevada cho thấy rằng số lượng tử vong hàng năm của quần thể gấu đen trong khu vực hoang dã là 0%, trong khi ở khu vực phát triển trong bang này con số này đã tăng lên 83%.<ref name=HL /> Sự sống còn của các con gấu chưa trưởng thành thường ít được đảm bảo. Ở Alaska, theo một nghiên cứu chỉ có 14-17% con đực và 30-48% con cái chưa trưởng thành tồn tại đến tuổi trưởng thành.<ref name=bioone /> Trên khắp phạm vi phân bố, tỷ lệ gấu con sống sót qua năm đầu tiên ước tính là 60% .<ref name=HL />
 
Ngoài ngoại lệ đối đầu hiếm hoi với một con gấu nâu trưởng thành hoặc một bầy sói xám, gấu đen trưởng thành thường không có kẻ săn mồi tự nhiên.<ref name=bioone /> Gấu đen còn nhỏ có xu hướng dễ bị ăn thịt hơn các con trưởng thành. Động vật ăn thịt gấu con được biết đến bao gồm [[Linh miêu Bắc Mỹ]], [[sói xám]], [[báo sư tử]], [[sói đồng cỏ]], [[gấu nâu]] và các con gấu đen khác.<ref name=HL /><ref name=bioone /> Nhiều con trong số này sẽ lén lút cướp các con nhỏ ngay bên con mẹ khi nó đang ngủ. Có một ghi chép duy nhất là một con đại bàng vàng bắt một con nhỏ dưới một tuổi.<ref name=HL /> Sau khi thôi ngủ đông, gấu mẹ có thể chống lại hầu hết các động vật săn mồi tiềm năng.<ref name=bioone /> Ngay cả báo sư tử cũng sẽ bị gấu mẹ hung dữ đuổi đi nếu nó bị phát hiện đang rình rập các con gấu con.<ref>http://sacramento.cbslocal.com/2012/03/29/bear-saves-hiker-from-cougar-in-butte-county/</ref>