Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bá Nhan (Bát Lân bộ)”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi |
|||
Dòng 55:
Mùa thu năm thứ 20 (1283), tông vương [[A Chích Cát]] bị Hải Đô đánh bại, có chiếu lấy Bá Nhan thay ông ta cầm quân. Trước đó, binh sĩ biên phòng thường chịu đói kém, Bá Nhan lệnh cho trong quân hái Miệt Khiếp Diệp Nhi cùng rễ Túc Đôn <ref>Theo [[Hốt Tư Tuệ]] (đời Nguyên), '''Ẩm thực chánh yếu – Thái phẩm''', ''Miệt Khiếp Diệp Nhi'' và ''Túc Đôn'' là 2 trong 46 loại rau ăn trừ bữa của người Mông Cổ, có thể tương ứng với những cái tên ''Mang Cát Nhi Tốc'' và ''Tốc Đôn'' trong [[Mông Cổ bí sử]]</ref> để trữ, mỗi người 4 hộc, gọi là hạt cỏ; vào lúc mưa tuyết rét nhất của mùa đông năm ấy, người ngựa nhờ vậy mà không bị đói. Lại lệnh binh sĩ bắt những con Tháp Lạt Bất Hoan để ăn <ref>Tháp Nhi Ba Hợp (chữ Hán: 塔儿巴合, chuyển ngữ Wylie: tarbaga), Đả Lạt Bất Hoa (打剌不花), Tháp Lạt Bất Hoa (塔剌不花), Tháp Lạt Bất Hoan (塔剌不欢), Thát Lạt Bất Hoa (獭剌不花); theo Hốt Tư Tuệ, tlđd, Tháp Lạt Bất Hoa có tên Hán là Thổ bát thử (tức [[Sóc thảo nguyên]]), ''vị ngọt không độc, nấu chín thì ăn được'',...</ref>; lột lấy cả vạn bộ da, mọi người không hiểu tại sao. Sau đó Bá Nhan sai người chở các bộ da ấy đến kinh sư, Thế Tổ cười nói: “Bá Nhan cho rằng biên cương giá rét, binh sĩ không có áo, muốn đem đổi lấy lụa dày của tôi đấy!” Bèn ban lụa để may áo cho binh sĩ. Tháng 2 ÂL năm thứ 24 (1287), có tin báo [[Nãi Nhan]] muốn phản, Bá Nhan nhận chiếu đi dò xét; ông chở theo nhiều áo khoác lông, vào đến đất của Nãi Nhan thì lập tức đem tặng của những người làm việc tại dịch trạm. Sau khi gặp mặt, Nãi Nhan bày tiệc, tính kế bắt sống Bá Nhan, bị ông phát giác. Bá Nhan cùng tùy tùng chia 3 đường bỏ chạy, người ở dịch trạm tranh nhau tặng cho họ ngựa khỏe nên thoát được. Tháng 4 ÂL mùa hạ, Nãi Nhan làm phản, Bá Nhan theo Thế Tổ chinh phạt; ông tâu xin đem theo quân Hán của [[Lý Đình]], [[Đổng Sĩ Tuyển]], sử dụng chiến thuật của người Hán. Đồng đảng của Nãi Nhan là Kim Gia Nô, Tháp Bất Đãi uy hiếp đoàn xe quân nhu, quân người Hán ra sức chiến đấu, đánh bại phản quân, bắt được Nãi Nhan. Năm thứ 26 (1289), Bá Nhan được tiến làm Kim tử quang lộc đại phu, Tri Xu mật viện sự, ra xuất trấn thủ [[Hòa Lâm]]; Hòa Lâm đặt làm Tri viện, là bắt đầu từ Bá Nhan.
Mùa thu năm thứ 29 (1292), tông vương [[Minh Lý Thiết Mộc Nhi]] hiệp với Hải Đô làm loạn, Bá Nhan nhận chiếu chinh thảo; giao chiến ở A Tát Hốt Ngốc lĩnh, tên bay như mưa, quân Nguyên không dám lên núi, Bá Nhan truyền lệnh rằng: “Các ngươi rét có áo ấm, các ngươi đói có lương thực, chính là dành sức lực cho lúc này vậy! Bây giờ không gắng lên, làm sao báo ơn được!?” Bá Nhan vẫy toàn quân tiến lên, ai chậm trễ bị chém, tự mình đi trước phá trận. Quân Nguyên hăng hái tấn công, đại phá phản quân, Minh Lý Thiết Mộc Nhi bỏ chạy; ông mệnh cho bọn Tốc Ca, Thê Mê Ngốc Nhi đuổi theo. Bá Nhan đưa quân về trong đêm, đến Tất Thất Ngốc lĩnh, chợt gặp phục binh; ông giữ vững trận địa không động; trời sáng, đưa quân đi. Bá Nhan đem khinh kỵ đuổi theo đến Biệt Kiệt Nhi; bọn Tốc Ca, Thê Mê Ngốc cũng đem quân đến, bèn giáp kích phản quân, chém hơn 2000 thủ cấp, bắt những kẻ còn sống đem về. Chư tướng nói muốn theo lễ xưa: cúng tế tại vùng đất mới giành được, lấy tù binh làm vật tế; Bá Nhan không cho. Trong quân bắt được gián điệp, Hãn Đô muốn giết, Bá Nhan giữ lại, thưởng hậu cho hắn, sai đem thư gởi Minh Lý Thiết Mộc Nhi, trình bày họa phúc; Minh Lý Thiết Mộc Nhi nhận thư thì cảm động rơi nước mắt, đưa quân về hàng. Chưa được bao lâu, Hải Đô lại xâm phạm biên cương, Bá Nhan ở lại kháng cự. Triều thần có lời gièm rằng Bá Nhan ở bắc biên lâu ngày, cùng Hải Đô thông hảo, nên chỉ phòng thủ, không lấy thêm được một thước một tấc đất nào; có chiếu lấy Ngự sử đại phu [[Ngọc Tích Thiếp Mộc Nhi]] thay thế ông, cho Bá Nhan ở Đại Đồng để đợi mệnh lệnh. Ngọc Tích Thiếp Mộc Nhi chưa đi qua 3 dịch trạm, gặp lúc quân của Hải Đô lại đến, Bá Nhan sai người nói với Ngọc Tích Thiếp Mộc Nhi rằng: “Ngài hãy dừng lại, đợi ta diệt bọn giặc rồi đến, chưa muộn đâu!” Bá Nhan cùng Hải Đô giao chiến, vừa đánh vừa chạy, cứ như thế trong 7 ngày, chư tướng lo sợ, phẫn nộ nói rằng: “Quả nhiên là sợ đánh, sao không giao quân đội cho đại phu!?” Bá Nhan nói: “Hải Đô đơn độc vào nước ta, đón đánh sẽ bỏ trốn ngay, nếu dụ hắn vào sâu, một trận là bắt được. Các ngươi đều muốn đánh gấp, nếu để Hải Đô chạy thoát, thì lỗi ấy là của ai đây?” Chư tướng đáp: “Chúng tôi xin nhận.” Quân Nguyên quay lại đánh bại phản quân, Hải Đô quả nhiên chạy thoát. Bá Nhan bèn vời Ngọc Tích Thiếp Mộc Nhi đến, trao ấn rồi lên đường. Khi ấy hoàng tôn Thiếp Mộc Nhi (Temür) – sau này là [[Nguyên Thành Tông]] – phụng chiếu cầm quân ở bắc biên, rót rượu đưa tiễn, nói: “Ngài đi rồi, làm sao dạy dỗ ta được nữa?” Bá Nhan đón chén rượu ấy, đáp: “Thứ phải thận trọng, chỉ có nữ sắc mà thôi. Trong quân cố nhiên phải giữ nghiêm kỷ luật, còn ân đức thì không được bỏ quên. Trú phòng
==Ủng lập hoàng tôn==
| |||