Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Quần đảo Aleut”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Nallimbot (thảo luận | đóng góp)
n robot Thêm: ms:Kepulauan Aleut
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 25:
}}
[[Hình:UnalaskaAlaska.jpg|nhỏ|trái|180px|[[Đảo Unalaska]] trong Quần đảo Aleutian]]
'''Quần đảo Aleutian''' hay gọi cách khác trong tiếng Việt là '''Quần đảo Aleut''' (có thể là từ [[tiếng Chukchi]] ''aliat'' có nghĩa là "[[đảo]]") là một chuỗi đảo gồm hơn 300 đảo [[núi lửa]] tạo thành một [[cung núi lửa|vòng cung đảo]] trong Bắc [[Thái Bình Dương]], chiếm một diện tích khoảng 6.821 [[dặm vuông Anh]] (17.666 [[km²]]) và kéo dài khoảng 1.200 dặm Anh (1.900 km) về phía tây từ [[Bán đảo Alaska]] về phía [[Bán đảo Kamchatka]]. Vượt qua kinh tuyến 180°, quần đảo này là phần cận tây nhất của [[Hoa Kỳ]] (và về kỹ thuật mà nói cũng là phần cận đông nhất; ''xem [[các cực điểm của Hoa Kỳ]]''). Gần như tất cả [[quần đảo]] là bộ phận của tiểu bang [[Alaska]] và thường được xem là nằm trong vùng "[[Alaskan Bush]]" nhưng phần cuối cực tây là [[Quần đảo Komandorski]] xa xôi hẻo lánh, nhỏ và có liên hệ về mặt địa lý thì nằm trong lãnh thổ của [[Nga]]. Quần đảo có 57 [[núi lửa]] và nằm trong phần phía bắc của [[Vành đai lửa Thái Bình Dương]]. [[Xa lộ vùng biển Alaska]] chạy qua quần đảo.
 
Về địa thể, quần đảo này là một bộ phận riêng biệt của vùng bờ viền Thái Bình Dương rộng lớn hơn mà đến lượt bờ viền này là một bộ phận của phân vùng địa thể Hệ thống Núi Thái Bình Dương.
Dòng 33:
Quần đảo này được biết là Quần đảo Catherine trước năm 1867 gồm có năm nhóm đảo: [[Quần đảo Fox (Alaska)|Quần đảo Fox]], [[Quần đảo Four Mountains]], [[Quần đảo Andreanof]], [[Quần đảo Rat]] và [[Quần đảo Near]]. Tất cả nằm trong vị trí giữa vĩ tuyến 52° và 55° Bắc, kinh tuyến 172° Đông và 163° Tây.
 
Trục của quần đảo này nơi gần đất liền Alaska có hướng quay về tây nam nhưng gần kinh tuyến 129 thì nó đổi hướng về phía tây bắc. Sự đổi hướng này tương xứng với một vòng cong gồm các vết nức [[núi lửa]] mà góp phần hình thành các đảo này. Các chuỗi cong như thế được lập lại quanh [[Thái Bình Dương]] như được thấy tại [[Quần đảo Kuril]], chuỗi quần đảo [[Nhật Bản]] và tại [[Philippines]]. Tất cả các vòng cung quần đảo này nằm ở viềnrìa của [[Mảng Thái Bình Dương|Mảng kiến tạo Thái Bình Dương]] và trải qua nhiều hoạt động [[địa chấn]], nhưng con người vẫn có thể sống được. Quần đảo Aleutian nằm giữa hai [[Mãngmảng kiến tạo]] là Thái Bình Dương và [[mảng Bắc Mỹ|Bắc Mỹ]]. Cao độ chung tại các quần đảo phía đông cao nhất và thấp nhất là ở phía tây. Dãy quần đảo này là một phần nối tiếp phía tây của [[Dãydãy núi Aleutian]] trên đất liền.
 
Đa số các đảo này còn dấu tích núi lửa nguyên thủy, và có vô số chóp núi lửa trên phía bắc của chuỗi đảo. Một số trong các núi lửa này vẫn còn hoạt động. Tuy nhiên nhiều đảo không phải hoàn toàn là đảo núi lửa mà còn gồm có đá trầm tích và đá pha lê, và cũng có hổ phách và nền bằng [[than non]]. Các vùng duyên hải có đá và bị sóng bào mòn. Vùng đất gần biển rất nguy hiểm vì đất nhô lên ngay từ duyên hải lên thành các dãy núi cao và dốc.