Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chiến tranh kế vị thời Tiền Lê”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
|||
Dòng 26:
Tháng 3 năm [[1005]], Lê Hoàn mất. Các hoàng tử tranh giành ngôi vua với thái tử Long Việt. Tham gia cuộc chiến có Lê Long Việt, Đông Thành vương Ngân Tích, Trung Quốc vương Long Kính và em cùng mẹ là Khai Minh vương Long Đĩnh.
Sử sách không ghi chép cụ thể về lực lượng và địa bàn chiếm đóng của từng người, chỉ ghi rất vắn tắt là cuộc chiến giằng co 8 tháng, trong nước không có chủ<ref name="dvsktt">[http://www.informatik.uni-leipzig.de/~duc/sach/dvsktt/dvsktt06.html Đại Việt sử ký toàn thư, Bản kỷ quyển 1]</ref>.
Tháng 10 năm 1005, Đông Thành vương Ngân Tích thua chạy vào đất Cử Long. Thái tử Long Việt đuổi bắt. Ngân Tích lại chạy sang [[Chiêm Thành]], nhưng chưa đến nơi thì bị người châu Thạch Hà ([[Hà Tĩnh]]) giết ở cửa biển Cơ La (nay là [[Kỳ La]]).
Dòng 47:
Sau đó ông đem quân đánh Ngự Man vương Long Đinh ở Phong Châu. Ngự Man vương phải chịu hàng. Từ đấy về sau các vương và lực lượng chống đối ở địa phương đều hàng phục. Cuộc chiến tranh quyền thừa kế giữa các con [[Lê Đại Hành]] chấm dứt.
==Hậu quả==
Cuộc chiến kết thúc cuối năm 1005, kéo dài khoảng 10 tháng. Việc chém Long Kính và sự quy hàng của Long Cân, Long Đinh là cuộc chiến chính thức chấm dứt. Không còn ai trong các con của Lê Hoàn tranh ngôi với Long Đĩnh.▼
[[Lê Hoàn]] từ khi mới qua đời, chưa chôn vào sơn lăng, được gọi là Đại Hành hoàng đế theo lễ đời trước. Thông thường đến khi lăng tẩm đã yên thì hợp bầy tôi bàn xem đức hạnh tốt hay dở để đặt thụy hiệu cho vua, không gọi là Đại Hành nữa. Tuy nhiên, do các con đều lo tranh giành ngôi báu, không ai đặt thụy hiệu cho Lê Hoàn. Sau này khi chiến tranh kết thúc, Lê Long Đĩnh đã yên vị cũng không đặt thụy hiệu cho cha. Vì vậy đời sau lấy Đại Hành làm thụy hiệu cho Lê Hoàn mà truyền đến ngày nay. Sử gia [[Lê Văn Hưu]] thời [[nhà Trần]] khi nói tới việc này đã trách [[Lê Long Đĩnh]] là "con bất tiếu" (không giống cha, tức là không phải là người hiền)<ref name="dvsktt">[http://www.informatik.uni-leipzig.de/~duc/sach/dvsktt/dvsktt06.html Đại Việt sử ký toàn thư, Bản kỷ quyển 1]</ref>.
== Nhận định ==
Hàng 61 ⟶ 67:
Lê Văn Siêu cho rằng: Lê Hoàn muốn thay đổi cách cai trị của Đinh Tiên Hoàng, rút kinh nghiệm từ việc mất ngôi của nhà Đinh nên tỏa lực lượng tông thất ra các địa phương trong nước để làm vây cánh, phong cho các con làm vương cai trị từng vùng. Nhưng chính điều đó dẫn đến lực lượng của các hoàng tử ngày càng lớn mạnh, không chịu tuân phục triều đình, gây ra nội chiến tương tàn giữa các anh em<ref>Lê Văn Siêu, sách đã dẫn, tr 474</ref>.
Sử gia [[Ngô Sĩ Liên]] thời Lê sơ bàn về việc Long Đĩnh giết Long Việt cướp ngôi như sau<ref name="dvsktt">[http://www.informatik.uni-leipzig.de/~duc/sach/dvsktt/dvsktt06.html Đại Việt sử ký toàn thư, Bản kỷ quyển 1]</ref>:
:''Trung Tông về tình anh em tuy là hậu, nhưng việc đứng chủ cúng tế, nối dõi tổ tiên thì xã tắc là trọng, anh em là khinh, huống chi là em bất dễ! Lúc ấy Trung Tông phải nêu việc Quản Thúc, Thúc Nha mà trị tội thì mới phải, nếu không làm thế thì đem giam cầm ở một nơi riêng cho đến khi chết cũng được. Nhưng Trung Tông lại thả lỏng thì sao cho khỏi bị phản, rốt cuộc tan họ, diệt dòng là tự Trung Tông làm ra cả. Ngọa Triều thì có bõ trách làm chi? Cho nên người làm vua tất phải cư xử cho thật đúng đắn và phải xét hết lẽ vậy''
▲Cuộc chiến kết thúc cuối năm 1005, kéo dài khoảng 10 tháng. Việc chém Long Kính và sự quy hàng của Long Cân, Long Đinh là cuộc chiến chính thức chấm dứt.
==Xem thêm ==
| |||