'''Canxi''' (từ [[latinh|tiếng Latinh]]: ''Calcis'') là [[nguyên tố hóa học|nguyên tố hoá học]] ký hiệu '''Ca''', số thứ tự 20 trong [[bảng tuần hoàn]]. Nó là một [[kim loại kiềm thổ]] có nguyên tử khối là 40.
CãniCãnxi là nguyên tố thiết yếu cho sinh vật sống, đặc biệt trong sinh lý học tế bào, ở đây có sự di chuyển ion Ca<sup>2+</sup> vào và ra khỏi [[tế bào chất]] có vai trò mang tính hiệu cho nhiều quá trình tế bào. Là một khoáng chất chính trong việc tạo xương, [[răng]] và [[sò|vỏ sò]], canxi là kim loại phổ biến nhất về khối lượng có trong nhiều loài [[động vật]].
== Đặc tính ==
Dòng 15:
==Lịch sử==
Vôi ở dạng vật liệu xâyyxây dựng đã được sử dụng từ thời tiền sử cách nay khoảng 7000 đến 14000 TCN.<ref name="minerals.usgs">{{chú thích web |title = Commodity report:Lime |publisher = United States Geological Survey | first = M. Michael | last = Miller | url = http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/lime/390498.pdf | accessdate= 2012-03-06}}</ref> Lò vôi được định tuổi đầu tiên có niên đại 2500 TCN và được tìm thấy ở [[Khafajah]] [[lưỡng Hà|mesopotamia]].<ref>{{chú thích sách | url =http://books.google.com/?id=ryap1yyEGAgC&pg=PA4 | page = 4 | title =Lime Kilns and Lime Burning | isbn =978-0-7478-0596-0 | author1 =Williams | first1 =Richard | year =2004}}</ref><ref>{{chú thích sách | url = http://books.google.de/books/about/Lime_and_limestone.html?id=vHQsGAKAdYoC | title = Lime and Limestone: Chemistry and Technology, Production and Uses | isbn = 978-3-527-61201-7 | author1 = Oates | first1 = J. A. H | date = 2008-07-01}}</ref> Calcium (từ tiếng [[Latinh|Latin]] {{lang|la|''calx''}}, thuộc về ''calcis'', nghĩa là "vôi")<ref>{{L&S|calx|ref}}</ref> đã được biết từ rất sớm vào thế kỷ 1 khi người La Mã cổ đại điều chế vôi ở dạng canxi ôxit. Văn liệu năm 975 ghi nhận rằng canxi sulfat là chất hữu ích trong việc hình thành xương. Nó không được tách biệt mãi cho đến năm 1808 ở [[Anh]] khi [[Humphry Davy|Sir Humphry Davy]] điện phân một hỗn hợp gồm vôi và [[thủy ngân ôxit]].<ref>{{chú thích tạp chí | author = Davy H | year = 1808 | title = Electro-chemical researches on the decomposition of the earths; with observations on the metals obtained from the alkaline earths, and on the amalgam procured from ammonia | url = http://books.google.com/books?id=gpwEAAAAYAAJ&pg=102#v=onepage&q&f=false | journal = Philosophical Transactions of the Royal Society of London | volume = 98 | issue = | pages = 333–370 |bibcode = 1808RSPT...98..333D | doi = 10.1098/rstl.1808.0023 }}</ref>.
