Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thượng phụ (tôn giáo)”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n →‎Tổng giám mục trưởng: clean up, General fixes using AWB
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
 
'''Thượng phụ''', còn được gọi là '''Trưởng phụ''' hay '''Mục thủ''', là các [[giám mục]] bậc cao nhất trong [[Công giáo Rôma]], [[Chính Thống giáo Đông phương]], [[Chính Thống giáo Cổ Đông phương]], và [[Cảnh giáo]]. Ngai tòa cũng như phạmPhạm vi tài phán (bao gồm một hay nhiều giáo tỉnh) của một thượng phụ là ''[[Địa phận thượng phụ]]'', cũng được gọi theo cách hoán dụ là ''[[Tòa thượng phụ]]''. Trong lịch sử, một thượng phụ thường là ứng viên thích hợp cho chức vụ [[Ethnarch]], tức là người đại diện cho cộng đồng tôn giáo của mình trong một quốc gia theo tôn giáo khác (ví dụ như các cộng đồng Kitô giáo thiểu số trong [[Đế quốc Ottoman]] Hồi giáo).
 
Về mặt từ nguyên, ban đầu từ Πατριάρχης (''Patriarchés'') trong [[tiếng Hy Lạp]] dùng để chỉ người đàn ông nắm giữ quyền chuyên chính trong một gia tộc (hệ thống gia đình như thế được gọi là [[chế độ phụ hệquyền]]). Trong Kinh Thánh Cựu Ước [[Bản Bảy Mươi]] (''Septuaginta''), từ này được dùng cho các [[Tổ phụ (Kinh thánhThánh)|Tổ phụ]], mà trong phạm vi hẹp đề cập đến [[Abraham]], [[Isaac]] và [[Jacob]] là các tổ phụ của [[người Israel]].<ref>{{CathEncy|wstitle=Patriarch}}</ref> Tuy nhiên về sau, từ này đã mang ý nghĩa khác khi được sử dụng trong văn cảnh giáo hội học, như vừa trình bày ở trên.
 
== Kitô giáo Đông phương ==
Dòng 8:
=== Chính thống giáo Cổ Đông phương ===
=== Chính thống giáo Đông phương ===
[[Thượng phụ Đại kết thành Constantinopolis]] là chức sắc được coi là ''[[primus inter pares]]'' (đứng đầu giữa những người bình đẳng) trong Khối hiệp thông [[Chính thống giáo Đông phương]]. Ngoài ra còn có 3 vị trí thượng phụ cổ đại nữa là Alexandria, Antiochia và Jerusalem cùng với 5 vị trí thượng phụ ít thâm niên hơn là Bulgaria, Gruzia, Serbia, Nga và România.
=== Chính thống giáo Đông phương ngoài khối Hiệp thông ===
 
Hàng 19 ⟶ 20:
* [[Thượng phụ Tây Ấn]]
* [[Thượng phụ Latinh thành Alexandria]]
* [[Thượng phụ Latinh thành AntiokhiaAntiochia]]
* [[Thượng phụ Latinh thành Constantinopolis]]
* [[Thượng phụ Tây phương]] (''[[Giáo hoàng]]'')
Hàng 31 ⟶ 32:
Có 6 Giáo hội [[Công giáo Đông phương]] được đứng đầu bởi một thượng phụ, tuyên bố kế thừa một (hay một vài) tòa thượng phụ cổ:
* [[Thượng phụ Công giáo Copt thành Alexandria]] đứng đầu [[Giáo hội Công giáo Copt]]
* [[Thượng phụ Công giáo Syria thành AntiokhiaAntiochia và toàn Đông phương]] đứng đầu [[Giáo hội Công giáo Syria]]
* [[Thượng phụ Công giáo Maronite thành AntiokhiaAntiochia và toàn Đông phương]] đứng đầu [[Giáo hội Maronite]]
* [[Thượng phụ Công giáo Hy lạpLạp Melkite thành AntiokhiaAntiochia và toàn Đông phương, thành Alexandria, và thành Jerusalem]] đứng đầu [[Giáo hội Công giáo Hy Lạp Melkite]]
* [[Thượng phụ Công giáo Chaldea thành Babylon]] đứng đầu [[Giáo hội Công giáo Chaldea]]
* [[Thượng phụ Công giáo Armenia miền Cilicia]] đứng đầu [[Giáo hội Công giáo Armenia]]