Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tây Âu”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Arc Warden (thảo luận | đóng góp)
n →‎Chiến tranh lạnh: chính tả, replaced: lâp → lập using AWB
Dòng 20:
Ranh giới văn hóa và tôn giáo giữa Tây Âu và Đông Âu xen phủ lẫn nhau, không đơn giản phân định một cách chính xác bởi những biến động lịch sử.
 
== [[Các quốc gia Tây Âu]] ==
 
Tên gọi Tây Âu thường gắn liền với chế độ dân chủ tự do, chủ nghĩa tư bản và cũng đi đôi với khái niệm [[Liên minh châu Âu|Liên minh Châu Âu]]. Phần lớn các quốc gia trong vùng này có cùng văn hóa phương tây, và nhiều ràng buộc, gắn bó chính trị, kinh tế và lịch sử với các nước [[Bắc Mỹ|Bắc Mĩ]], [[Nam Mỹ|Nam Mĩ]] và [[Châu Đại Dương]] (xem thêm [[thế giới phương Tây]]). Nói tổng quát, khu vực này gồm các nước Châu Âu có thu nhập đầu người cao, đó cũng là các nước thuộc [[Thế giới thứ nhất]] ở Châu Âu:
Dòng 44:
* {{flagcountry|United Kingdom}}
 
Nói theo cách khác, Tây Âu là một khu vực của [[Châu Âu]] với định nghĩa cụ thể về địa lý là không chặt chẽ, tuy vậy yếu tố khác biệt với [[Đông Âu]] về chính trị và văn hóa là rõ ràng hơn. Định nghĩa của [[Liên Hiệp Quốc|Liên hợp quốc]] <ref>http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#europe</ref> xác định Tây Âu gồm chín quốc gia:
* {{flagcountry|Austria}}
* {{flagcountry|Belgium}}
Dòng 56:
 
== Những sự khác biệt từ thời Trung cổ ==
Sự chia cắt đông-tây ở Châu Âu bắt nguồn từ lịch sử [[Đế quốc La Mã|Đế chế La Mã]]. Bởi phạm vi [[Đế chế]] trải rộng, sự khác biệt về văn hoá và ngôn ngữ xuất hiện chủ yếu giữa các tỉnh phía đông nói tiếng Hy Lạp, những tỉnh này đã đạt đến sự đô thị hoá khá cao của nền văn minh [[Hy Lạp]]. Ngược lại các lãnh địa phía tây sử dụng ngôn ngữ La-tinh. Sự cách biệt về văn hoá và ngôn ngữ này lại càng được đào sâu bởi chế độ chính trị đông-tây của Đế chế La Mã về sau này.
 
Sự dị biệt giữa hai nửa đông-tây được củng cố trong thời [[Trung Cổ]] bởi một số sự kiện. [[Đế quốc Tây La Mã|Đế chế Tây La Mã]] sụp đổ đã khởi đầu cho thời Trung Cổ. Trái lại, [[Đế quốc Đông La Mã|Đế chế Đông La Mã]], được biết đến với cái tên Đế chế Byzantine, đã tồn tại và phát triển thêm 1.000 năm. Đế chế Frankish trỗi dậy ở phía tây và đặc biệt là Schism Vĩ đại đã chính thức chia rẽ nhánh Thiên chúa phía đông với phía tây, làm trầm trọng thêm dự cách biệt về văn hoá và tôn giáo giữa Đông Âu và Tây Âu.
 
Sự chinh phục [[Đế chế Byzantine]] – trung tâm của [[chính Thống giáo Đông phương|nhà thờ Cơ đốc Chính thống]] bởi Đế quốc Hồi giáo Ottoman ở thế kỷ 15 và sự phân mảnh dần dần của Đế quốc La Mã thần thánh (trước đó là Đế chế Frankish) đã dẫn đến sự thay đổi tầm quan trọng trong khái niệm xung khắc [[Giáo hội Công giáo Rôma|Công giáo La Mã]] hoặc [[Tin Lành|Tin lành]] với [[Nhà thờ Cơ đốc chính thống]][[Châu Âu]].
 
Các sự kiện [[Phục Hưng]], [[Cải cách Kháng Cách]] của [[Martin Luther]] và [[chống Kháng cách]] của [[Giáo hội Công giáo Rôma|Giáo hội Công giáo]], [[thời kỳ Khai sáng|thế kỷ ánh sáng]], [[Cách mạng Pháp]] và [[Cách mạng công nghiệp|Cách mạng Công nghiệp]] được coi là những trải nghiệm hình thành nền văn hoá và đặc trưng của Tây Âu. Tất cả những sự kiện lịch sử và phát triển văn hoá này đều mang đến ảnh hưởng tới khái niệm Tây Âu.
Dòng 73:
{{cquote|Từ Stettin bên bờ [[biển Baltic]] cho đến Trieste của [[biển Adriatic]], một bức màn sắt đã được dựng lên giữa lục địa. Nằm sau làn ranh này là nhưng thủ đô của các quốc gia Trung và Đông Âu: [[Warszawa|Warsaw]], [[Berlin]], [[Praha]], [[Viên]], [[Budapest]] và [[Sofia]]; toàn bộ các thành phố này và dân chúng ở đó nằm trong cái mà tôi phải gọi là phạm vi ảnh hưởng của Xô-viết, và họ phải tuân thủ, dù ở hình thức này hay dạng khác, không chỉ sự chi phối của Liên Xô, mà trong nhiều trường hợp và ở mức độ rất cao, sự kiểm soát ngày càng gắt gao từ [[Moskva|Mát-xcơ-va]]. }}
 
Mặc dầu một số [[quốc gia]] là trung lập, nhưng họ được xếp loại ở Đông hay TâuTây Âu dựa vào bản chất hệ thống kinh tế và chính trị. Sự chia cắt này quy định nhận thức và hiểu biết của Tây Âu và những biên giới của nó với Đông Âu cho đến ngày nay.
 
== Những thay đổi về mặt chính trị gần đây ==
Dòng 106:
|-
| 9 || {{flag|Monaco}} || 24 ghế || Không chia viện || Không chia viện
|}[[Tập tin:Western Europe map.png|phải|nhỏ|240px|Tây Âu]]
|}
 
== Cách hiểu ngày nay ==
[[Tập tin:Western Europe map.png|phải|nhỏ|240px|Tây Âu]]
Hiện nay, Tây Âu được hiểu là bao gồm
* [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|Anh quốc]] và [[Cộng hòa Ireland]]