Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vương Kiến (Tiền Thục)”

'''Vương Kiến''' ({{zh|c=王建|p=Wáng Jiàn}}, 847 – 11 tháng 7 năm 918), [[tên chữ|tự]] '''Quang Đồ''' (光圖), gọi theo thụy hiệu là '''(Tiền) Thục Cao Tổ''' ((前)蜀高祖), là hoàng đế khai quốc của nước [[Tiền Thục]] thời [[Ngũ Đại Thập Quốc]] trong [[lịch sử Trung Quốc]]. Ban đầu, ông là một sĩ quan viên dưới quyền các tướng thái giám [[Dương Phục Quang]] và [[Điền Lệnh Tư]] của [[triều Đường]], sau đó cát cứ khu vực sau này là [[Tứ Xuyên]] và [[Trùng Khánh]], lập quốc sau khi triều Đường sụp đổ.

Vương Kiến sinh năm 847, dưới triều đại của [[Đường Tuyên Tông]]. Ông là người Vũ Dương<ref group="chú">舞陽, nay thuộc [[Vũ Dương (huyện)|Vũ Dương]], [[Hà Nam (Trung Quốc)|Hà Nam]]</ref>, Hứa châu, và được ghi chép là có tham vọng và lanh lợi khi còn trẻ. Tuy nhiên, ông cũng được ghi chépnhận là một kẻ vô lại, bỏ nghề của tổ tiên đi giết trâu, trộm lừa, buôn bán muối tư (triều đình Đường giữ độc quyền buôn bán muối). Phụ thânCha ông qua đời từ khi ông vẫn còn là thứ dân. Một lần vì làm điều xấu nên ông tống giam vào ngục ở Hứa Xương<ref group="chú">許昌, nay thuộc [[Hứa Xương]], Hà Nam</ref>- thủ phủ của Trung Vũ quân (bao gồm Vũ Dương), song cai ngục bí mật thả ông ra. Sau đó, ông ở cùng với hòa thượng Xử Hồng (處洪) trên [[Võ Đang (núi)|Võ Đang Sơn]], vị hòa thượng này động viên ông thay đổi, tiên đoán rằng ông sẽ làm nên đại nghiệp. Do đó, Vương Kiến gia nhập vào quân đội Trung Vũ và trở thành một sĩ quan dưới quyền tiết độ sứ [[Đỗ Thẩm Quyền]] (杜審權).<ref name=TQXT35>''[[Thập Quốc Xuân Thu]]'', [http://www.archive.org/stream/06072240.cn#page/n42/mode/2up quyển 35].</ref>

Năm 881, [[loạn Hoàng Sào|quân nổi dậy]] [[Hoàng Sào]] chiếm được kinh sưđô [[Trường An]] của triều Đường, [[Đường Hy Tông]] chạy trốn đến [[Thành Đô]]. ''Giám Trung Vũ quân'' Dương Phục Quang phân 8.000 lính Trung Vũ thành 8 đạo, giao cho tám nha tướng như [[Lộc Yến Hoằng]], Tấn Huy (晉暉), Vương Kiến, [[Hàn Kiến]], Trương Tạo (張造), Lý Sư Thái (李師泰), và Bàng Tùng (龐從) chỉ huy. Sau đó, Dương Phục Quang dẫn quân tiến về phía tây bắc để hợp binh cùng các đội quân Đường khác nhằm chống Hoàng Sào.<ref>''Tư trị thông giám'', [[:zh:s:資治通鑑/卷254|quyển 254]].</ref>

Dương Phục Quang qua đời năm 883 khi đang đóng quân ở Hà Trung<ref group="chú">河中, trị sở nay thuộc [[Vận Thành]], [[Sơn Tây, Trung Quốc|Sơn Tây]]</ref> và vẫn đang giao chiến với Hoàng Sào. Thay vì tiếp tục giao chiến, Lộc Yến Hoằng quyết định đem binh lính đi cướp bóc khu vực.<ref name=TTTG255>''Tư trị thông giám'', [[:zh:s:資治通鑑/卷255|quyển 255]].</ref> Vương Kiến, Hàn Kiến, Trương Tạo, Tấn Huy và Lý Sư Thái cũng theo Lộc Yến Hoằng.<ref name=TTTG256>''Tư trị thông giám'', [[:zh:s:資治通鑑/卷256|quyển 256]].</ref> Cũng trong năm 883, Lộc Yến Hoằng chiếm được Hưng Nguyên<ref group="chú">興元, nay thuộc [[Hán Trung]], [[Thiểm Tây]]</ref>- thủ phủ của Sơn Nam Tây đạo, trục xuất tiết độ sứ Ngưu Úc (牛勖) và xưng làm ''lưu hậu''.<ref name=TTTG255/> Lộc Yến Hoằng bổ nhiệm Vương Kiến và các tướng Trung Vũ khác làm các thứ sử tại Sơn Nam Tây đạo, song không thực sự cho phép họ đến các châu nhậm chức. Lộc Yến Hoằng đặc biệt nghi ngờ Vương Kiến và Hàn Kiến do họ có quan hệ thân thiết, song vì muốn dỗ dàng họ nên Lộc Yến Hoằng vẫn thường hậu đãi. Vương Kiến và Hàn Kiến nhận ra ý định của Lộc Yến Hoằng, và đến mùa thu năm 884, khi ''Tả Thần Sách trung úy'' [[Điền Lệnh Tư]] bí mật lôi kéo, Vương Kiến, Hàn Kiến cùng với Trương Tạo, Tấn Huy và Lý Sư Thái đã từ bỏ Lộc Yến Hoằng để đến Thành Đô phụng sự Điền Lệnh Tư.<ref name=TTTG256/>