Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ngô Khởi”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
VolkovBot (thảo luận | đóng góp)
n robot Thêm: sh:Wu Qi
Meotrangden (thảo luận | đóng góp)
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{otheruses}}
'''Ngô Khởi''' (吴起) (440 [[TCN]] - 381 [[TCN]]) là người [[Vệ (nước)|nước Vệ]], sống trong thời [[Chiến Quốc]], sau [[Ngũ Viên]] và [[Tôn Tử]], từng làm đại tướng ở hai nước là [[Lỗ (nước)|Lỗ]] và [[Ngụy (nước)|Nguỵ]], làm tướng quốc ở [[Sở (nước)|Sở]]. Ông là một nhà [[quân sự]] nổi tiếng, nhà chính trị, nhà cải cách lớn thời Chiến quốc. Khi ông nắm quyền ở nước nào đều làm cho nước đó trở nên cường thịnh, mở mang bờ cõi, các nước khác không dám đến [[xâm lược]]. Tư tưởng về nghệ thuật quân sự của ông (bộ [[binh pháp Ngô Khởi]]) rất có giá trị, là một trong 7 bộ binh pháp (Thất đại kỳ thư) nổi tiếng của Trung Quốc, gần như có thể sánh ngang với [[binh pháp Tôn Tử]].
 
==Sự nghiệp==
Dòng 11:
 
===Làm tướng nước Ngụy===
Ngô Khởi bỏ đi, nghe tin [[Ngụy Văn Hầu]] là vua hiền, muốn đến theo. Do sự tiến cử của Lý KhắcKhôi, Ngụy Văn hầu bèn thu dụng ông, phong làm tướng. Ông được lệnh cầm quân đi đánh nước Tần, chiếm được năm thành.
 
Khi Ngô Khởi làm tướng, ông thường cùng ăn mặc như người lính bậc thấp nhất, lúc ngủ không trải chiếu, đi không ngồi xe, thân hành mang lương thực, cùng chia khó nhọc với quân sĩ. Có người lính mắc bệnh ung thư, ông tự đến hút mủ cho anh ta. Vì sự gần với quân sĩ nên ông rất được lòng mọi người.
Dòng 18:
 
Năm 396 TCN, Ngụy Văn hầu mất, thế tử Kích lên thay, tức là [[Ngụy Vũ Hầu]]. Một hôm Vũ hầu bơi thuyền xuôi theo dòng sông Tây Hà, nói với Ngô Khởi rằng: Núi sông hiểm trở quả là của quí của nước Ngụy. Ngô Khởi thưa:
:''Giữ nước cốt ở đức chứ không ở chỗ đất đai hiểm yếu. Ngày xưa, Tam Miêu bên trái là [[hồ Động Đình]], bên phải là hồ Bành Lãi, nhưng vì không trau giồi đức nghĩa, nên bị vua [[Hạ Vũ|Vũ]] diệt. Đô thành [[vua Kiệt nhà Hạ]], bên trái là [[Hoàng Hà]], bên phải là [[Thái Sơn]], Hoa Sơn, núi Y K huyếtKhuyết ở phía nam, núi Dương Trường ở phía bắc nhưng vì chính sự bất nhân, nên bị vua Thang diệt. Nước của [[Đế Tân|vua Trụ]] nhà Ân, bên trái là núi Mạnh Môn, bên phải là núi Thái Hàng, núi Trường Sơn ở phía bắc, sông Đại Hà chạy dọc phía nam, nhưng vì chính sự không có đức cho nên bị Vũ vương diệt. Do đó mà xem, thì giữ nước ở đức chứ không ở chỗ hiểm. Nếu mà vua không lo tu đức, thì người trong thuyền đều là nước địch vậy.''
 
Ngụy Vũ hầu tán đồng ý kiến của ông, bèn phong Ngô Khởi làm Tây Hà thú. Ông trở nên rất nổi tiếng.