Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Khám Lớn Sài Gòn”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
nKhông có tóm lược sửa đổi
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 2:
 
==Lịch sử==
'''Khám Lớn Sài Gòn''' do nhà cầm quyền [[Pháp]] ở [[Sài Gòn]] cho khởi công xây dựng vào năm 1886, đến năm 1890 thì hoàn thành <ref>Ghi theo ''Hỏi đáp lịch sử Việt Nam tập 4'', Nxb Trẻ, 2007, tr. 308-309. ''[[Từ điển Bách khoa Việt Nam]]'' ghi Khám Lớn Sài Gòn được khởi công xây dựng năm 1865, hoàn thành năm 1866. [http://74.125.153.132/search?q=cache:mg2hLRAE0BAJ:dictionary.bachkhoatoanthu.gov.vn/default.aspx%3Fparam%3D160DaWQ9MTE1MTUmZ3JvdXBpZD0ma2luZD1zdGFydCZrZXl3b3JkPWs%3D%26page%3D4+Kh%C3%A1m+L%E1%BB%9Bn+S%C3%A0i+G%C3%B2n&hl=vi&gl=vn&strip=1]. Trong sách ''Bến Nghé xưa'', nhà văn [[Sơn Nam]] không cho biết năm khởi công, chỉ ghi Khám Lớn được “tu chỉnh lại năm 1866, lần lượt mở rộng thêm trên nền của xưởng đúc tiền thời xưa” (Nxb Văn nghệ TP. HCM, 1981, tr. 68). <!--Vậy tạm hiểu, để có nơi giam giữ những người đối kháng với mình, thực dân Pháp đã cho xây dựng Khám Lớn Sài Gòn vào năm 1865, đến năm 1866 thì cho sửa sang lại quy mô hơn./Wikipedia không có "minh họa" và "tạm hiểu"--></ref>.
Công trình tọa lạc trên nền đất mà xưa kia là ''chợ Cây Da Còm''<ref>Theo [[Trương Vĩnh Ký]], sở dĩ chợ có tên Cây Da Còm, vì nó nhóm dưới gốc một cây da nhánh còm, lá gie khòm xuống mặt đất. Xưa, nơi đây chuyên bán trống, bán lọng, yên ngựa, và mão Tú Tài. Xem thêm tại đây: [http://dactrung.net/truyen/noidung.aspx?BaiID=b7pDgzG7CJpw1q%2FTftY5eQ%3D%3D]</ref> và trên nền của xưởng đúc tiền thời [[nhà Nguyễn|Nguyễn]]. Khám đường nằm giữa bốn con đường: Lagrandière (nay là đường [[Lý Tự Trọng]]), Mac Mahon (nay là đường [[Nam Kỳ Khởi Nghĩa]]), Espagne (nay là đường [[Lê Thánh Tôn]]) và Filippini (nay là đường [[Nguyễn Trung Trực]]), thuộc quận 1, [[Thành phố Hồ Chí Minh]].
Dòng 15:
Sau một thời gian, do số tù nhân quá đông<ref> Theo Phan Hoàng, Khám Lớn Sài Gòn giam giữ tù nhân người Việt, [[người Hoa]] lẫn người [[Âu Châu]], có lúc lên tới 1.500- 2.000 người. [http://www.vanchuongviet.org/vietnamese/vanhoc_tacpham.asp?TPID=3831&LOAIID=3&LOAIREF=1&TGID=868]</ref>, nhà cầm quyền Pháp phải xây thêm nhiều phòng mới, gồm hai dãy nhà một tầng và hai dãy nhà trệt, phân chia thành nhiều khu vực để giam cầm nhiều hạng tù khác nhau.
 
Một khám đường rộng lớn ở giữa lòng thành phố, nhà cầm quyền thừa hiểu đó là điều không hay; nhưng sau khi cân nhắc {{fact}}, họ vẫn quyết định cho khởi công, vì khám sẽ nằm gần [[Tòa án Sài Gòn]] (xây năm 1881-1885), rất thuận tiện cho việc quản lý và áp giải tù nhân.<ref name="HDLSVN"></ref>
 
Tại Khám Lớn Sài Gòn, thực dân Pháp có đặt một máy chém cao 4,5m, lưỡi dao nặng 50kg được đưa từ Pháp sang năm 1917. Vào khoảng năm 1925, mỗi lần thi hành án tử hình, người quản lý khám, cho đặt máy chém giữa đường, khoảng 5 giờ sáng, thì việc đã xong. Tức thì, họ cho xe vòi rồng đến xịt nước để tẩy rửa dấu vết {{fact}}.<ref name="HDLSVN"></ref>
 
[[Tập tin:Thư viện Khoa học Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh.jpg|nhỏ|200px|Thư viện Khoa học Tổng hợp TP. HCM. Xưa, nơi đây là Khám Lớn Sài Gòn.]]
Dòng 25:
Thủ tướng [[Quốc gia Việt Nam]] lúc bấy giờ là [[Nguyễn Văn Tâm]] (cầm quyền từ 23 tháng 6 năm 1952 đến 7 tháng 12 năm 1953), liền cho phóng thích một số tù nhân ở Khám Lớn Sài Gòn, số còn lại khoảng 1.600 người cùng với chiếc máy chém, được chuyển về khám đường mới, tức [[Khám Chí Hòa]].
 
Kể từ khi ấy, Khám Lớn Sài Gòn chỉ còn là nơi giam giữ phụ và sau đó đã bị chính quyền [[Việt Nam Cộng Hòa]] cho phá hủy, để xây lên đó [[Trường Đại học Văn Khoa]] (thành lập năm 1957, trực thuộc [[Viện Đại học Sài Gòn]]), rồi Thư viện Quốc gia, và nay là Thư viện Khoa học Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh<ref name="HDLSVN">Ghi theo ''Hỏi đáp lịch sử Việt Nam tập 4, tr. 308-310''</ref>.
 
==Trên trang sử Việt==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Khám_Lớn_Sài_Gòn”