Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “An sinh xã hội”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n Đã lùi lại sửa đổi của Hyperion1992 (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của Tuanminh01
←Thay cả nội dung bằng “{{Về|khái niệm chung về mức độ hài lòng xã hội và các hệ thống đảm bảo điều này||An sinh xã hội (định hướn…”
Dòng 1:
{{Về|khái niệm chung về mức độ hài lòng xã hội và các hệ thống đảm bảo điều này||An sinh xã hội (định hướng)}}
 
[[Tập tin:Walletssn2.gif|thumb|[[Thẻ An Sinh Xã Hội]] Hoa Kỳ khuyến mại được phân phối như một thẻ ví dụ trong các ví tiền được phân phối bởi [[F.W. Woolworth Company]].]]
 
'''An sinh xã hội''' là một khái niệm được nêu trong Điều 22 của [[Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền]] phát biểu rằng ''Mọi người, như một thành viên của xã hội, có quyền an sinh xã hội và được quyền thực hiện, thông qua nỗ lực quốc gia và hợp tác quốc tế và phù hợp với tổ chức và các nguồn lực của mỗi quốc gia, [[các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa]] không thể thiếu cho [[Phẩm giá con người|nhân phẩm]] của mình và sự phát triển tự do của nhân cách của mình''. Nói một cách đơn giản, điều này có nghĩa là các bên tham gia ký kết thỏa thuận rằng xã hội, trong đó một người sinh sống có thể giúp họ phát triển và tận dụng tối đa tất cả những lợi thế (văn hóa, công việc, [[phúc lợi xã hội]]) được cung cấp cho họ trong quốc gia đó.<ref>{{chú thích web|title=Universal Declaration of Human Rights|url=http://www.un.org/cyberschoolbus/humanrights/resources/plain.asp|work=Plain language version|publisher=United Nations|accessdate=20-04-2012|quote=Art 22. "22 The society in which you live should help you to develop and to make the most of all the advantages (culture, work, social welfare) which are offered to you and to all the men and women in your country."}}</ref>
 
'''An sinh xã hội''' cũng có thể chỉ các chương trình hành động của chính phủ nhằm thúc đẩy phúc lợi của người dân thông qua các biện pháp hỗ trợ đảm bảo quyền tiếp cận các nguồn lực đầy đủ về thực phẩm và nơi trú ẩn và tăng cường sức khỏe và phúc lợi cho người dân nói chung và các phân đoạn có khả năng dễ bị tổn thương như trẻ em, người già, người bệnh và người thất nghiệp. Các dịch vụ cung cấp an sinh xã hội thường được gọi là các '''[[dịch vụ xã hội]]'''.
 
<!--Wiki tiếng Việt không giải thích thuật ngữ tiếng Anh--Thuật ngữ trong lĩnh vực này trong [[Hoa Kỳ]] có phần khác biệt với phần còn lại của thế giới nói tiếng Anh. Thuật ngữ chung cho một chương trình hành động để hỗ trợ cho sự thịnh vượng của dân cư ở Mỹ là ''chương trình phúc lợi'' và thuật ngữ chung cho tất cả các chương trình như vậy chỉ đơn giản chỉ là ''phúc lợi''. Trong xã hội Mỹ, thuật ngữ ''phúc lợi'' bị cho là có ý nghĩa tiêu cực. Thuật ngữ ''an sinh xã hội'' tại Hoa Kỳ là chỉ một chương trình bảo hiểm xã hội cụ thể cho người nghỉ hưu và người khuyết tật.-->
 
An sinh xã hội có thể chỉ:
* '''[[Bảo hiểm xã hội]]''', nơi người dân nhận được lợi ích hay dịch vụ trong sự công nhận những đóng góp cho một chương trình bảo hiểm. Những dịch vụ này thường bao gồm sự chu cấp [[lương hưu]], [[bảo hiểm tàn tật]], phúc lợi cho những người thân còn sống và [[bảo hiểm thất nghiệp]].
* '''Các dịch vụ''' được cung cấp bởi chính phủ hoặc các cơ quan được chỉ định chịu trách nhiệm chu cấp an sinh xã hội. Ở các nước khác nhau điều này có thể bao gồm chăm sóc y tế, hỗ trợ tài chính trong thời gian thất nghiệp, bệnh tật, hoặc nghỉ hưu, sức khỏe và an toàn tại nơi làm việc, các khía cạnh của công tác xã hội và thậm chí cả quan hệ ngành công nghiệp.
* '''An sinh cơ bản''' bất chấp việc có tham gia vào các chương trình bảo hiểm cụ thể hay không, khi có thể hội đủ điều kiện nếu nó không phải là một vấn đề. Ví dụ hỗ trợ cho những người tị nạn mới đến về các nhu cầu cơ bản như [[thực phẩm]], [[trang phục|quần áo]], [[nhà|nhà ở]], [[giáo dục]], [[tiền]] và [[y học|chăm sóc y tế]].
 
==Lịch sử==
Trong [[Đế quốc La Mã]], phúc lợi xã hội để giúp đỡ người nghèo được mở rộng bởi hoàng đế [[Traianus|Trajan]].<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/602150/Trajan#tab=active~checked%2Citems~checked&title=Trajan%20--%20Britannica%20Online%20Encyclopædia Britannica.com]</ref> Chương trình của Trajan được nhiều người hoan nghênh, trong đó có cả [[Pliny Trẻ]].<ref>[http://www.pbs.org/empires/romans/empire/nerva_trajan.html PBS.org]</ref>
 
Trong truyền thống Do Thái, từ thiện (thể hiện bằng khái niệm [[tzedakah]]) là một vấn đề nghĩa vụ tôn giáo chứ không phải là lòng nhân từ. Từ thiện đương thời được coi là sự tiếp nối của [[Maaser Ani]] [[Kinh Thánh|Thánh Kinh]], hay [[thuế thập phân]] dành cho người nghèo, cũng như các thông lệ Kinh Thánh, chẳng hạn như cho phép người nghèo mót thóc lúa tại các góc của một cánh đồng và thu hoạch trong [[Shmita]] (năm nghỉ ngơi). Từ thiện tự nguyện, cùng với [[cầu nguyện]] và [[ăn năn]], được hỗ trợ để cải thiện những hậu quả của những hành vi xấu.
 
[[Tập tin:Abbey of Port-Royal, Distributing Alms to the Poor by Louise-Magdeleine Hortemels c. 1710.jpg|thumb|Phân phát [[bố thí]] cho người nghèo, tu viện Port-Royal des Champs năm 1710.]]
 
Chính quyền nhà Tống (khoảng năm 1000) hỗ trợ nhiều hình thức của các chương trình trợ cấp xã hội, bao gồm cả việc thành lập viện dưỡng lão, bệnh viện công, và nghĩa địa của người ăn xin.
 
Theo Robert Henry Nelson, "[[Giáo hội Công giáo Rôma|Giáo hội Công giáo La Mã]] [[Trung Cổ|Trung cổ]] hoạt động như một hệ thống phúc lợi xã hội sâu rộng và toàn diện cho người nghèo..."<ref>Robert Henry Nelson (2001). "''[http://books.google.com/books?id=Rw-bHEGNqqcC&pg=PA103&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false Economics as religión: from Samuelson to Chicago and beyond]''". [[Penn State Press]]. p.103. ISBN 0-271-02095-4</ref><ref>"[http://libro.uca.edu/charity/cw1.htm Chapter1: Charity and Welfare]", the American Academy of Research Historians of Medieval Spain.</ref>
 
Các khái niệm về phúc lợi và [[hưu trí]] đã được đưa vào thực hiện trong [[Sharia|luật Hồi giáo]] sơ kỳ<ref name=Crone/>{{Failed verification|date=August 2010}} của [[Caliphate]] dưới hình thức ''[[Zakat]]'' (từ thiện), một trong [[Năm nguyên tắc của đạo Hồi]], kể từ thời [[Nhà Rashidun|khalip Rashidun]] [[Umar (định hướng)|Umar]] trong thế kỷ 7. Các [[thuế]] (bao gồm cả ''Zakat'' và ''[[Jizya]]'') thu được vào [[châu báu|ngân khố]] của chính quyền Hồi giáo được sử dụng để cung cấp [[thu nhập (định hướng)|thu nhập]] cho những người túng thiếu, bao gồm [[nghèo đói|người nghèo]], [[lão hóa|người già]], [[mồ côi|trẻ mồ côi]], [[góa phụ]] và người tàn tật. Theo luật gia Hồi giáo [[Al-Ghazali]] (Algazel, 1058-1111), chính quyền cũng đã dự định lưu giữ các nguồn cung cấp thực phẩm tại tất cả các khu vực trong trường hợp [[thiên tai]] hay [[nạn đói]] xảy ra.<ref name=Crone>{{chú thích sách|url=http://books.google.com/?id=6u13vgHhSdgC&pg=PA308&dq#v=onepage&q&f=false|title=''Medieval Islamic Political Thought''|first=Patricia|last=Crone|publisher=Edinburgh University Press|year=2005|isbn=0-7486-2194-6|pages=308–9}}</ref><ref name=Hamid>{{Cite journal|title=An Islamic Alternative? Equality, Redistributive Justice, and the Welfare State in the Caliphate of Umar|author=Shadi Hamid|journal=Renaissance: Monthly Islamic Journal|volume=13|issue=8|date=tháng 8 năm 2003}} (xem [http://www.renaissance.com.pk/Augvipo2y3.html trực tuyến])</ref> (Xem [[Bayt al-mal]] để biết thêm thông tin.)
 
Có tương đối ít dữ liệu [[khoa học Thống kê|thống kê]] về các [[thanh toán chuyển giao]] trước [[Trung kỳ Trung cổ]]. Trong thời gian [[Trung Cổ|Trung cổ]] và cho đến [[cách mạng công nghiệp]], chức năng của trợ cấp phúc lợi tại [[châu Âu]] chủ yếu đạt được thông qua cho tặng tư nhân hoặc [[thực hành từ thiện|từ thiện]]. Trong những thời gian sơ khai này, có một nhóm rộng lớn hơn được coi là nghèo đói so với trong thế kỷ 21.
 
Các chương trình phúc lợi sơ khai ở châu Âu bao gồm [[Luật Người nghèo]] của [[Anh]] năm 1601, trong đó đã trao cho các [[giáo xứ]] trách nhiệm cung cấp hỗ trợ giảm đói nghèo cho người nghèo.<ref>[http://eh.net/encyclopedia/article/boyer.poor.laws.england The Poor Laws of England] tại EH.Net</ref> Hệ thống này đã được sửa đổi đáng kể bởi [[Đạo luật sửa đổi Luật người nghèo]] thế kỷ 19, mở đầu hệ thống các [[trại tế bần]].
 
Chủ yếu vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, hệ thống có tổ chức cung cấp phúc lợi nhà nước đã được đưa vào ở nhiều nước. [[Otto von Bismarck]], [[Thủ tướng Đế quốc Đức|Thủ tướng]] Đức, giới thiệu một trong những hệ thống phúc lợi đầu tiên cho các [[tầng lớp lao động]] vào năm 1883. Tại [[Anh]] Chính phủ [[Đảng Tự do (Anh)|Tự do]] của [[Henry Campbell-Bannerman]] và [[David Lloyd George]] đã giới thiệu hệ thống [[Bảo hiểm Quốc gia]] vào năm 1911,<ref>[http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/history/mwh/britain/liberalreformsrev2.shtml Liberal Reforms] tại Bitesize của [[BBC]].</ref> một hệ thống sau đó được mở rộng bởi [[Clement Attlee]]. Hoa Kỳ đã không có một hệ thống phúc lợi xã hội có tổ chức cho đến [[Đại khủng hoảng]], khi các biện pháp cứu trợ khẩn cấp đã được giới thiệu dưới thời [[Tổng thống Hoa Kỳ|Tổng thống]] [[Franklin D. Roosevelt]]. Thậm chí sau đó, [[Chính sách kinh tế mới (Hoa Kỳ)|New Deal]] của Roosevelt chỉ tập trung chủ yếu vào một chương trình cung cấp việc làm và kích thích nền kinh tế thông qua [[chi tiêu công]] vào các dự án, chứ không phải vào chi trả tiền mặt.
 
== Duy trì thu nhập ==
{{chính|Trợ cấp thất nghiệp}}
Chính sách này thường được áp dụng thông qua các chương trình khác nhau được thiết kế để cung cấp thu nhập cho dân chúng tại các thời điểm khi họ không thể tự chăm sóc bản thân. Duy trì thu nhập dựa trên sự kết hợp của năm loại chương trình chính:
 
* '''Bảo hiểm xã hội''', được xem xét trên đây.
* Lợi ích '''thẩm tra thu nhập'''. Đây là hỗ trợ tài chính được cung cấp cho những người không có khả năng trang trải các nhu cầu cơ bản, chẳng hạn như thực phẩm, quần áo và nhà ở, do [[nghèo đói]] hoặc thiếu thu nhập vì thất nghiệp, ốm đau, tàn tật, hoặc chăm sóc trẻ em. Trong khi hỗ trợ thường là dưới hình thức các khoản thanh toán tài chính, những người hội đủ điều kiện hưởng phúc lợi xã hội thường có thể tiếp cận dịch vụ y tế và giáo dục miễn phí. Số tiền hỗ trợ đủ để trang trải các nhu cầu cơ bản và sự hội đủ điều kiện thường là đối tượng của vuệc xem xét đánh giá toàn diện và phức tạp về tình hình xã hội và tài chính của ứng viên. Xem thêm, [[Hỗ trợ thu nhập]].
* Lợi ích '''không đóng góp'''. Một số quốc gia có các chương trình đặc biệt, được phân phối mà không có yêu cầu về những đóng góp và không thẩm tra thu nhập, cho người dân ở một số thể loại nhu cầu - ví dụ, các cựu chiến binh của lực lượng vũ trang, người khuyết tật và người rất già cả.
* Lợi ích '''tùy hứng'''. Một số chương trình dựa trên ý muốn của một quan chức, chẳng hạn như một nhân viên xã hội.
* Lợi ích '''phổ quát''' hoặc lợi ích vô điều kiện, còn được gọi là '''tài trợ nhân khẩu'''. Đây là những lợi ích không đóng góp trao cho toàn bộ các bộ phận dân cư mà không cần thẩm tra thu nhập hoặc thẩm tra nhu cầu, chẳng hạn như trợ cấp gia đình, lương hưu công cộng ở [[New Zealand]] (được gọi là Phụ cấp hưu trí New Zealand). Xem thêm, [[Cổ tức Quỹ thường xuyên Alaska]].
 
== Bảo trợ xã hội ==
Bảo trợ xã hội đề cập đến một tập hợp các lợi ích có sẵn (hoặc không có sẵn) từ nhà nước, thị trường, xã hội dân sự và các hộ gia đình, hoặc thông qua sự kết hợp của các tổ chức này, cho cá nhân/hộ gia đình để giảm [[thiếu thốn]] nhiều mặt. Thiếu thốn nhiều mặt này có thể ảnh hưởng đến những người nghèo ít linh lợi (như người già, người tàn tật) và những [[nghèo đói|người nghèo]] linh lợi (ví dụ như thất nghiệp).
 
Khuôn khổ rộng lớn này làm cho khái niệm này dễ được chấp nhận hơn tại các nước đang phát triển so với khái niệm an sinh xã hội. An sinh xã hội là khả dụng hơn trong các điều kiện, khi có số lượng lớn người dân phụ thuộc vào nền kinh tế chính thức cho sinh kế của họ. Thông qua đóng góp được định rõ, an sinh xã hội này có thể được quản lý.
 
Nhưng, trong bối cảnh nền kinh tế không chính thức phổ biến rộng, thì các thỏa thuận an sinh xã hội chính thức hầu như vắng mặt đối với phần lớn dân cư lao động. Bên cạnh đó, ở các nước đang phát triển, năng lực của nhà nước để vươn tới đa số người nghèo có thể bị hạn chế do các nguồn lực bị hạn chế. Trong bối cảnh đó, các tổ chức nhiều đầu mối có thể cung cấp bảo trợ xã hội là quan trọng cho việc xem xét chính sách. Như vậy, khuôn khổ bảo trợ xã hội có khả năng duy trì trách nhiệm của nhà nước trong việc cung cấp cho các bộ phận dân cư nghèo nhất bằng cách điều chỉnh các cơ quan ngoài nhà nước.
 
Nghiên cứu hợp tác từ [[Viện Nghiên cứu Phát triển]] tranh luận về bảo trợ xã hội từ góc độ toàn cầu, cho thấy rằng những người ủng hộ cho bảo trợ xã hội rơi vào hai thể loại lớn: "người theo thuyết công cụ" và "người hoạt động xã hội". Những "người theo thuyết công cụ" cho rằng nghèo đói cùng cực, bất bình đẳng và dễ bị tổn thương, là bất thường trong việc đạt được các mục tiêu phát triển (ví dụ như các [[Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ|MDG]]). Theo quan điểm này bảo trợ xã hội là việc đưa vào các cơ chế quản lý rủi ro để bù đắp cho các thị trường bảo hiểm không đầy đủ hoặc vắng mặt (và các loại khác), cho đến khi bảo hiểm tư nhân có thể đóng vai trò nổi bật hơn trong xã hội đó. Các lập luận của những 'người hoạt động xã hội' xem sự tồn tại của nghèo đói cùng cực, bất bình đẳng và dễ bị tổn thương, như các triệu chứng của sự bất công xã hội và [[bất bình đẳng cơ cấu]] và xem bảo trợ xã hội là quyền của công dân. Phúc lợi có mục tiêu là một bước cần thiết giữa chủ nghĩa nhân đạo và lý tưởng của "tối thiểu xã hội được bảo đảm", khi quyền tiếp cận vượt ra ngoài khuôn khổ các chuyển giao tiền mặt hoặc thực phẩm và dựa trên quyền công dân, chứ không phải hoạt động từ thiện.<ref>[http://www.ntd.co.uk/idsbookshop/details.asp?id=987 'Debating Social Protection'] Devereux, S and Sabates-Wheeler, R. (2007) IDS Bulletin 38.3, Brighton: Institute of Development Studies</ref>
 
== Các hệ thống quốc gia và khu vực ==
Chung
*[[Universal health care]]
 
Quốc gia
 
*[[Social Security Organization|Iran's Social Security Organization (SSO)]]
*[[Social Security (Australia)]]
*[[Social programs in Canada]]
*[[Social security in Finland]]
*[[Social security in France]]
*[[Social security in Germany]]
*[[National Social Security System]] (Sistem Jaminan Sosial Nasional) (Indonesia)
*[[Social Security System (Philippines)]]
*[[Central Provident Fund]] (Singapore)
*[[South African Social Security Agency]]
*[[Social security in Sweden]]
*[[National Insurance]] (UK)
*[[Social Security (United States)]]
*[[Social welfare in New Zealand]]
 
Khu vực
 
*[[Social programs in sub-Saharan Africa]]
 
== Xem thêm ==
* [[Chuyển giao tiền mặt]]
* [[Quỹ dự phòng]]
* [[Khu vực chính phủ chung|Định nghĩa về các cấp chính quyền]]
* [[Các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa]]
* [[Kế toán thế hệ]]
* [[Hệ thống chăm sóc sức khỏe]]
* [[An sinh con người]]
* [[Trộm cắp danh tính]]
* [[Tính tương liên thế hệ]]
* [[Hiệp hội An sinh Xã hội Quốc tế]]
* [[Chăm sóc sức khỏe được tài trợ công cộng]]
* [[Bảo hiểm y tế quốc gia]]
* [[Chính sách xã hội]]
* [[Sàn bảo trợ xã hội]]
* [[Mạng lưới an toàn xã hội]]
* [[Quyền có mức sống phù hợp]]
* [[Cung cấp phúc lợi xã hội]]
* [[Bốn trụ cột]]
* [[Phúc lợi]]
* [[Các quyền phúc lợi]]
* [[Nhà nước phúc lợi]]
 
==Tham khảo==
{{tham khảo|2}}
 
==Đọc thêm==
* Modigliani, Franco. Rethinking pension reform / Franco Modigliani, Arun Muralidhar. Cambridge, UK; New York: [[Cambridge University Press]], 2004.
* Muralidhar, Arun S. Innovations in pension fund management / Arun S. Muralidhar. Stanford, Calif.; [Great Britain]: Stanford Economics + Finance, c2001.
* "The Three Pillars of Wisdom? A Reader on Globalization, World Bank Pension Models and Welfare Society" ([[Arno Tausch]], Editor). [[Nova Publishers|Nova Science]] Hauppauge, New York, 2003
*[http://www.amazon.com/dp/3838306724 Amazon.com], "When the Public Works: Generating Employment and Social Protection in Ethiopia" [[Peter Middlebrook]], [[Lambert Academic Publishing]]. 2009. ISBN 978-3-8383-0672-8
* 'Reforming European Pension Systems' (Arun Muralidhar and Serge Allegreza (eds.)), Amsterdam, NL and West Lafayette, Indiana, USA: Dutch University Press, Rozenberg Publishers and [[Purdue University Press]]
 
==Liên kết ngoài==
{{Commons category|An sinh xã hội}}
*[http://www.issa.int Social security Web portal] of the [[International Social Security Association]]
*[http://www.wileyonlinelibrary.com/journal/issr International Social Security Review]
*[http://www.socialsecurityextension.org GESS - Knowledge sharing platform on the extension of social security]
*[http://www.worldbank.org/sp Social Protection & Labor Program] of the [[Ngân hàng Thế giới|World Bank]]
*[http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/WBI/WBIPROGRAMS/SPLP/0,,menuPK:461694~pagePK:64156143~piPK:64154155~theSitePK:461654,00.html Social Protection Program] of the [[World Bank Institute]]
*[http://www.odi.org.uk/socialprotection Social Protection research] from the [[Overseas Development Institute]]
*[http://www.socialprotection.net Online guide to basic social protection concepts and issues]
*Further resources on social protection (particularly in reference to developing countries) are available on the Governance and Social Development Resource Centre's [http://gsdrc.ids.ac.uk/go/topic-guides/social-protection topic guide on social protection]
*[http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=976586 Arno Tausch (2005) ‚World Bank Pension reforms and development patterns in the world system and in the "Wider Europe". A 109 country investigation based on 33 indicators of economic growth, and human, social and ecological well-being, and a European regional case study'. A slightly re-worked version of a paper, originally presented to the Conference on "Reforming European pension systems. In memory of Professor Franco Modigliani. 24 and 25 September 2004", Castle of Schengen, Luxembourg Institute for European and International Studies]
*[http://www.oecd.org/els/social/expenditure OECD - Social Expenditure database (SOCX) Website]
*[http://www.guardian.co.uk/money/statebenefits Guardian Special Report - State Benefits]
 
{{Use dmy dates|date=December 2010}}
 
{{DEFAULTSORT:An sinh xã hội}}
[[Thể loại:An sinh xã hội| ]]
[[Thể loại:Nhà nước phúc lợi]]
[[Thể loại:Kinh tế học phúc lợi]]
[[Thể loại:Hệ thống xã hội]]
[[Thể loại:Chương trình trợ giúp xã hội]]
 
[[cs:Sociální zabezpečení]]
[[lt:Socialinė apsauga]]
[[pt:Seguridade social]]
[[ru:Социальная защита]]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/An_sinh_xã_hội”