Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Samoa thuộc Mỹ”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n →Là lãnh thổ của Hoa Kỳ: chính tả, replaced: Hảng → Hãng using AWB |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 54:
|Ghi chú 1 = [[tiếng Tây Ban Nha]] cũng được nói.
}}
{{đang viết}}
'''Samoa thuộc Mỹ''' ([[tiếng Anh]]: '''American Samoa''', [[tiếng Samoa]]: '''Amerika Sāmoa''' hay '''Sāmoa Amelika''') là một lãnh thổ của [[Hoa Kỳ]] nằm ở [[Thái Bình Dương|Nam Thái Bình Dương]], phía đông nam nước [[Samoa]] độc lập. Đảo chính (lớn nhất và đông dân nhất) là [[Tutuila]], cùng với Quần đảo [[Manua|Manu'a]], [[Đảo san hô Rose]] và [[Đảo Swains]] cũng phụ thuộc lãnh thổ này. Samoa thuộc Mỹ là một phần của [[Quần đảo Samoa]], nằm về phía tây của [[Quần đảo Cook]], phía bắc [[Tonga]], và cách 300 [[dặm Anh]] (500 km) về phía nam của [[Tokelau]]. Phía tây của nó là nhóm đảo [[Wallis và Futuna]]. [[Văn phòng Điều tra Dân số Hoa Kỳ|Điều tra dân số năm 2000]] cho thấy tổng dân số là 57.291<ref>http://www.census.gov/Press-Release/www/2001/cb01cn175.html</ref>. Tổng diện tích đất là 200.22 km² (77.305 sq mi).
== Lịch sử ==
=== Trước khi tiếp xúc với Tây phương ===
Giới học giả vẫn chưa đồng thuận về niên đại chính xác khi [[loài người|con người]] đến định cư trên đảo, nhưng thời gian khoảng 1000 năm trước công nguyên được nhiều người chấp nhận là cái mốc lịch sử của vùng này khi thổ dân Polynesia đặt chân lên đảo. Bẵng một thời gian lâu, mãi đến [[thế kỷ 18]] thì các nhà thám hiểm Tây phương mới biết đến Samoa, bắt đầu một thời kỳ mới.
Hàng 77 ⟶ 76:
Sau khi Hoa Kỳ trưng thu Samoa, Hải quân Hoa Kỳ xây một trạm dự trữ than đá trong Vịnh Pago Pago cho [[Hải đoàn Thái Bình Dương]] của mình và bổ nhiệm một Quản trị viên địa phương. Hải quân lấy được Chứng thư chuyển nhượng Tutuila năm 1900 và một chứng thư chuyển nhượng Manuʻa năm [[1904]]. Chủ quyền cuối cùng của Manuʻa, Tui Manuʻa Elisala bị ép ký một chứng thư chuyển nhượng Manuʻa theo sau một loạt những vụ xử của Hải quân Hoa Kỳ được biết như "Vụ xử án Ipu", tại Pago Pago, Taʻu, và trên một [[tàu pháo|pháo hạm]] của [[Hải đoàn Thái Bình Dương]].
Sau [[Chiến tranh thế giới thứ nhất|Đệ nhất Thế chiến]], trong thời
Năm [[1938]], phi công
Trong [[Chiến tranh thế giới thứ hai
Sau chiến tranh, Đạo luật Tổ chức 4500, một nỗ lực sáp nhập Samoa được [[Bộ Nội vụ Hoa Kỳ]] bảo trợ, bị đánh bại tại Quốc hội chỉ vì những nỗ lực của các tù trưởng Samoa do [[Tuiasosopo Mariota]] lãnh đạo. Các nỗ lực của các vị tù trưởng đưa đến việc lập ra một ngành lập pháp địa phương họp tại làng Fagatogo, thủ phủ ''[[de facto]]'' và ''[[de jure]]'' của lãnh thổ.
Cùng lúc, thống đốc do Hải quân bổ nhiệm bị thay thế bằng một thống đốc được địa phương bầu lên. Mặc dù theo kỹ thuật mà nói Samoa thuộc Mỹ được xem là "chưa được tổ chức" vì [[Quốc hội Hoa Kỳ]] vẫn chưa thông qua một [[Đạo luật Tổ chức]] cho lãnh thổ nhưng Samoa thuộc Mỹ đang tự trị dưới một hiến pháp mà trở nên có hiệu lực vào ngày [[1 tháng 7]] năm [[1967]]. Lãnh thổ Samoa thuộc Mỹ nằm trong [[Danh sách các lãnh thổ không tự trị của Liên Hiệp Quốc]], một danh sách bị các giới chức chính quyền lãnh thổ tranh cãi.
Samoa thuộc Mỹ và [[Sân bay quốc tế Pago Pago]] có ý nghĩa lịch sử với [[Chương trình Apollo]].<ref>{{cite web |url=http://members.tripod.com/~Tavita_Herdrich/apollosummary.html |title=Apollo Splashdowns Near American Samoa |work=Tavita Herdrich and News Bulletin |accessdate=July 7, 2010}}</ref> Các phi hành đoàn của [[Apollo 10]], [[Apollo 12|12]], [[Apollo 13|13]], [[Apollo 14|14]], và [[Apollo 17|17]] được tìm thấy cách Pago Pago vài trăm dặm và được vận chuyển bằng trực thăng đến sân bay trước khi đi máy bay đến [[Honolulu]].<ref>{{cite web |url=http://history.nasa.gov/alsj/a17/a17steen.html |title=Apollo 17 Lunar Surface Journal – Kevin Steen |work=Eric M. Jones |accessdate=February 23, 2011}}</ref>
Do khó khăn kinh tế, phục vụ quân sự được cho là một cơ hội tại Sa moa thuộc Mỹ và các lãnh thổ hải ngoại khác,<ref>{{cite news |title=In South Pacific, U.S. Army has strong appeal |author=James Brooke |newspaper=[[New York Times]] |date=August 1, 2005 |url=http://www.nytimes.com/2005/07/31/world/asia/31iht-saipan.html |accessdate=September 30, 2009}}</ref> điều này có nghĩa là tồn tại một tỷ lệ tử vong không cân xứng so với các bộ phận khác của Hoa Kỳ. Tính đến ngày 23 tháng 3 năm 2009, có 10 người Samoa thuộc Mỹ thiệt mạng tại Iraq và 2 người thiệt mạng tại Afghanistan.<ref>{{cite web |author=Congressman Faleomavaega |authorlink=Eni Faleomavaega |title=WASHINGTON, D.C.—AMERICAN SAMOA DEATH RATE IN THE IRAQ WAR IS HIGHEST AMONG ALL STATES AND U.S. TERRITORIES |url=http://www.house.gov/list/press/as00_faleomavaega/asdeathratehighestamongstates.html |work=Press Release |publisher=[[United States House of Representatives]] |date=March 23, 2009 |accessdate=September 30, 2009| archiveurl= //web.archive.org/web/20091009100120/http://www.house.gov/list/press/as00_faleomavaega/asdeathratehighestamongstates.html| archivedate= October 9, 2009 | deadurl= no}}{{dead link|date=February 2014}}</ref>
Ngày 29 tháng 9 năm 2009, một trận [[Động đất Samoa 2009|động đất]] xảy ra cách {{convert|120|mi|km}} ngoài khơi bờ biển của Samoa thuộc Mỹ, tiếp theo là các dư chấn.<ref>{{cite web |url= http://www.interior.gov/emergency/factsheets/american-samoa-earthquake-and-tsunami-damage.cfm |title= American Samoa Earthquake and Tsunami |date=October 13, 2009 |publisher= US Department of the Interior | accessdate= September 22, 2014}}{{dead link|date=February 2014}}</ref> Động đất gây sóng thần khiến nhiều người thiệt mạng.<ref name="New York Times">{{cite news |title= Scores Are Killed as Tsunami Hits Samoa Islands| url=http://www.nytimes.com/2009/10/01/world/asia/01tsunami.html?hp|accessdate = September 30, 2009 | work=The New York Times | first=Meraiah | last=Foley | date=October 1, 2009| archiveurl= //web.archive.org/web/20091003131529/http://www.nytimes.com/2009/10/01/world/asia/01tsunami.html?hp| archivedate= October 3, 2009 | deadurl= no}}</ref>
==Chính phủ và chính trị==
Chính phủ Samoa thuộc Mỹ được xác định theo Hiến pháp Samoa thuộc Mỹ. Do là một lãnh thổ chưa hợp nhất, Đạo luật Phê chuẩn 1929 trao toàn bộ quyền lực dân sự, tư pháp, và quân sự cho [[Tổng thống Hoa Kỳ]], Tổng thống ủy quyền cho [[Bộ trưởng Nội vụ Hoa Kỳ|Bộ trưởng Nội vụ]] theo mệnh lệnh hành chính 10264, Bộ trưởng Nội vụ ban hành Hiến pháp Samoa thuộc Mỹ vào ngày 2 tháng 6 năm 1967, có hiệu thực từ ngày 1 tháng 7 năm 1967.
Thống đốc Samoa thuộc Mỹ là người đứng đầu chính phủ, và cùng với Phó Thống đốc được bầu theo cặp bằng hình thức phổ thông đầu phiếu cho các nhiệm kỳ bốn năm. Do Samoa thuộc Mỹ là một lãnh thổ tự quản, Tổng thống Hoa Kỳ đóng vai trò là nguyên thủ quốc gia. Tổng thống Hoa Kỳ không đóng vai trò tích cực trong chính phủ Samoa thuộc Mỹ, song có thể giải tán Fono và các dự luật của nghị viện cần phải được ông phê chuẩn để thành luật.
Quyền lực lập pháp được trao cho Fono, cơ cấu này gồm hai viện: Chúng nghị viện với 21 thành viên, được bầu cho một nhiệm kỳ hai năm, có 20 khu vực bầu cử và một ghế thuộc về hội nghị cộng đồng tại [[đảo Swain]]. Tham nghị viện có 18 thành viên, được bầu cho một nhiệm kỳ bốn năm bởi và từ các tù trưởng của quần đảo.
Hệ thống tư pháp của Samoa thuộc Mỹ độc lập với hành pháp và tư pháp, Tòa án Thượng thẩm Samoa thuộc Mỹ là tòa án cao nhất dưới Tòa án Tối cao Mỹ tại Samoa thuộc Mỹ, bên dưới là các tòa án khu vực. Tòa án Thượng thẩm nằm tại thủ phủ [[Pago Pago]], có một cánh án và một Phó chánh án do Bộ trưởng Nội vụ Hoa Kỳ bổ nhiệm.
Chính trị Samoa thuộc Mỹ diễn ra trong một khuôn khổ lãnh thổ phụ thuộc dân chủ đại diện tổng thống, với một hệ thống đa đảng. Các chính đảng Hoa Kỳ (Cộng hòa và Dân chủ) hiện diện tại Samoa thuộc Mỹ, song có ít chính trị gia liên kết với các đảng phái.
Năm 2012, cả thống đốc và đại biểu của Samoa thuộc Mỹ trong Quốc hội là [[Eni Faleomavaega]] đều kêu gọi dân chúng cân nhắc hướng đến tự chủ nếu không độc lập, dẫn đến phản ứng hỗn hợp.<ref>{{cite web|author=|url=http://www.radioaustralia.net.au/international/radio/program/pacific-beat/american-samoa-must-consider-independence-congressman/946070 |title=American Samoa must consider independence - congressman |publisher=Radioaustralia.net.au |date=May 18, 2012 |accessdate=February 26, 2014}}</ref><ref>{{cite web|author=|url=http://www.radioaustralia.net.au/international/2012-05-18/call-for-independence-discussion-for-american-samoa/946016 |title=Call for independence discussion for American Samoa |publisher=Radioaustralia.net.au |date=May 18, 2012 |accessdate=February 26, 2014}}</ref>
Người sinh tại Samoa thuộc Mỹ, bao gồm cả đảo Swains là nhân dân Mỹ ,<ref name=bbc>{{cite news |first= |last= |title=Profile: The Samoas |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/8282826.stm |work=[[BBC News]] |publisher= |date=September 30, 2009 |accessdate=September 30, 2009| archiveurl=//web.archive.org/web/20091003120346/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/8282826.stm |archivedate=October 3, 2009 |deadurl=no}}</ref> song không phải là công dân Mỹ trừ khi họ có ít nhất một cha mẹ là công dân Mỹ. Nghị viên Faleomavaega ủng hộ giải thích tư pháp mà theo đó Điều khoản công dân của Tu chính án 14 không mở rộng quyền công dân khi sinh cho nhân dân Hoa Kỳ sinh tại các lãnh thổ chưa hợp nhất.<ref>{{Citation
|url=http://www.asbar.org/images/legal_issues/citizenship/tuaua%20v%20%20us%20faleomavaega%20amicus%20brief.pdf
|title=Amicus Curiae Brief of Eni F. H. Faleomavaega
|date=November 7, 2012
|quote=More than a century ago, the Supreme Court held that the Citizenship Clause of the
Fourteenth Amendment does not extend birthright citizenship to United States nationals who are born in unincorporated territories. See Downes v. Bidwell, 182 U.S. 244, 251 (1901). The Court has reaffirmed this principle through the years, noting that individuals who are born in an unincorporated territory, though "subject to the jurisdiction of the United States," are "American nationals" who are not birthright citizens of the United States. Barber v. Gonzales, 347 U.S. 637, 639 n.1 (1954).
|accessdate=April 26, 2014}}</ref>
Người Samoa thuộc Mỹ không được bỏ phiếu bầu Tổng thống Hoa Kỳ, song họ có thể đến Hoa Kỳ đại lục và thự hiện quyền này như các công dân Mỹ.<ref name=bbc/> Do là người Mỹ song không có quyền công dân, họ có thể nhập tịch nếu họ cư trú tại bất kỳ bang nào của Mỹ trong ba tháng, vượt qua một kiểm tra tiếng Anh và công dân học, và thực hiện tuyên thệ trung thành.<ref>{{cite paper|url=http://www.gao.gov/new.items/d10638.pdf|page=11 (page 15 of the pdf)|title=AMERICAN SAMOA Performing a Risk Assessment Would Better Inform U.S. Agencies of the Risks Related to Acceptance of Certificates of Identity|date=June 2010|publisher=[[Government Accountability Office|U.S. Government Accountability Office]]}}</ref>
Người Samoa thuộc Mỹ có quyền bầu ra một đại biểu không có quyền bỏ phiếu vào Hạ nghị viện Hoa Kỳ.<ref name=bbc/> Từ năm 1989, đại biểu này là [[Eni Faleomavaega]] thuộc Đảng Dân chủ, song ông bị ứng cử viên của Đảng Cộng hòa là [[Aumua Amata Radewagen]] đánh bại vào năm 2014.<ref>{{cite paper|url=http://thehill.com/blogs/ballot-box/house-races/223113-american-samoa-delegate-loses-seat|title=American Samoa delegate loses seat|date=November 2014|publisher=http://thehill.com/}}</ref>
Về hành chính, Samoa thuộc Mỹ được chia thành ba quận là quận Đông, quận Tây, quận Manu'a và hai rạn san hô vòng chưa tổ chức là đảo Swains và rạn san hô vòng Rose; chúng được chia tiếp thành 74 làng. Pago Pago là thủ phủ của Samoa thuộc Mỹ<ref name=CIAfactbook>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/aq.html |title=American Samoa |accessdate=February 23, 2007 |work=The World Factbook |publisher =[[Central Intelligence Agency|CIA]] }}</ref>, là một trong những làng lớn nhất và nằm trên mặt đông của đảo Tutuila. Fagatogo được ghi trong Hiến pháp Samoa thuộc Mỹ là nơi chính thức đặt trụ sở chính phủ, song không phải thủ phủ.<ref>[http://www.asbar.org/asconst.htm Revised Constitution of American Samoa]{{dead link|date=February 2014}}.</ref><ref>{{cite web |url=http://www.statoids.com/uas.html |title=Districts of American Samoa |publisher=statoids.com |accessdate=April 26, 2008 |postscript=<!--None--> |archiveurl=//web.archive.org/web/20080421140339/http://www.statoids.com/uas.html |archivedate=April 21, 2008 |deadurl=no}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.statoids.com/info.html#cov |title=Explanation of Listings: Country overview |publisher=statoids.com |accessdate=April 26, 2008 |postscript=<!--None--> |archiveurl=//web.archive.org/web/20080420104405/http://www.statoids.com/info.html |archivedate=April 20, 2008 |deadurl=no}} (See the discussion ''"What is the capital of X?"'')</ref>
==Địa lý==
Samoa thuộc Mỹ nằm tại [[châu Đại Dương]], là một trong hai lãnh thổ của Hoa Kỳ tại Nam Bán cầu, cùng với [[đảo Jarvis]]. Tổng diện tích của Samoa thuộc Mỹ là {{convert|76,1|sqmi|1}}, gồm có năm đảo núi lửa có địa hình gồ ghề và hai rạn san hô vòng.<ref name="DOI">{{cite web |url=http://www.doi.gov/oia/Islandpages/asgpage.htm |title=Insular Area Summary for American Samoa |accessdate= April 11, 2011 |date=April 6, 2010 |work= |publisher=U.S. Department of the Interior |quote= }}{{dead link|date=February 2014}}</ref> Năm đảo núi lửa là: [[Tutuila]], [[Aunu'u]], [[Ofu-Olosega|Ofu]], [[Ofu-Olosega|Olosega]], [[Tau, American Samoa|Tau]]. Các rạn san hô vòng là [[đảo Swains|Swains]], và Rose. Rạn san hô vòng Rose là nơi duy nhất không có người cư trú.
Do vị trí địa lý, Samoa thuộc Mỹ thường xuyên chịu tác động của các xoáy thuận nhiệt đới từ tháng 11 đến tháng 4. Rạn san hô vòng Rose là cực đông của lãnh thổ. Samoa thuộc Mỹ là bộ phận cực nam của Mỹ. Samoa thuộc Mỹ có [[vườn quốc gia Samoa thuộc Mỹ]].
Núi Vailulu'u là một núi lửa chìm hoạt động, cách 28 miles (45 km) về phía đông của Ta'u tại Samoa thuộc Mỹ. Núi được phát hiện vào năm 1975 và từ đó được một nhóm các nhà khoa học nghiên cứu, góp phần vào sự hiểu biết về các quá trình cơ bản của Trái Đất.<ref name=hart>{{cite web |url=http://www.pmel.noaa.gov/pubs/docs/hart2243.pdf |work=G3, An Electronic Journal of the Earth Sciences, American Geophysical Union |title=Vailulu'u undersea volcano: The New Samoa |series=Research Letter, Vol. 1. Paper number 2000GC000108 |first=Hart |last=et al |date=December 8, 2000 |issn=1525-2027 |publisher=[http://www.pmel.noaa.gov/ Pacific Marine Environmental Laboratory], [http://www.noaa.gov/U.S. National Oceanic and Atmospheric Administration] |accessdate=March 20, 2011}}</ref>
==Kinh tế==
Công việc trên đảo phân bổ tương đối đồng đều trong ba lĩnh vực, với 5.000 lao động mỗi lĩnh vực: lĩnh vực công, một nhà máy đồ hộp [[cá ngừ đại dương]], và lĩnh vực tư nhân. Đại đa số công việc trong lĩnh vực công là cho chính phủ Samoa thuộc Mỹ. Nhà máy đồ hộp cá ngừ đại dương StarKist xuất khẩu hàng trị giá hàng trăm triệu dollar sang Hoa Kỳ mỗi năm. Nhà máy đồ hộp Samoa Packing đóng cửa vào năm 2009 do người Samoa thuộc Mỹ được áp dụng mức lương tối thiểu.<ref name=minimumwage>{{cite web|url=http://www.europac.net/commentaries/congress_sacks_samoan_economy |title=Congress Sacks Samoan Economy |publisher=Europac.net |date=January 22, 2010 |accessdate=November 4, 2010}}</ref>
Chỉ có một vài lao động liên bang tại Samoa thuộc Mỹ và không có nhân viên quân sự hoạt động theo nhiệm vụ ngoại trừ các thành viên của Tuần duyên Hoa Kỳ, song có một đơn vị dự bị lục quân. Ngoài ra, có một đồn tuyển mộ của Lục quân Hoa Kỳ tại Utulei.
Từ năm 2002 đến năm 2007, GDP thực của Samoa thuộc Mỹ tăng với tốc độ trung bình 0,4%/năm, dao độn từ −2,9% đến +2,1%. Tính dao động của tốc độ tăng trưởng GDP thực chủ yếu là do thay đổi trong xuất khẩu đồ hộp cá ngừ đại dương. Ngành công nghiệp đồ hộp cá ngừ đại dương là chủ tư nhân lớn nhất tại Samoa thuộc Mỹ trong giai đoạn này.
Từ năm 2002 đến năm 2007, dân số Samoa thuộc Mỹ tăng với tốc độ trung bình là 2,3% mỗi năm, còn GDP/người thực giảm trung bình 1,9% mỗi năm.
Đạo luật tiêu chuẩn lao động công bằng 1938 ban đầu gồm các điều khoản đặc biệt cho Samoa thuộc Mỹ, với lý do lãnh thổ có kinh tế hạn chế.<ref name=flsa205>{{cite web |url=http://www.law.cornell.edu/uscode/html/uscode29/usc_sec_29_00000205----000-.html |title=FLSA section 205, "Special industry committees for American Samoa" |publisher=Law.cornell.edu |date= |accessdate=July 25, 2010| archiveurl= //web.archive.org/web/20100721100208/http://www.law.cornell.edu/uscode/html/uscode29/usc_sec_29_00000205----000-.html |archivedate=July 21, 2010 |deadurl=no}}</ref> Tiền lương tại Samoa thuộc Mỹ dựa trên khuyến nghị của một ủy ban họp mỗi nửa năm.<ref>{{cite web |url=http://www.presidency.ucsb.edu/ws/index.php?pid=10563 |title=Statement by the President Upon Signing the American Samoa Labor Standards Amendments of 1956 |publisher=Presidency.ucsb.edu |date=August 8, 1956 |accessdate=July 25, 2010}}</ref> Năm 2007, Đạo luật lương tối thiểu công bằng 2007 được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua, tăng mức lương tối thiểu tại Samoa thuộc Mỹ thêm 50¢ mỗi giờ vào năm 2007 và tăng 50¢ mỗi giờ mỗi năm sau đó cho đến khi mức lương tối thiểu tại Samoa thuộc Mỹ ngang bằng với mức lương tối thiểu liên bang là $7,25 mỗi giờ.<ref>{{usc|29|201}}. ''United States Government Printing Office''. Retrieved April 12, 2008.</ref> Nhằm đối phó với việc tăng mức lương tối thiểu, một trong hai nhà máy đồ hộp cá ngừ đại dương chính tại Samoa thuộc Mỹ đóng cửa vào năm 2009 và 2.041 lao động bị sa thải.<ref>{{cite news |url=http://blogs.reuters.com/great-debate/2009/05/14/thousands-lose-jobs-due-to-higher-federal-minimum-wage/ |title=Thousands lose jobs due to higher federal minimum wage | Analysis & Opinion | |publisher=Blogs.reuters.com |date=May 14, 2009 |accessdate=July 25, 2010}}</ref> Nhà máy còn lại bắt đầu sa thải công nhân vào tháng 8 năm 2010, với kế hoạch sa thải tổng cộng 800 công nhân.<ref>{{cite news |url=http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5iYag3VGI1MxdaoGgkVUx2sZGBK8gD9HRGP380 |agency=Associated Press |title=Nearly 400 StarKist Co. cannery workers lose jobs |date=August 26, 2010}}{{dead link|date=February 2014}}</ref>
Samoa thuộc Mỹ là một lãnh thổ thuế quan độc lập, do vậy các cư dân địa phương không phải là chịu thuế thu nhập liên bang Hoa Kỳ đối với thu nhập từ lãnh thổm họ cũng không phải chịu bất kỳ loại thuế bất động sản nào đối với sở hữu của họ.<ref>{{Cite journal |url=http://www.gao.gov/archive/1998/og98005.pdf |title=U.S. INSULAR AREAS, Application of the U.S. Constitution |page=37 |publisher=U.S. General Accounting Office |date=November 1997 |quote=US federal individual and corporate income taxes as such are not currently imposed in US insular areas.|accessdate=July 16, 2012 |postscript={{inconsistent citations}}}}</ref>
==Giao thông==
Samoa thuộc Mỹ có tổng cộng 241 km xa lộ (ước tính năm 2008).<ref name=CIAfactbook/> Các cảng gồm có [[Aunuu|Aunu‘u]], [[Auasi]], [[Tau, Samoa|Faleāsao]], [[Ofu-Olosega|Ofu]] và [[Pago Pago]].<ref name=CIAfactbook/> Samoa thuộc Mỹ không có đường sắt.<ref name=CIAfactbook/> Lãnh thổ có ba cảng hàng không, toàn bộ đều có đường băng được trải nhựa, cảng hàng không chính là [[Sân bay quốc tế Pago Pago|Pago Pago]].<ref name=CIAfactbook/>
== Chú thích ==
| |||