Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vương Đôn”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
OctraBot (thảo luận | đóng góp)
n Thay thế ‘(?mi)\{\{Link GA\|.+?\}\}\n?’ bằng ‘’.
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 3:
==Lập thân thời loạn==
===Gia thế và thời kỳ mới làm quan===
Vương Đôn là dòng đại tộc họ Vương ở huyện Lâm nghiNghi, quận Lang daDa, cha là Vương Cơ, từng làm Trị thư Thị Ngự sử. Đôn cưới con gái [[Tấn Vũ Đế]] là Tương thành Công chúa, nên làm Phò mã Đô úy, rồi làm Thái tử Xá nhân. Năm Nguyên Khang thứ 9 ([[299]]) thời [[Tấn Huệ Đế]], [[hoàng hậu]] [[Giả Nam Phong]] phế [[Thái tử]] [[Tư Mã Duật]], đày ông ta đến Hứa xương, cấm các quan viên thuộc phủ Đông cung đưa tiễn. Vương Đôn cùng Thái tử Tẩy mã Giang Thống, Phan Thao, Thái tử Xá nhân Đỗ Nhuy, Lỗ Dao kháng lệnh đi đưa tiễn, được người đời khen ngợi. Thế rồi Đôn được chuyển làm Hoàng môn Thị lang.
 
Năm Vĩnh Ninh thứ nhất ([[301]]), Triệu Vương [[Tư Mã Luân|Luân]] phế Tấn Huệ Đế cướp ngôi, phái Vương Đôn đi dỗ an chú mình là Thứ sử Duyện Châu Vương Ngạn. Ba tháng sau, Tề vương [[Tư Mã Quýnh|Quýnh]] khởi quân thảo phạt Triệu Vương Luân, các vương gia đều hưởng ứng. Lúc này, Vương Ngạn cũng nhận được hịch truyền của Quýnh, muốn Ngạn cùng khởi binh. Song Ngạn còn e sợ binh lực của Tư Mã Luân, chưa dám nhận lời. Vương Đôn khuyên Ngạn hưởng ứng. Cuối cùng khi Tư Mã Luân thất bại, Ngạn nhờ nghe lời Đôn nên có quân công. Sau khi [[Tấn Huệ Đế]] phục vị, Vương Đôn được thăng làm Tán kỵ Thường thị, Tả vệ Tướng quân, Đại Hồng lô, rồi Thị trung.
Dòng 16:
Sau loạn Vĩnh Gia, [[Tấn Hoài đế]] bị bắt đi, Tư không Tuân Phiên đề cử Tư mã Duệ làm minh chủ, song Thứ sử Giang Châu là [[Hoa Dật]] không phục, nên Duệ phái Đôn cùng Lịch dương Nội sử [[Cam Trác]] và Dương liệt Tướng quân [[Châu Phỏng]] đánh giết Dật.
 
Cũng trong thời gian đó, vì Lý Lưu, [[Lý Hùng]] được lưu dân vùng Tần, Lũng tôn làm đầu lĩnh khởi loạn ở Thục, nhiều người Thục phải chạy loạn đến Kinh Châu, bị dân bản xứ chèn ép, bèn nổi loạn, tôn [[Đỗ Thao]] làm thủ lĩnh. Đỗ Thao tiến đánh các quận Linh lăng, Nghi đô, Trường sa, Thiệu lăng thuộc thượng lưu Trường giang, Thứ sử Kinh Châu Châu[[Chu NghĩỶ]] bỏ trốn, đến quận Võ xương ở trung lưu Trường giang cũng bị ảnh hưởng. Đôn được điều đi dẹp loạn, bèn phái Thái thú Võ xương [[Đào Khản]], Thái thú Dự chương Châu Phỏng tiến quân, còn mình đóng quân ở Dự chương làm trụ cột, tiếp viện các cánh. Khi Khản đánh bại Thao, Đôn dâng biểu xin cho Khản làm Kinh Châu Thứ sử; ít lâu sau Khản bị Đỗ Tằng, tướng của Đỗ Thao đánh bại, Đôn lại nhận đó là lỗi của mình, xin tự biếm làm Quảng võ Tướng quân.
 
Sau khi Khản diệt Thao, Đôn nhờ có công thống lĩnh được thăng làm Trấn đông Đại Tướng quân; Khai phủ Nghi đồng Tam tư; Đô đốc quân sự sáu châu Giang, Dương, Kinh, Tương, Giao, Quảng; nắm việc Thứ sử Giang Châu; tước Hán an Hầu. Đôn bắt đầu tự tuyển đặt quan lại thống trị các châu, quận thuộc quyền mình, mở rộng tầm ảnh hưởng, tăng vây cánh để tự cường. Những chỉ những người như Đỗ Hoằng, bộ tướng của Đỗ Thao, hay loạn tướng Hà Khâm, người Nam khang, được Đôn thu dụng, mà cả con cháu hào tộc vùng Giang tả như Thẩm Sung, Tiền Phụng vốn bị các đại tộc từ miền bắc nhập cư ở Kiến khang kỳ thị, không cho dự đại quyền, cũng được ông trọng dụng, tin tưởng.
Dòng 32:
Năm Vĩnh Xương thứ nhất ([[322]]), Vương Đôn khởi binh ở Kinh khẩu tiến đánh kinh thành, dâng sớ lấy việc thảo phạt Lưu Ngỗi làm cớ. Nguyên Đế giận lắm, truyền chiếu nói "ai giết được Đôn, được phong tước hầu năm ngàn hộ", và cho gọi Lưu Ngỗi, Đái Uyên về cứu kinh đô.
 
Vương Đôn tiến đến thành Thạch đầu, muốn tấn công vào doanh lũy của Lưu Ngỗi, Đỗ Hoằng can, khuyên đánh Thạch đầu vì "Châu Trát kém ân, binh sĩ chẳng hết lòng." Đôn nghe theo, Thạch đầu quả nhiên đầu hàng. Các tướng triều đình tiến đánh bị thua to. Vương Đôn vào đóng quân ở thành Thạch đầu, thả quân cướp bóc; triều đình Kiến khang tan vỡ, Lưu Ngỗi, Điêu Hiệp bỏ trốn về bắc để thoát chết, ai nấy lo trốn chạy, bên cạnh Nguyên Đế chỉ còn 2 viên Thị trung. Nguyên Đế bỏ quân phục, mặc triều phục, nói: "Nếu muốn đoạt ngôi vị của ta, thì hãy nói sớm cho biết; cớ gì phải làm khổ bách tính như thế!" Đôn cho bắt ChâuChu Nghĩ, Đái Uyên giết đi. Triều đình tôn Đôn làm Thừa tướng, Giang Châu Mục, thăng tước Võ xương Quận công, ăn lộc 10000 hộ, sai quan Thái thường Tuân Tung đến làm lễ nhậm chức, Đôn đều từ chối không nhận, rồi lui quân về đóng ở Võ xương; cho người thân tín nắm chức Kinh Châu Mục và Hà bắc Đô đốc Chư quân sự.
 
===Chuyên chính từ xa===
Dòng 49:
Đôn bệnh nặng, không thể cầm quân, bèn sai Tiền Phụng, Đặng Nhạc, Châu Phủ dẫn 3 vạn quân tiến đánh kinh đô. Vương Hàm bảo Đôn: "Đây là việc nhà, nên để ta đảm đương". Thế là dùng Hàm làm Nguyên súy. Bọn Tiền Phụng hỏi Đôn: "Ngày hạ được thành, nên làm gì với Thiên tử?" Đôn đáp: "Chưa làm lễ tế nam giao, sao được gọi là Thiên tử! Nên diệt sạch binh thế bọn họ, chỉ bảo hộ Đông hải Vương và Bùi phi mà thôi." Rồi dâng sớ kể tội Ôn Kiệu, lấy danh nghĩa tru diệt gian thần cất quân.
 
Vương Hàm tiến quân đến Giang ninhNinh, Vương Đạo gởi thư can ngăn, Hàm không đáp. Tấn Minh Đế phái Trung quân Tư mã Tào Hồn cùng các tướng tấn công Hàm ở Việt thành, Hàm thua trận. Đôn hay được, nổi giận, nói với Tham quân Lữ Bảo "Ta phải ráng thân hành thôi", mấy lần gượng dậy rồi lại nằm.
 
Cánh quân của Tiền Phụng tiến đến Kiến khangKhang, đóng ở mặt nam sông, Minh Đế đích thân cầm quân, mấy lần đánh bại Phụng. Vương Đôn bảo Vương Ứng rằng: "Sau khi ta chết, phải lập tức lên ngôi, thiết lập triều đình bá quan, sau đó mới lo đến việc chôn cất." Rồi mất. Vương Ứng giấu không phát tang, lấy chiếu bọc thây, dùng sáp bọc bên ngoài, chôn ngay trong trướng, mỗi ngày cùng bọn Gia cátCát Dao uống rượu nghe nhạc tỏ ra như thường.
 
Thẩm Sung dẫn hơn vạn quân từ Ngô quậnQuận kéo đến phối hợp với Vương Hàm. Hàm cầm quân vượt sông Hoài, bị bọn [[Tô Tuấn]] đánh trả, thua to, Thẩm Sung phải thiêu hủy doanh trại rút lui. Cuộc nổi loạn thất bại.
 
==Tính cách==
Dòng 71:
* Vương Đạo: "Xử Trọng nếu còn sống, với lòng dạ cố chấp tàn nhẫn, thì cũng không có kết cục tốt đẹp gì."
 
* Chu Nghĩ: "Tặc thần Vương Đôn, khuynh đảo xã tắc, giết uổng trung thần."
 
==Tham khảo==