Khác biệt giữa bản sửa đổi của “München”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
OctraBot (thảo luận | đóng góp)
n Thay thế ‘(?mi)\{\{(Liên kết chọn lọc|Link FA)\|.+?\}\}\n?’ bằng ‘’.: deprecated template
clean up, replaced: → (107), → (62), [[Thể loại:Huyện của Bayern → [[Thể loại:Huyện của bang Bayern using AWB
Dòng 1:
{{Thông tin địa danh Đức
|Name = Munich
|German_name = München
|image_photo = München Panorama.JPG
|type = Stadt
|Wappen = Muenchen_Kleines_Stadtwappen.svg
|lat_deg = 48 | lat_min = 8 | lat_sec = 0
|lon_deg = 11 | lon_min = 34 | lon_sec = 0
|Bundesland = Bayern
|Regierungsbezirk = Oberbayern
|Landkreis = Thành phố độc lập
|Höhe = 519
|Fläche = 310.43
|Einwohner = 1467856
|Stand = 2014-02-28
|pop_ref =
<ref>{{chú thích web |title=www.statistik.bayern.de|url=https://www.statistik.bayern.de/daten/bayern/bevoelkerung/ |author=Bayerisches Landesamt für Statistik und Datenverarbeitung |accessdate = 17 tháng 5 năm 2008 |language=tiếng Đức}}</ref>
|pop_urban = 2606021
|pop_metro = 5203738
|PLZ = 80331–81929
|PLZ-alt = 8000
|Vorwahl = 089
|Kfz = M
|Gemeindeschlüssel = 09 1 62 000
|LOCODE = DE MUC
|Gliederung = 25 quận
|Adresse = Marienplatz 8<br />80331 München
|Website = [http://www.muenchen.de/ www.muenchen.de]
|Bürgermeister = [[Dieter Reiter]]
|Bürgermeistertitel = Oberbürgermeister
|Partei = SPD
|ruling_party1 = SPD
|ruling_party2 = Đảng Xanh
|ruling_party3 = Rosa Liste
|year = 1158
}}
'''München''' hay '''Muenchen''' (phát âm: {{IPA|[ˈmʏnçən]}}; còn được biết trong [[tiếng Anh]] và [[tiếng Pháp]] như '''Munich'''), thủ phủ của tiểu bang [[Bayern]], là thành phố lớn thứ ba của [[Đức]] sau [[Berlin]] và [[Hamburg]] và là một trong những trung tâm [[kinh tế]], [[giao thông]] và [[văn hóa]] quan trọng nhất của Cộng hòa liên bang [[Đức]].
Dòng 42:
Điểm cao nhất của thành phố là đồi Warnberg, cao 579m trên mặt biển, điểm thấp nhất cao 482m trên mặt biển nằm trong khu Feldmoching của thành phố.
 
[[Sông Isar]] chảy xuyên qua thành phố dài 13,7 &nbsp;km từ Tây Nam đến Đông Bắc. Các đảo nổi tiếng nằm trên sông là [[Museumsinsel (München)|Museuminsel]] với [[Viện bảo tàng Đức]] và [[đảo Prater]] ngay bên cạnh. Có nhiều hồ lớn nằm ở ngoài ngoại ô như [[hồ Ammer]], [[Wörthsee]] hay [[Starnberger See]]. Các dòng nước khác là [[Sông Würm (Amper)|sông Würm]] bắt nguồn từ [[Starnberger See]] chảy xuyên qua phía Tây của München và nhiều kênh rạch như [[Eisbach (München)|Eisbach]] hay như [[Auer Mühlbach]] là kinh đầu tiên từ Isar chảy qua Vườn bách thú München ở Hellabrunn. Phần lớn các kênh rạch được đào dọc theo [[sông Isar]], một số chảy xuyên qua khu trung tâm thành phố. Ngày nay phần lớn các kênh rạch ở trung tâm được dẫn chảy ngầm bằng ống nước, một số được san lấp từ khi xây dựng các đường tàu điện ngầm và tàu lửa thành phố (''S-Bahn''). Các hồ trong thành phố München bao gồm [[hồ Kleinhesselohe]] trong [[vườn Anh (München)|vườn Anh]], hồ trong khu vực Olympia và các hồ Lerchenauer See, Fasaneriesee, Feldmochinger See toàn bộ đều nằm về phía Bắc của München.
 
[[Tập tin:Munich skyline.jpg|nhỏ|300px|Tháp của Tòa đô chính và [[Nhà thờ Đức Bà München|Nhà thờ Đức Bà]] của München]]
 
Tổng diện tích của München là 31.041ha, trong đó 44% là nhà và các diện tích phụ thuộc, 16,9% là diện tích nông nghiệp, 16,5% là diện tích giao thông, 14,7% là các diện tích dùng để nghỉ ngơi, 4,4% là rừng, 1,2% diện tích nước và 2,2% dùng cho các mục đích khác. Ranh giới thành phố dài 117,4 &nbsp;km. Chiều dài nhất của thành phố từ Bắc đến Nam là 20,9 &nbsp;km, từ Đông sang Tây là 26,8 &nbsp;km.
 
Thành phố München nằm trong vùng tiếp giáp giữa khí hậu [[Đại Tây Dương]] ẩm và khí hậu lục địa khô. Các yếu tố khác có ảnh hưởng quyết định đến thời tiết là núi [[Anpơ]] (''Alpen'') chia cắt thời tiết ở Trung Âu và sông [[Sông Donau|Donau]] chia cắt thời tiết trong vùng. Vì vị thế này mà thời tiết ở München hay thay đổi. Gió từ phía Nam mang đến luồng không khí ấm và khô quanh năm, đem lại tầm nhìn xa rất tốt thấy rõ cả núi Anpơ của vùng Bayern. Nhiệt độ chính thức cao nhất từ trước đến nay do [[Cục thời tiết Đức]] đo được là 37,2 độ Celcius vào tháng 7 năm [[1983]]. Với vị trí nằm trong tiểu bang [[Bayern]] có nhiều giông tố nhất, München cũng đã chịu đựng nhiều cơn giông bão dữ dội. Đáng nói nhất là cơn mưa đá vào ngày [[12 tháng 7]] năm [[1984]] đã gây thiệt hại đến 1,5 tỉ [[Euro]]. Vì gần núi Anpơ, München là thành phố lớn có nhiều tuyết nhất của [[Đức]].
Dòng 229:
 
=== Các món ăn đặc biệt ===
Món xúc xích [[Weißwurst]] được chế ra vào năm 1857 tại München và có lẽ là món đặc biệt nổi tiếng nhất. Ngoài ra còn có thể kể tới chả [[Leberkäse|Leberkäs]], bánh mì kẹp chả [[Leberkäse|Leberkässemmel]], bánh mì [[Brezel|Brezn]], bánh chiên [[Ausgezogene]] (ein rundes Schmalzgebäck) và nước uống [[Münchner Bier]].
 
== Kinh tế ==
=== Giao thông ===
[[Phi trường München]] Franz-Josef-Strauß, khánh thành năm [[1992]], ở Erdinger Moss cách München 29 &nbsp;km, với 24 triệu hành khách năm [[2003]] là phi trường lớn thứ hai của [[Đức]] và lớn thứ tám của [[châu Âu]]. Sau quyết định của [[Lufthansa]] thiết lập München trở thành đầu mối giao thông thứ hai bên cạnh [[Frankfurt am Main]], phi trường ngày càng được liên kết với các đường bay quốc tế tốt hơn. Do số lượng hành khách tăng nhanh chóng một nhà đón khách mới được xây dựng thêm và đã khánh thành vào năm 2003. Tiểu bang München có kế hoạch nối liền phi trường và München bằng tàu chạy trên đệm từ trường [[Transrapid]] nhưng đang bị tranh cãi và cũng bị đa số trong Hội đồng thành phố München phủ quyết. Một liên kết giao thông như vậy sẽ có thể giảm thời gian đi đến phi trường xuống còn khoảng 9 phút.
 
Về đường sắt, München cũng được nối tiếp tốt vào mạng lưới đường sắt quốc tế. Mạng lưới xa lộ từ và đến München dày đặc bao gồm các đường xa lộ A8 [[Stuttgart]]-[[Salzburg]], A9 [[Nürnberg]]-München với lối rẽ A93 đi [[Regensburg]], A92 [[Landshut]]-[[Deggendorf]], A94 (đang xây dựng) đi [[Passau]], A95 đi [[Garmisch-Partenkirchen]] và A96 đi [[Memmingen]]-[[Lindau (Bodensee)]]. Đường xa lộ vành đai A99 bao bọc gần như toàn bộ München.
Dòng 239:
==== Giao thông công cộng ====
Trong giao thông công cộng [[công ty S-Bahn München]] phục vụ 10 tuyến [[S-Bahn]]; các tuyến chính đều chạy qua một đường hầm trong trung tâm thành phố. Để có thể chạy thường xuyên hơn, một đường hầm song song đang được dự định xây.
[[Công ty giao thông München]] (''Münchener Verkehrsgesellschaft'') có 7 tuyến tàu điện ngầm [[U-Bahn]], 11 tuyến tàu điện (Tram) và 66 tuyến đường xe buýt. 45% của các tuyến đường xe buýt khác được các công ty tư nhân vận hành. Tất cả các hệ thống giao thông công cộng đều có một giá chung do Hiệp hội giao thông München quy định. Với 95 &nbsp;km chiều dài, mạng lưới tàu điện ngầm của München là mạng dài thứ ba của Đức (với 86 &nbsp;km dưới mặt đất còn là dài thứ hai), số lượng hành khách hằng ngày là 960.000 người.<ref name="MVG in Zahlen">[http://www.mvg-mobil.de/ueberuns/images/mvg_in_zahlen_s.pdf Die Münchner Verkehrsgesellschaft in Zahlen] tháng Tư 2012.</ref>
 
=== Các công ty lớn ===
Dòng 264:
* [[Đại học kỹ thuật München]] (TUM), thành lập năm [[1868]] là trường kỹ thuật bách khoa, năm [[1872]] có thêm phân khoa nông nghiệp, năm [[1930]] trường Đại học nông nghiệp và nấu bia Weihenstephan được sát nhập vào. Từ năm [[1970]] trường mang tên hiện nay
* Đại học quân đội München thành lập năm [[1973]] là nơi đào tạo sỹ quan và học viên sỹ quan của quân đội.
* Đại học âm nhạc và ca kịch thành lập năm [[1830]] là trường dạy hát, năm [[1867]] theo lời đề nghị của [[Richard Wagner]] được chuyển về Trường âm nhạc hoàng gia Bayern, từ năm [[1892]] được nâng lên thành Học viện quốc gia nghệ thuật âm thanh. Năm [[1924]] trường được mang tên là Đại học âm nhạc München. Từ năm [[1998]] trường mang tên hiện nay.
* Đại học truyền hình và phim thành lập năm [[1966]].
* Đại học triết München, thành lập năm [[1925]] tại [[Pullach]] và trong cùng năm trường được công nhận là trường đào tạo linh mục. Trường thuộc về dòng Tên (dòng Jesuit)
Dòng 310:
[[Thể loại:Thành phố lớn trong Bayern]]
[[Thể loại:Thành phố đăng cai Thế vận hội Mùa hè]]
[[Thể loại:Huyện của bang Bayern]]