Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Triệu Tiết”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
→Xâm lược Việt Nam: Việt Nam là nước nào? |
nKhông có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 2:
==Phòng bị Tây Hạ==
Tiết đỗ tiến sĩ, làm Phần Châu tư pháp tham quân. Quách Quỳ làm Tuyên phủ Thiểm Tây, vời Tiết làm Chưởng cơ nghi văn tự. Tri Thanh Giản thành [[Chủng Ngạc]] (con [[Chủng Thế Hành]]) tự ý thu nạp mấy vạn dân Tây Hạ đến hàng vào Tuy Châu
Tiết lại theo Quách Quỳ đến Phu Duyên lộ, làm Di thư chấp chánh; kiến nghị giữ lại Tuy Châu để phô trương binh thế, trước tiên đo đạc Đại Lý Hà Xuyên, xây dựng bảo, trại, hoạch định 30 dặm đất trồng trọt, dành cho người quy hàng; vì nếu bỏ rơi đất này, sẽ không có nơi chứa chấp người mới về hàng, vin vào tiền lệ Chủng Thế Hành xây thành Thanh Giản để chiêu dụ các bộ lạc Phiên. Triều đình nghe theo, thu hàng được mấy vạn người, giúp che chở đông lộ. Năm Hi Ninh đầu tiên (1068), Tây Hạ giao nộp hung thủ thích sát Tri Bảo An quân Dương Định là bọn Lý Sùng Quý, Hàn Đạo Hỷ để cầu hòa; triều đình muốn phong quan chức cho các thủ lĩnh dân tộc thiểu số, nhưng đợi xử lý xong bọn Sùng Quý rồi mới tiến hành <ref>Dương Định từng đi sứ Tây Hạ, gặp Tây Hạ Nghị Tông thì quỳ lạy xưng thần, còn đáp ứng giao trả các thục hộ (các họ dân tộc thiểu số quy thuận đã lâu) vùng biên. Vì vậy Tây Hạ Nghị Tông tặng cho Định các thứ kiếm, gương cùng nhiều vàng, bạc, châu báu. Định quay về, chỉ dâng lên kiếm, gương, còn khoa trương rằng thích sát chúa Tây Hạ rất dễ. Tống Thần Tông tin là thật, lấy Định làm Tri Bảo An quân, trù tính mưu kế thích sát Hạ chúa. Năm 1067, Chủng Ngạc xây thành Tuy Châu, nhiều lần bẻ gãy các cuộc tấn công của Tây Hạ, khiến Tây Hạ Nghị Tông cho rằng Định đã bán đứng mình, quyết tâm giết chết ông ta. Tháng 10 ÂL năm 1067, người Tây Hạ trá xưng hội nghị mời Dương Định đến mà giết đi. Quách Quỳ tra xét gắt gao, nắm được danh tính của bọn Lý Sùng Quý, Hàn Đạo Hỷ. Trong năm ấy, Nghị Tông băng; Lương thái hậu bị Quách Quỳ bức bách, vào năm sau (1068), buộc phải nộp người. Bọn Sùng Quý gặp Tống Thần Tông, thuật lại mọi chuyện, nên Thần Tông cho rằng việc này là do Dương Định sanh sự, miễn quan chức, tịch biên gia sản của ông ta, đồng thời phạt đòn qua loa bọn Sùng Quý</ref>. Nhân dịp này, triều đình đồng ý nhận 2 trại Tắc Môn, An Viễn, trả Tuy Châu lại cho Tây Hạ; Tiết cho rằng nên giữ lại Tuy Châu, để tăng cường biên phòng. [[Tống Thần Tông]] triệu Tiết về hỏi tình hình, ông đáp rằng giữ hay không giữ Tuy Châu thì vẫn phải điều binh phòng bị Tây Hạ, hơn nữa 2 vạn dân mới hàng đã vào đất Tống, không thể bỏ rơi họ. Thần Tông lấy làm phải, cho Tiết nhận hư hàm Tập Hiền hiệu lý <ref>Hiệu lý là quan chức đảm nhiệm việc hiệu khám, chỉnh lý thư tịch trong cung đình; [[đời Đường]], Tống gọi là Tập Hiền (điện) hiệu lý; [[đời Nguyên]], [[đời Minh|Minh]] phế bỏ; [[đời Thanh]] gọi là Văn Uyên (các) hiệu lý</ref>.
Người Tây Hạ xâm phạm Hoàn Khánh lộ, sau đó lại đến chúc mừng năm mới. Tiết hiến kế ly gián kẻ địch, nhân đó chiêu dụ dân cư Hoành Sơn, cho rằng đó là không đánh mà khuất phục binh lực của địch. Tiết được thăng làm Đề điểm Thiểm Tây hình ngục; [[Hàn Giáng]] làm Tuyên phủ Thiểm Tây, muốn đem quân Hà Đông đi đánh Tây Hạ, ông khuyên rằng Tây Hạ thủy thổ khô cằn, địa hình hiểm trở, rời xa cửa ải rất dễ bị chặn mất đường về, chẳng bằng dựa vào binh uy mà chiêu dụ dân chúng ở biên thùy, hòng lấn dần sang đất địch, còn hơn gây sự chiến tranh vừa khó nhọc lại chưa chắc thắng lợi. Giáng vẫn muốn dùng vũ lực chiếm Hoành Sơn, bèn nghe theo sách lược của Chủng Ngạc, điều quân vào Tây Hạ; đồng thời lấy Tiết làm Quyền Tuyên phủ phán quan <ref>Phán quan đời Tống là liêu tá của các quan chức Đoàn luyện sứ, Tuyên phủ sứ, Chế trí sứ, Chuyển vận sứ, phụ trách chánh sự</ref>. Sau đó, Tiết được gia hư hàm Trực Long Đồ các, chức Tri Duyên Châu <ref>Tháng giêng ÂL năm 1071, Hàn Giáng lệnh cho chư quân Hà Đông đến Ngân Xuyên hội quân; nhân Chủng Ngạc đánh bại quân Tây Hạ, bèn lệnh cho họ đều chịu sự tiết độ của Ngạc. Chư tướng bất phục Ngạc, sanh ra nhiều dị nghị, Giáng hặc tội Quách Quỳ quấy nhiễu quân sự, khiến triều đình triệu Quỳ trở về. Bấy giờ Giáng tổ chức binh sĩ tộc Phiên làm cánh quân thứ 7 (thất quân), lấy chiến mã của kỵ binh cấp cho họ, đến nỗi có kỵ binh ôm đầu ngựa mà khóc, gây mất lòng tướng sĩ. Sau đó, Ngạc đánh bại quân Hạ ở La Ngột, Giáng lệnh cho Ngạc đem 2 vạn quân đắp thành ở đó, nhằm khống chế vùng Hoành Sơn. Quân Tống chia ra xây dựng một loạt đồn trại mới, trong khi Ngạc ở Tuy Đức tiết chế chư quân. Tháng 3 ÂL, quân Hạ phản công, chiếm mất tất cả các đồn trại ấy; lại thêm binh sĩ Khánh Châu nổi loạn trong thành La Ngột, triều đình hạ chiếu bãi binh, quân Tống lui chạy khỏi Tây Hạ, đúng như dự liệu của Quách Quỳ. Giáng, Ngạc do vậy đều bị biếm chức. Lần tây chinh này,
Tây Hạ nhiều lần sai sứ thông hảo, nhưng đều đánh tiếng muốn quấy nhiễu biên thùy. Triều đình hạ chiếu hỏi phương lược, Tiết hiến kế: sai bì tướng [[Khúc Trân]], [[Lữ Chân]] đem quân chia nhau đi tuần các mặt đông, tây. Khúc Trân giữa đường gặp 4 vạn quân Hạ đang theo đường nhỏ tấn công Tuy Châu, Lữ Chân tiếp ứng đánh cho kẻ địch thua chạy. Tiết biết người Hạ luôn muốn giành lại Tuy Châu, nên kiến nghị vạch rõ địa giới với sứ giả sang thông hảo. Sang năm (1069), triều đình nghe theo, đổi Tuy Châu làm thành Tuy Đức.
Khi xưa đất đai Phu Duyên lộ bị bỏ hoang, những kẻ chiếm hữu ruộng đất không chịu nộp tô thuế, dựa vào sự bảo hộ của triều đình đối với các dân tộc thiểu số. Sau chiến tranh Hạ – Tống thời [[Tống Nhân Tông]] (1039), vùng này càng thêm điêu tàn, trong khi các tù trưởng chiếm hữu những diện tích rộng lớn. Tiết chiêu dụ các tù trưởng, hứa hẹn không hỏi đến ruộng đất, chỉ yêu cầu bổ sung hộ tịch; bọn họ cảm phục nên vui lòng làm theo. Tiết kiểm kê được ruộng đất bỏ hoang cả công lẫn tư có hơn 7500 khoảnh, mộ được 17000 kỵ binh. Tiết phát hiện binh sĩ người Phiên không có trong sổ bộ, tản mát không thể tra xét; nhân đó kiến nghị xăm ký hiệu trên tay của họ. Gặp năm đói kém, binh sĩ người Phiên tình nguyện xăm tay sẽ được ban thêm một hộc gạo, vì vậy người người tình nguyện xăm tay. Tiết huấn luyện bọn họ, trở nên tinh nhuệ hơn cả quân chánh quy. Tống Thần Tông nghe tin thì khen ngợi, thăng làm Thiên Chương các đãi chế.
==Xâm lược Đại Việt==
[[Chiến tranh Tống - Việt, 1075-1077|Chiến tranh Tống – Việt nổ ra (1076)]], có chiếu lấy Tiết làm An Nam hành doanh kinh lược, Chiêu thảo sứ, tổng thống 9 tướng quân đi đánh, lấy trung quan [[Lý Hiến (Bắc Tống)|Lý Hiến]] làm phó. Tiết cùng Hiến nghị luận không hợp, bèn xin bãi ông ta. Tống Thần Tông hỏi ai có thể thay thế, Tiết cho rằng Quách Quỳ lão luyện việc biên thùy, tự nguyện làm trợ thủ cho ông ta; vì thế triều đình lấy Quỳ làm Tuyên phủ sứ, Tiết làm phó. Nhưng sau khi Quỳ đến, Tiết lại cùng ông ta bất đồng ý kiến: Tiết muốn nhân lúc chưa động binh, phủ dụ tập hợp người Động ở Lưỡng Giang <ref>Người Động (峒) là dân tộc thiểu số ở vùng núi khu vực tây nam Trung Quốc. [[Lục Thứ Vân]] (nhà Thanh) – '''Động Khê tiêm chí, quyển thượng''': ''Người Động lấy Miêu làm tính, ham tranh giành, thích giết chóc. Tại 2 ti Thạch Thiên, Lãng Khê ấy, nhiều loại người Hán... Việt Tây có người Động, gảy hồ cầm, thổi lục quản, nữ giỏi Hán âm Sở ca''</ref>, dùng lợi ích dụ dỗ những kẻ tráng dũng, sai sứ giả chiêu nạp những kẻ hai lòng, phá hủy cơ sở của họ, về sau sẽ đưa đại quân đến đánh dẹp, Quỳ không nghe; Tiết lại muốn sai người treo sắc bảng chiêu nạp ở nước Nam, Quỳ lại không nghe. Trước đó Quỳ lệnh cho [[Yến Đạt]] phòng bị châu Quảng Nguyên, rồi lại điều ông ta về Vĩnh Bình; Tiết cho rằng Quảng Nguyên chỉ cách Nam đô [[Thăng Long]] khoảng chừng 12 trạm dịch <ref>Theo [[Marco Polo]], các trạm dịch (không kể lớn nhỏ) tại Trung Quốc cách nhau 25 đến 30 dặm</ref>, có thể tập kích, nên chia quân 3 lộ, thủy bộ cùng tiến, ắt đánh cho quân Nam tan vỡ; vì thế ông cố gắng tranh luận, nhưng vẫn không được.
Quân Tống nhanh chóng tiến đến ở [[sông Cầu]], Tiết sai tướng, lại chia nhau đốn gỗ, chế tạo máy bắn đá, bắn chìm chiến hạm của quân [[nhà Lý]], giết được vài ngàn người. Do không thể vượt sông, cuối cùng chủ tướng Quách Quỳ chấp nhận giảng hòa, đưa quân trở về. Nhờ Quỳ nhận tội tự ý nghị hòa và chịu biếm chức, Tiết chỉ bị kết tội không lập tức dẹp giặc, giáng làm Trực Long Đồ các, Tri Quế Châu. Sau đó được trả lại hư hàm Thiên Chương các đãi chế, chức Quyền
==Trở lại tây biên==
Dòng 24:
Sang năm (1083), người Tây Hạ muốn tập kích lũy mới của Tống, tiến hành tu sửa rất nhiều công cụ, khí giới; Tiết tìm cách quấy nhiễu, không để đối phương thực hiện kế hoạch. Đến khi quân Hạ xân phạm Lan Châu, Tiết sai Khúc Trân đem quân thẳng xuống Diêm Vi, giết được ngàn tên địch, bắt được 5000 gia súc. Thủ lãnh dân tộc thiểu số thuộc Tây Hạ là Duệ Quyết Ngôi Danh xâm phạm biên cảnh, đóng quân ở Hạ Lan Nguyên; Tiết sai các tướng [[Lý Chiếu Phủ]], Phiên quan Quy Nhân đều đem 3000 quân chia nhau trái phải tiến đánh, [[Cảnh Đoan Ngạn]] đem 4000 quân đi Hạ Lan Nguyên, căn dặn Ngạn Đoan rằng: “Hạ Lan hiểm yếu, qua khỏi Lĩnh, đều là đụn cát. Giả sử địch vào Bình Hạ, không thể phá được nữa!” Lại chọn 3 Phiên quan đều đem 500 quân trang bị nhẹ, theo đường tắt ra phía sau trại quân Hạ, chặn đường về của địch. Đoan Ngạn đánh bại quân Hạ ở La Bình, quả nhiên kẻ địch chạy về Bình Hạ; phục binh Tống nổi lên, chém giết rất nhiều, bắt sống Duệ Quyết Ngôi Danh, chém được 6 thủ lãnh, bắt được 700 chiến mã, bò dê, già trẻ hơn 3 vạn. Tiết được thăng Long Đồ các trực học sĩ, thêm chức Soái Duyên An.
Đầu niên hiệu Nguyên Hữu (1086 – 1093) thời [[Tống Triết Tông]], tướng Tây Hạ là [[Lương Ất Mai]] (em [[Lương thái hậu]]) nhiều lần quấy nhiễu biên thùy, Tiết căn dặn các tướng Lưu An, Lý Nghi nếu quân Hạ tấn công Tắc Môn thì hãy đánh vào hậu phương của họ. Quả nhiên quân Hạ lại đến, bọn An bèn tập kích Hồng Châu, bắt giết rất nhiều, người Hạ lại xin hòa. Lương Ất Mai không cam tâm, đem đại quân áp sát biên thùy, các tướng Tống xin tăng thêm quân phòng thủ, Tiết từ chối, sai người cật vấn tướng Hạ, quân địch bèn lui; được thăng Xu mật trực học sĩ. Tiết biết Lương Ất Mai không chịu thôi, bèn gởi tặng ông ta chiến bào, gấm vóc để khuyên nhủ <ref>Tống sử, tlđd chép rằng Lương Ất Mai sau khi nhận tặng phẩm thì không xâm phạm nữa; sau đó, Triệu Tiết dùng gián điệp khiến người Tây Hạ sát hại Ất Mai. Nhiều tài liệu nghiên cứu lịch sử Tây Hạ (
Năm Nguyên Hữu thứ 5 (1090), được bái làm Đoan Minh điện học sĩ, thăng Thái trung đại phu. Tây hạ sai sứ xin vạch lại địa giới, triều đình hứa trả lại 4 trại Gia Lô, Mễ Chi, Phù Đồ, An Cương, sai Tiết lĩnh việc ấy. Không lâu sau, người Tây Hạ lại xâm phạm
Năm Thiệu Thánh thứ 4 (1097), triều đình dẹp bỏ những quan viên có liên hệ với [[Tư Mã Quang]], gọi là Cựu đảng. [[Chương Đôn]] hặc Tiết tham dự việc bỏ đất thời Nguyên Hữu, liệt tên của ông vào Cựu đảng.
| |||