Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Copa Libertadores”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n AlphamaEditor Tool, General Fixes
n AlphamaEditor, General Fixes
Dòng 16:
}}
 
'''Giải vô địch các câu lạc bộ Nam Mỹ''' (''Copa Libertadores de América'') còn được gọi là '''Libertadores de América''' hay đơn giản với cái tên '''Copa Libertadores''', (Tiếng [[Tây Ban Nha]]: [Kopa liβertaðoɾes], [[Bồ Đào Nha]]: [kɔpɐ libeʁtadoɾis]), là một giải đấu cấp câu lạc bộ quốc tế hàng đầu ở Nam Mỹ và được tổ chức hàng năm bắt đầu từ năm [[1960]]. Đây cũng là giải đấu bóng đá cấp câu lạc bộ có uy tín nhất tại Nam Mỹ và là một trong những sự kiện được nhiều khán giả theo dõi nhất trên thế giới, phát sóng ở 135 quốc gia trên toàn thế giới.<ref name="TV">{{cite web |url=http://www.sportbusiness.com/news/164202/copa-libertadores-tv-revenues-rise |title=Copa Libertadores TV revenues rise |publisher=Sports business |date=March 9, 2006 |accessdate=February 2, 2008}}</ref> Ngày nay, nó được tài trợ bởi [[Bridgestone]] và do đó, tên chính thức được gọi là '''Copa Bridgestone Libertadores'''. Giải đấu có tên danh dự là Libertadores (Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha nghĩa là giải phóng quân), nhằm tưởng nhớ các nhà lãnh đạo chính trong các cuộc chiến tranh giành độc lập ở Nam Mỹ. Do đó, dịch theo nghĩa đen tên của giải đấu sẽ là " Cúp giải phóng quân của Châu Mỹ ".
 
Giải đấu đã có một số thay đổi trong suốt lịch sử của nó. Ban đầu, chỉ có các nhà vô địch của các giải đấu cấp quốc gia ở Nam Mỹ tham gia. Trong năm [[1966]], các á quân của các giải vô địch quốc gia Nam Mỹ bắt đầu được tham dự. Đến năm 1998, các đội bóng tới từ [[México|Mexico]] đã được mời tham gia và thi đấu thường xuyên kể từ khi phiên bản giải đấu năm 2000, khi giải đấu đã được mở rộng từ 20 lên thành 32 đội. Hiện nay, mỗi quốc gia trong khu vực đều có 3 câu lạc bộ tranh tài trong các giải đấu, trong khi [[Argentina]] và [[Brasil|Brazil]] từng có tới 5 câu lạc bộ tham gia. Theo truyền thống, luôn diễn ra các trận thi đấu tại vòng bảng nhưng số lượng của các đội trong mỗi bảng đấu đã thay đổi nhiều lần.<ref name="Inicio" /><ref name="México" />
 
Trong giai đoạn hiện nay, giải đấu bao gồm 6 giai đoạn, với giai đoạn đầu tiên diễn ra vào đầu [[tháng hai|tháng 2]]. Sáu đội còn lại từ giai đoạn đầu tiên cùng 26 đội trong giai đoạn thứ hai, được chia thành 8 bảng đấu thi đấu loạt trận vòng bảng. Tám đội đầu bảng và 8 đội nhì mỗi bảng sẽ vào bước vào 4 giai đoạn, hay còn gọi là vòng loại trực tiếp, mà kết thúc là một trận chung kết được tổ chức tại bất cứ sân vận động nào vào [[tháng sáu|tháng 6]] tới [[tháng tám|tháng 8]]. Đội chiến thắng ở Copa Libertadores sẽ có cơ hội tham gia thêm hai giải đấu uy tín nữa là: [[Giải vô địch bóng đá thế giới các câu lạc bộ|FIFA Club World Cup]] (Cúp thế giới các câu lạc bộ) và [[Recopa Sudamericana]] (Giống như [[Siêu cúp bóng đá châu Âu|Siêu cúp Châu Âu]]).<ref name="Reglamento">{{cite web|url=http://www.femexfut.org.mx/portalv2/swf/reglamentos/Reglamento_Libertadores_08.pdf |title=Reglamento de la Copa Santander Libertadores de América |trans_title=Regulations of the Copa Santander Libertadores |publisher=[[CONMEBOL]] |accessdate=May 18, 2010 |language=Spanish}}</ref>
 
Đương kim vô địch là câu lạc bộ Brazil [[Sport Club Corinthians Paulista|Corinthians]], sau khi đội bóng này đánh bại [[Boca Juniors]] với tổng tỉ số 3-1 sau cả hai lượt trận đi và về. Câu lạc bộ [[Club Atlético Independiente|Independiente]] của Argentina hiện vẫn là câu lạc bộ thành công nhất trong lịch sử giải đấu, khi có tới 7 lần bước lên bục vinh quang, tiếp sau đó là Boca Juniors với chỉ một lần ít hơn <ref name="Boca Juniors 2001">{{cite web |url=http://www.historiadeboca.com.ar/campanias.asp?tfAnio=2001&tfTipoTorneo=109 |title=Copa Libertadores 2001 |publisher=Historia de Boca |accessdate=May 19, 2010 |language=Spanish}}</ref>. Argentina cũng là quốc gia hiện có số lần vô địch Copa Libertadores nhiều nhất với 22 lần trong khi Brazil lại là quốc gia có số lượng câu lạc bộ vô địch nhiều nhất, với tổng số là 9 câu lạc bộ đã giành được danh hiệu. Cho tới nay đã có 23 câu lạc bộ khác nhau đã vô địch giải đấu.
== Lịch sử ==
Các cuộc đụng độ tại [[Copa Río de La Plata]] giữa các nhà vô địch của Argentina và Uruguay đã nhen nhóm ý tưởng về một giải đấu lục địa trong những năm 1930.<ref name="Inicio" /> Năm 1948, [[Giải vô địch Nam Mỹ Champions]] (tiếng [[Tây Ban Nha]]: ''Campeonato Sudamericano de Campeones'') ra đời được tổ chức bởi câu lạc bộ Chile [[Colo-Colo]] tổ chức sau nhiều năm lập kế hoạch,đaay chính là giải đấu tiền thân trực tiếp dẫn đến sự ra đời của Copa Libertadores.<ref name="Inicio" /> Giải đấu được tổ chức tại [[Santiago de Chile|Santiago]], với sự tham gia của các nhà vô địch các giải đấu quốc gia hàng đầu trong khu vực.<ref name="Inicio" /> Giải đấu kết thúc với sự đăng quang của câu lạc bộ [[CR Vasco da Gama|Vasco da Gama]] tới từ Brazil <ref name="Inicio" /><ref>La Nación; Historia del Fútbol Chileno, 1985</ref><ref>{{chú thích web |first=Esteban |last=Bekerman |year=2008 |url=http://www.perfil.com/contenidos/2008/03/13/noticia_0054.html |title=Hace 60 años, River perdía la gran chance de ser el primer club campeón de América |trans_title=60 years ago, River lost the chance to be the first club champion of America |editor=Perfil.com |accessdate=ngày 10 tháng 5 năm 2008 |language=tiếng Tây Ban Nha}}</ref>.
Dòng 28:
Tuy nhiên, mãi cho đến năm [[1958]] cơ sở và định hình của một giải đấu hàng đầu khu vực nhờ vào những nỗ lực của các nhà lãnh đạo hội đồng quản trị câu lạc bộ [[C.A. Peñarol|Peñarol]]. Ngày 5 tháng 3 năm [[1959]], tại Đại hội Nam Mỹ lần thứ 24 tổ chức tại [[Buenos Aires]], ý kiến đã được sự chấp thuận bởi Ủy ban Quan hệ Quốc tế. Năm [[1966]], giải đấu được đặt tên để vinh danh những anh hùng trong phong trào giải phóng Nam Mỹ, chẳng hạn như [[José Gervasio Artigas]], [[Bernardo O'Higgins]], [[José de San Martín]], [[Pedro I]], và [[Simón Bolívar]]... cùng nhiều anh hùng dân tộc khác.<ref name="Inicio">{{chú thích web |url=http://historiayfutbol.obolog.com/copa-libertadores-america-25746 |title=¿Qué es la Copa Libertadores de América? |trans_title=What is the Copa Libertadore de América? |publisher=Historia y Fútbol |date=ngày 2 tháng 9 năm 2007 |accessdate=ngày 18 tháng 5 năm 2010 |first=Jose |last=Carluccio |language=tiếng Tây Ban Nha }}</ref>
=== Giai đoạn khởi đầu (1960-1969) ===
Ấn bản đầu tiên của Copa Libertadores diễn ra trong năm 1960. Bảy đội tham gia giải đấu bao gồm: [[Esporte Clube Bahia|Bahia]] của Brazil, [[Club Jorge Wilstermann|Jorge Wilstermann]] của [[Bolivia]], [[Millonarios Fútbol Club|Millonarios]] của [[Colombia]], [[Club Olimpia|Olimpia]] của [[Paraguay]], Peñarol của [[Uruguay]], [[San Lorenzo]] của Argentina và [[Universidad de Chile]]. Trận đấu đầu tiên của giải diễn ra vào ngày 19 tháng 4 năm 1960. Đó là trận thắng của Peñarol trước câu lạc bộ Jorge Wilstermann với tỉ số 7-1. Cầu thủ đầu tiên trong lịch sử Copa Libertadores ghi bàn là [[Carlos Borges]] của Peñarol. Đội bóng tới từ Uruguay đã đăng quang trong lần đầu tiên tổ chức sau khi đánh bại Olimpia trong trận chung kết và tiếp tục bảo vệ thành công danh hiệu tại giải đấu năm [[1961]].<ref name="Peñarol">{{chú thích web |url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1882532/ |title= Peñarol: Spencer secures Peñarol’s place in the pantheon |publisher=[[FIFA]] |accessdate=ngày 21 tháng 5 năm 2010}}</ref> Đóng góp lớn Peñarol được coi là một trong những nguyên nhân tạo ra giải đấu,<ref>{{chú thích web |url=http://historiayfutbol.obolog.com/copa-libertadores-america-1960-25842 |title=Copa Libertadores de América 1960 |publisher=Historia y Fútbol |date=ngày 2 tháng 9 năm 2007 |accessdate=ngày 18 tháng 5 năm 2010 |first=Jose |last=Carluccio |language=tiếng Tây Ban Nha }}</ref> nhưng Copa Libertadores đã không nhận được sự chú ý của quốc tế cho đến khi phiên bản thứ ba của nó, đến từ sự thành công của [[Santos FC|Santos]] nhờ vào ông vua bóng đá [[Pelé]], là một trong số các câu lạc bộ thành công nhất.<ref>{{chú thích sách |last=Cunha |first=Odir |title=Time dos Sonhos |trans_title=Dream Teams |year=2003 | isbn =85-7594-020-1 |language=tiếng Bồ Đào Nha }}</ref> ''[[Os Santásticos]]'', còn được gọi là ''O Balé Branco'' (hoặc ''ba lê trắng''), khiến những người hâm mộ bóng đá thế giới lóa mắt trong thời gian đó, và câu lạc bộ này đã giành danh hiệu năm 1962 sau khi đánh bại Peñarol, đương kim vô địch trong trận chung kết.<ref name="Santos">{{chú thích web |url=http://www.santosfc.com.br/historia/default.asp?id=18033&c=Hist%F3ria&st=T%EDtulos |title=Principais Troféus |trans_title=Major Trophies |publisher=[[Santos FC]] |accessdate=ngày 21 tháng 5 năm 2010 |language=tiếng Bồ Đào Nha}}</ref> Một năm sau, ''O Rei'' và [[Antônio Wilson Vieira Honório|Coutinho]] đã chứng minh điều đó, với kỹ năng dắt bóng, và tấn công đẹp mắt thể hiện trong trận chung kết lượt về tại [[Sân vận động Alberto J. Armando|La Bombonera]], để giành chiến thắng trước [[Boca Juniors]] 2-1 và bảo vệ thành công ngôi vô địch.<ref name="Santos">{{cite web |url=http://www.santosfc.com.br/historia/default.asp?id=18033&c=Hist%F3ria&st=T%EDtulos |title=Principais Troféus |trans_title=Major Trophies |publisher=[[Santos FC]] |accessdate=May 21, 2010 |language=Portuguese}}</ref><ref>Duarte, Bellos, Pelé s. 103</ref>
[[Hình:Penarol1966.jpg|nhỏ|trái|250px|[[C.A. Peñarol|Peñarol]] vô địch Copa Libertadores năm 1966.]]
Bóng đá Argentina cuối cùng ghi tên mình vào danh sách người chiến thắng khi vào năm [[1964]], [[Club Atlético Independiente|Independiente]] trở thành đội vô địch sau khi đánh bại đương kim vô địch Santos trước khi hạ câu lạc bộ của [[Uruguay]] là [[Club Nacional de Football|Nacional]] trong trận chung kết <ref>{{chú thích web |url=http://www.elgrafico.com.ar/coberturas-historicas/1964-independiente-gana-su-primera-libertadores-detalle.php |title=Independiente gana su primera Libertadores |trans_title=Independiente wins their first Libertadores |publisher=[[El Gráfico]] |date=ngày 19 tháng 8 năm 1964 |accessdate=ngày 18 tháng 5 năm 2010 |author= Juvenal |language=tiếng Tây Ban Nha}}</ref><ref name="Independiente">{{chú thích web |url=http://www.caindependiente.com/titulos/copaslibertadores.html |title=Copa Libertadores |publisher=[[Club Atlético Independiente]] |accessdate=ngày 21 tháng 5 năm 2010 |language=tiếng Tây Ban Nha |archiveurl=http://web.archive.org/web/20100404162923/http://www.caindependiente.com/titulos/copaslibertadores.html <!--Added by H3llBot--> |archivedate=ngày 4 tháng 4 năm 2010}}</ref> Năm sau đó, họ cũng đã là đội bóng thứ 3 bảo vệ thành công danh hiệu trong năm [[1965]];.<ref name="Independiente">{{cite web |url=http://www.caindependiente.com/titulos/copaslibertadores.html |title=Copa Libertadores |publisher=[[Club Atlético Independiente]] |accessdate=May 21, 2010 |language=Spanish |archiveurl=http://web.archive.org/web/20100404162923/http://www.caindependiente.com/titulos/copaslibertadores.html <!--Added by H3llBot--> |archivedate=April 4, 2010}}</ref> Peñarol đánh bại [[River Plate]] trong một trận playoff để giành danh hiệu thứ ba của mình,<ref name="Peñarol" /> và [[Racing Club de AvellanedaRacing]] khẳng định vị thế khi vô địch vào năm [[1967]].<ref>{{chú thích web |url=http://www.racingclub.com.ar/seccion/3/ |title=Palmares |trans_title=Titles |publisher=[[Racing Club de Avellaneda]] |accessdate=ngày 21 tháng 5 năm 2010 |language=tiếng Tây Ban Nha}}</ref> Sau thời Santos của Pele, đã không có câu lạc bộ nào với lối đá tấn công như vậy cho đến khi vào năm 1968, với sự ra đời của [[Estudiantes de La Plata|Estudiantes]].<ref>{{chú thích web |url=http://www.clubestudianteslp.com.ar/futbol/logros/paginas/68america.htm |title=1968—Campeón de América |trans_title=1968 – Champion of America |publisher=[[Estudiantes de La Plata]] |accessdate=ngày 21 tháng 5 năm 2010 |language=tiếng Tây Ban Nha}}</ref>
[[Tập tin:Estudiantes 1968.jpg|nhỏ|phải|Đội hình vô địch của [[Estudiantes de La Plata|Estudiantes]] vào năm [[Giải vô địch các câu lạc bộ Nam Mỹ 1968|1968]], [[Giải vô địch các câu lạc bộ Nam Mỹ 1969|1969]] và [[Giải vô địch các câu lạc bộ Nam Mỹ 1970|1970]].]]
 
Dòng 37:
=== Thập kỷ của các đội bóng Argentina (1970-1979) ===
 
Những năm 1970, duy nhất có 3 lần là các câu lạc bộ của Argentina không lên ngôi vô địch, còn lại lần lượt Estudiantes, Boca Juniors và Independiente lên ngôi vô địch. Trong trận chung kết tái đấu năm 1969, Nacional trở thành nhà vô địch của giải đấu năm 1971 sau khi vượt qua một đội Estudiantes đang suy giảm lực lượng khi mất đi các cầu thủ chủ chốt mà nhờ vào thế hệ đó đã đem đến vinh quang gần đây cho đội bóng.<ref>{{chú thích web |url=http://www.rsssf.com/sacups/copa71.html |title=Copa Libertadores de América 1971 |publisher=[[Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation|RSSSF]] |accessdate=ngày 19 tháng 5 năm 2010 |first=José Luis |last=Pierrend }}</ref> Với hai danh hiệu đã có, Independiente tiếp tục tạo ra một kỳ tích với những cái tên như [[Francisco Sa]], [[José Omar Pastoriza]], [[Ricardo Bochini]] và [[Daniel Bertoni]]đã liên tiếp 4 lần vô địch vào các năm 1972, 1973, 1974, và 1975 <ref name="Independiente">{{cite web |url=http://www.caindependiente.com/titulos/copaslibertadores.html |title=Copa Libertadores |publisher=[[Club Atlético Independiente]] |accessdate=May 21, 2010 |language=Spanish |archiveurl=http://web.archive.org/web/20100404162923/http://www.caindependiente.com/titulos/copaslibertadores.html <!--Added by H3llBot--> |archivedate=April 4, 2010}}</ref> Cho đến nay, lịch sử bóng đá Nam Mỹ mới chỉ có duy nhất Independiente làm được điều này. Sân nhà của Independiente, [[Sân vận động Libertadores de América|La Doble Visera]], trở thành một trong những thánh địa đáng sợ nhất của các câu lạc bộ khi ghé thăm.<ref>{{chú thích sách |last=Geraldes |first=Pablo Aro | title=Independiente, El campeón |trans_title=Independiente, the champion |publisher=Atlántida |year=1979 |language=tiếng Tây Ban Nha }}</ref> Danh hiệu đầu tiên trong thập niên 70 của câu lạc bộ là vào năm 1972 khi Independiente đối đầu với [[Universitario de Deportes]] của [[Peru]] trong trận chung kết. Universitario trở thành đội bóng đầu tiên đến từ bờ biển [[Thái Bình Dương]] (các quốc gia bên bờ Thái Bình Dương) có mặt trong trận chung kết sau khi loại gã khổng lồ Peñarol và đương kim vô địch Nacional. Trận lượt đi tại Lima kết thúc với tỉ số hòa 0-0, nhưng trận lượt về tại [[Avellaneda]], đội bóng tới từ Peru không thể làm gì hơn khi để đội chủ nhà giành chiến thắng với tỉ số 2-1 và trở thành tân vương. Independiente tiếp tục bảo vệ thành công danh hiệu một năm sau đó khi đánh bại Colo-Colo với tổng tỉ số 2-1. Dưới thời ''Los Diablos Rojos'', Independiente trở thành đội bóng thứ hai được giữ chiếc cúp Libertadores khi vào năm 1974 họ đánh bại São Paulo 1-0 trong một trận đấu khó khăn. Trong năm 1975, [[Unión Española]], một câu lạc bộ tới từ Chile cũng không thể truất ngôi vô địch của Independiente khi họ thua trong trận chung kết với tổng tỉ số 2-0.
 
Triều đại ''Los Diablos Rojos'' cuối cùng cũng kết thúc vào năm 1976 khi họ bị đánh bại bởi đội bóng đồng hương là câu lạc bộ [[River Plate]] ở giai đoạn thứ hai, trong một trận đấu kịch tính. Tuy nhiên, trong trận chung kết River Plate lại bị đánh bại bởi [[Cruzeiro Esporte Clube|Cruzeiro]] của [[Brasil|Brazil]], kết thúc 13 năm không vô địch Copa Libertadores của các câu lạc bộ Brazil.<ref name="Cruzeiro">{{chú thích web |url=http://www.cruzeiro.com.br/index2.php?section=historia_titulospro&idm=3 |title=Relação dos Títulos oficiais do Cruzeiro |trans_title=List of official Cruzeiro titles |publisher=[[Cruzeiro Esporte Clube]] |accessdate=ngày 20 tháng 5 năm 2010 |language=tiếng Bồ Đào Nha }}</ref>