Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chi Cam chanh”

| image = Mandarin tree closeup.JPG

| image_width = 240px

| regnum = [[Thực vật|Plantae]]

| unranked_divisio = [[Thực vật có hoa|Angiospermae]]

''[[Bưởi|Citrus maxima]]'' - Bưởi<br />

''[[Thanh yên (chi Cam chanh)|Citrus medica]]'' - Thanh yên, phật thủ<br />

----

'''Các cây lai chính'''<br />

Quả của chi Citrus đáng chú ý vì mùi thơm của chúng, một phần là do các [[terpen]] chứa trong lớp vỏ, và chủ yếu là do nó chứa nhiều nước. Nước quả có hàm lượng [[axít citric]] cao, tạo ra hương vị đặc trưng của chúng. Chúng cũng là nguồn cung cấp [[vitamin C]] và các [[flavonoit]] đáng chú ý.

 

 

== Nuôi trồng ==

Các loại cam, chanh nói chung không chịu được điều kiện giá rét. ''Citrus reticulata'' có lẽ là loài chịu rét tốt nhất và nó có thể chịu được nhiệt độ tới -10&nbsp;°C trong thời gian ngắn, nhưng trên thực tế nó cần nhiệt độ không dưới -2&nbsp;°C để có thể phát triển được [1]. Một số giống lai ghép có thể chịu được nhiệt độ dưới -0&nbsp;°C khá tốt nhưng cũng không thể tạo ra quả có chất lượng. Một loài có họ hàng, [[chỉ (thực vật)|cam ba lá]] hay cam đắng Trung Quốc (''Poncirus trifoliata'') có thể chịu được nhiệt độ dưới -20&nbsp;°C [2]; quả của nó đắng và không thể ăn được nếu như không được chế biến.

 

 

Các khu vực chính trồng các loại cây cam, chanh ở mức độ thương mại là miền nam [[Trung Quốc]], khu vực ven [[Địa Trung Hải]], [[Cộng hòa Nam Phi|Nam Phi]], [[Úc|Australia]], khu vực cực miền nam của [[Hoa Kỳ]] và một phần [[Nam Mỹ]]. Tại [[Hoa Kỳ]] thì [[Florida]], [[Texas]] và [[California]] là các khu vực sản xuất chính, trong khi các bang khác dọc theo miền nam Hoa Kỳ cũng có trồng ở quy mô nhỏ.

Các loại cây cam, chanh cũng đã được trồng trong chậu và được che phủ về mùa đông là một đặc trưng của các nhà vườn thời Phục sinh, kể từ khi công nghệ sản xuất thủy tinh đã phát triển đủ mạnh để có thể sản xuất kính có độ trong suốt thích hợp. Các ''vườn cam'' tại cung điện [[Bảo tàng Louvre|Louvre]] vào khoảng năm [[1617]], đã truyền cảm hứng cho các vườn mô phỏng nó và không bị lu mờ đi cho đến tận khi người ta nghĩ ra nhà kính hiện đại hơn vào thập niên 1840. Vườn cam là một đặc trưng của các nơi ở của tầng lớp quý tộc châu Âu trong suốt thế kỷ 17 và 18. Tại Hoa Kỳ thì vườn cam còn tồn tại có sớm nhất là tại Tayloe House, Mount Airy, Virginia.

 

 

=== Sâu hại và bệnh tật ===

=== Sử dụng ===

[[Tập tin:Lemon tree flower in Vietnam.jpg|200px|nhỏ|phải|Hoa chanh]]

Quả Cam đường dùng để ăn có nhiều tác dụng; lại được dùng làm thuốc giải nhiệt, trị sốt, điều trị chứng xuất tiết và giúp ăn ngon miệng. Ở Ấn Độ, dịch quả cũng được dùng trong bệnh đau về mật và ỉa chảy ra mật. Vỏ quả cam có thể dùng thay vỏ quýt nhưng tác dụng kém hơn, làm thuốc kích thích tiêu hóa, chữa đau bụng, đầy bụng, ợ chua, đi ngoài. Ta còn dùng vỏ cam chữa bệnh sau khi đẻ bị phù. vỏ tươi dùng xát vào mặt làm thuốc điều trị mụn trứng cá. Lá cam dùng chữa tai chảy nước vàng hay máu mủ. Hoa Cam thường dùng cất tinh dầu và nước cất hoa cam dùng pha chế thuốc. Chỉ ăn toàn cam trong ba ngày liền có tác dụng như một liều thuốc tẩy độc rất tốt. Uống nước vỏ cam nấu chín có tác dụng kính thích nội tiết nước mật, làm tăng nhu động ruột, chống bệnh táo bón.[3]

 

== Các loài, giống, thứ ==

[[Tập tin:Pair of lemons.jpg|nhỏ|250px|phải|Các quả chanh tây trên cành]]

* ''Citrus annamensis'': cam hôi

* ''Citrus assamensis'' (đồng nghĩa: ''Citrus pennivesiculata'' thứ ''assamensis''):

* ''Citrus grandis'' (đồng nghĩa: ''Citrus maxima''): bưởi chùm Thái Lan.

** ''Citrus grandis'' giống 'Szechipow':

** ''Citrus grandis'' thứ ''shangyuan'': (đồng nghĩa: ''Citrus wilsonii'': chanh hương viên

* ''Citrus hanaju''

* ''Citrus hassaku'': cam Hassaku

* ''Citrus inflata'':

* ''Citrus jambhiri'': chanh vỏ thô

* ''Citrus kotokan'': cam đầu hổ, bưởi đầu hổ

* ''Citrus kizu'': kizu

** ''Citrus medica'' thứ ''dulcis'': (đồng nghĩa: ''Citrus × limonum'' thứ ''dulcis''): cam núi Trung Quốc, cam ngọt Trung Quốc.

** ''Citrus medica'' thứ ''sarcodactylis'': (đồng nghĩa: ''Citrus medica'' thứ ''digitata''): phật thủ

* ''Citrus oto'': cam vàng

* ''Citrus pennivesiculata''

* ''Citrus ponki''

* ''Citrus reshni'': (đồng nghĩa: ''Citrus reticulata'' giống 'Cleopatra', ''Citrus reticulata'' giống 'Spice'): quất quả nhỏ vỏ rời.

** ''Citrus reshni'' thứ ''canaliculata''

** ''Citrus nobilis'' thứ ''microcarpa'': niêm bì quất, quýt vỏ dính, sảnh, cam sành.

** ''Citrus nobilis'' thứ ''nobilis'': cam sành.

** ''Citrus nobilis'' thứ ''typica'': cam

** ''Citrus reticulata'' nhóm trồng Tangerine giống 'Red Tangerine': quất hồng

** ''Citrus reticulata'' nhóm trồng Tangerine giống 'Dancy Tangerine'

** ''Citrus reticulata'' thứ ''chachiensis'': (đồng nghĩa: ''Citrus reticulata'' giống 'Chachi ', ''Sinocitrus chachiensis'', ''Citrus chachiensis''): cam cành chè

** ''Citrus reticulata'' thứ ''poonensis'': ''Citrus poonensis'', ''Citrus reticulata'' giống 'Oneco', ''Citrus reticulata'' giống 'Poongan': cam ngọt Trung Quốc

** ''Citrus reticulata'' thứ ''satsuma'': (đồng nghĩa: ''Citrus unshiu'' thứ ''satsuma''): cam ngọt Ôn Châu, cam Satsuma.

** ''Citrus reticulata'' thứ ''suavissima'': (đồng nghĩa: ''Citrus reticulata'' giống 'Suavissima', ''Citrus suavissima''): cam Âu

** ''Citrus reticulata'' thứ ''suhoiensis'': (đồng nghĩa: ''Citrus reticulata'' giống 'Suhoiensis', ''Citrus suhoiensis''): cam tứ hồi

** ''Citrus reticulata'' thứ ''tankan'': (đồng nghĩa: ''Citrus reticulata'' giống 'Jiaogan', ''Citrus tankan''): tiêu cam

* ''Citrus suhuiensis'' (đồng nghĩa: ''Citrus reticulata'' thứ ''austera'')

* ''Citrus sulcata''

* ''Citrus taiwanica'': Cam đài loan.<ref>{{IUCN

|ID = 35142

** ''Citrus x paradisi'' (nhóm cùi hồng) giống 'Foster'

** ''Citrus x paradisi'' (nhóm cùi hồng) giống 'Red Blush': (đồng nghĩa: ''Citrus x paradisi'' (nhóm cùi hồng) giống 'Ruby'.)

 

{{Chi Cam chanh}}