Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hang Sơn Đoòng”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n AlphamaEditor, General Fixes
Dòng 34:
Dãy núi [[đá vôi]] vùng biên giới Việt - Lào có nhiều hang động như động Phong Nha đã biết đến từ lâu nhưng hang Sơn Đoòng chỉ được khám phá vào năm [[1991]] khi Hồ Khanh - một người dân địa phương - tình cờ tìm ra khi lánh vào cửa hang để tránh [[mưa]].<ref name=QB>[http://www.quangbinh.gov.vn/3cms/?cmd=130&art=1240479801323&cat=1123266987223 Hồ Khanh-người phát hiện hang động kể chuyện]</ref> Bẵng một thời gian đến năm [[2006]] khi đoàn thám hiểm [[Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh]] đến khu vực này thăm dò thì Hồ Khanh mới báo cho họ.<ref name=QB /> Phải khó khăn lắm ông mới tìm lại được cửa hang vốn nằm sâu trong rừng già với địa hình khá hiểm trở, cách xa đường lớn và không thể phát hiện thấy trên [[Google Earth]]. Dưới sự hướng dẫn của ông, họ đã đi sâu vào hang, chụp ảnh, đo đạc và thu thập dữ kiện khoa học.<ref name=QB />
 
Vì Hồ Khanh được cho là người đầu tiên phát hiện ra hang động này nên đoàn thám hiểm đề nghị ông Khanh đặt tên cho hang. Ông Khanh đã lấy tên mình làm tên hang, gọi là hang Hồ Khanh. Đoàn thám hiểm ghi nhận tên do ông Khanh đặt nhưng mấy hôm sau họ xin phép ông Khanh để cho họ đặt lại tên cho hang là "Sơn Đoòng" và ông đã đồng ý.<ref name="Hoàngvm">Hoàng Văn Minh, [http://laodong.com.vn/phong-su/nguoi-dau-tien-goi-hang-son-doong-la-ho-khanh-22571.bld Người đầu tiên gọi hang Sơn Đoòng là... Hồ Khanh], Lao Động, 05/04/2011, truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2015.</ref> Theo ông Khanh tên gọi "Sơn Đoòng" được tạo ra bằng cách ghép địa danh "Đoòng" có sẵn từ trước với từ Hán Việt "sơn" ([[chữ Hán]]: 山, có nghĩa là núi).<ref name="Hoàngvm">HồngHoàng KỹVăn Minh, [http://dantrilaodong.com.vn/xaphong-hoisu/chuyennguoi-vuidau-bentien-le-viec-dat-tengoi-hang-dongson-moidoong-khamla-phaho-321840khanh-22571.htmbld ChuyệnNgười vuiđầu bêntiên lề việc đặt têngọi hang độngSơn mớiĐoòng khámlà... pháHồ Khanh], DânLao tríĐộng, 05/04/2011, truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2015.</ref><ref name="Hoàngvm">Hoàng Văn Minh, [http://laodong.com.vn/phong-su/nguoi-dau-tien-goi-hang-son-doong-la-ho-khanh-22571.bld Người đầu tiên gọi hang Sơn Đoòng là... Hồ Khanh], Lao Động, 05/04/2011, truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2015.</ref><ref name="Hoàngvm">HoàngHồng Văn MinhKỹ, [http://laodongdantri.com.vn/phongxa-suhoi/nguoichuyen-dauvui-tienben-goile-hangviec-sondat-doongten-lahang-hodong-khanhmoi-22571kham-pha-321840.bldhtm NgườiChuyện đầuvui tiênbên gọilề hangviệc Sơnđặt Đoòngtên là...hang Hồđộng Khanhmới khám phá], LaoDân Độngtrí, truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2015.</ref> Gần cửa trước hang Sơn Đoòng và hang Én có một bản của người [[người Vân Kiều|Vân Kiều]] tên là bản Đoòng. Bản Đoòng thuộc xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.<ref>Hải Sâm, [http://vietnamnet.vn/vn/xa-hoi/206574/ban-lang-dac-biet-o-cua-hang-son-doong.html Bản làng đặc biệt ở cửa hang Sơn Đoòng], VietNamNet, truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2015.</ref>
 
Ngày [[22 tháng 4]] năm [[2009]], phái đoàn [[Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh]] do [[Howard Limbirt]] dẫn đầu đã công bố việc phát hiện hang và cho rằng quy mô của hang Sơn Đoòng quả thực là lớn nhất thế giới.<ref name=VNExpress>[http://vnexpress.net/GL/Xa-hoi/2009/04/3BA0E4C9/ Phát hiện hang động lớn nhất thế giới tại Quảng Bình]</ref><ref name=MJ5>Mark Jenkins, 2011, trang 5 của [http://ngm.nationalgeographic.com/2011/01/largest-cave/jenkins-text/5 Conquering an Infinite Cave], ''National Geographic'', số tháng 1 năm 2011.</ref>
Dòng 43:
Hang Sơn Đoòng được hình thành khoảng 2-5 triệu năm trước, khi [[nước]] [[sông]] chảy ngang qua vùng [[đá vôi]] đã bị vùi lấp dọc theo một đường [[đứt gãy (địa chất)|đứt gãy]]. Dòng nước làm xói mòn và tạo ra một đường hầm khổng lồ trong lòng đất dưới dãy núi. Tại những nơi đá mềm, phần trần sụp xuống tạo thành những lỗ hổng, lâu ngày tạo thành những vòm hang khổng lồ.<ref name=MJ4>Mark Jenkins, 2011, trang 4 của [http://ngm.nationalgeographic.com/2011/01/largest-cave/jenkins-text/4 Conquering an Infinite Cave], ''National Geographic'', số tháng 1 năm 2011.</ref>
 
Hang có chiều rộng '''150 mét''', cao hơn '''200 mét''', chiều dài lên tới gần '''9 &nbsp;km''' . Ước tính dung tích của Hang Sơn Đoòng là 38 triệu rưởi [[mét khối]].<ref>[http://www.npr.org/blogs/thetwo-way/2015/03/18/393817006/video-break-soaring-through-an-immense-vietnamese-cave "Soaring Through An Immense Vietnamese Cave"]</ref>
 
Với kích thước như thế, hang Sơn Đoòng đã vượt qua [[hang Deer]] ở [[Vườn quốc gia Gunung Mulu]] của [[Malaysia]] (với chiều cao 100 m, rộng 90 m, dài 2&nbsp;km) để chiếm vị trí là hang động tự nhiên lớn nhất thế giới.<ref name=lookat>{{citechú thích web|url=http://www.lookatvietnam.com/2009/04/worlds-largest-grotto-unveiled-in-vietnam.html|title=World's largest grotto unveiled in Vietnam}}</ref><ref>[http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/vietnam/5251243/Britons-claim-to-find-worlds-largest-cave.html Britons claim to find world's largest cave], ''Daily Telegraph'', 1-5-2009</ref>
 
Ngoài ra ở một số đoạn hang Sơn Đoòng còn có kích thước lớn tới 140 m x 140 m, trong đó có các cột [[nhũ đá]] cao tới 14 m. Một bức ảnh lộng lẫy do [[nhiếp ảnh gia]] Carsten Peter chụp vào tháng 5 năm 2010 ghi nhận đoạn hang có bề rộng khoảng 91,44 m, vòm hang cao gần 243,84 m - có thể chứa lọt một tòa nhà cao 40 tầng.<ref>[http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2014/11/141106_son_doong_blog_karl_turner Cáp treo Sơn Đoòng 'mạo hiểm'?, Karl Turner, BBC tiếng Việt, ngày 7 tháng 11 năm 2014] Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2014</ref>
 
Trong hang các nhà nghiên cứu còn tìm thấy một dòng [[sông ngầm]] dài 2,5 [[kilômét|km]] và có cả những cột nhũ đá cao tới 70 m. Hang có những quần thể [[san hô]] và di tích thú hóa thạch.<ref name="rfi1"/>
Dòng 57:
 
== Dự án gây tranh cãi ==
Một dự án quy mô của tập đoàn Sun Group: làm tuyến cáp treo dài trên 10&nbsp;km từ động Phong Nha đến động Sơn Đoòng, vận chuyển 1.000 khách/ giờ; bên cạnh đó là các tổ hợp khách sạn, sân gôn…đã gây ra tranh cãi lớn về tính bền vững của nó và nguyên tắc bảo tồn di sản, dẫn đến sự phản ứng truyền thông và giới nghiên cứu về vấn đề này <ref name="rfi1">{{Chú thích web|url = http://vi.rfi.fr/viet-nam/20141126-son-doong-hang-dong-lon-nhat-the-gioi-bi-cap-treo-de-doa/|title =Di sản Sơn Đoòng, hang động lớn nhất thế giới bị dự án cáp treo đe dọa }}</ref>.
 
Trong đó nổi lên là:
Dòng 74:
{{Sơ khai địa lý Việt Nam}}
{{Commonscat|Son Doong Cave}}
 
[[Thể loại:Kỷ lục thế giới]]
[[Thể loại:Hang động Việt Nam|Sơn Đoòng]]