Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lý Sư Đạo”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n AlphamaEditor, General Fixes |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 3:
== Thân thế và cuộc sống ban đầu ==
Không rõ Lý Sư Đạo chào đời khi nào. Cha ông là [[Lý Nạp]], giữ chức Tiết độ sứ Bình Lư giai đoạn 784 - 792. Gia tộc họ Lý ở Bình Lư kể từ cha Lý Nạp là [[Lý Chánh Kỉ]] năm [[765]]. Chánh Kỉ kết thông gia với Tiết độ sứ Thành Đức<ref>Trị sở nay thuộc [[Thạch Gia Trang]], [[Hà Bắc]], [[Trung Quốc]]</ref> [[Lý Bảo Thần]], lấy con gái Bảo Thần cho Lý Nạp, sau đó sinh ra Lý Sư Đạo. Kh Lý Nạp chết vào năm [[792]], người anh cùng mẹ của ông là [[Lý Sư Cổ]] lên làm Tiết độ sứ<ref name="CDT124">''[[Cựu Đường thư]]'', [[:zh:s:舊唐書/卷
Lúc Lý Sư Cổ làm Tiết độ sứ thì Lý Sư Đạo bị cử làm quan lại địa phương và liên tục bị đổi đất trấn nhậm, tiền bạc chi dùng của Sư Đạo cũng bị cắt xén. Sư Cổ giải thích rằng ông làm như vậy cốt là để cho Sư Đạo thấu hiểu đối với nỗi khổ của trăm họ. Vào đầu năm [[806]], [[Lý Sư Cổ]] bệnh nặng, thì Lý Sư Đạo đang giữ chức thứ sử Mật châu<ref>Nay thuộc [[Duy Phường]], [[Sơn Đông]], [[Trung Quốc]]</ref>. Sư Cổ hỏi ý các tướng dưới quyền là [[Cao Mộc]] và [[Lý Công Độ]] về người sẽ kế nhiệm mình, nhưng họ không trả lời. Sư Cổ đoán biết hai người này ủng hộ Sư Đạo, tỏ ý không đồng tình và cho rằng Sư Đạo là kẻ thiếu năng lực, suốt ngày chỉ lo chơi tranh và đá cầu. Không lâu sau Lý Sư Cổ qua đời, hưởng thọ 29 tuổi. [[Lý Công Độ]] và [[Cao Mộc]] làm trái di huấn của ông, cho đón Sư Đạo về Vận châu lập làm tiết độ lưu hậu<ref name="TTTG237">''[[Tư trị thông giám]]'', [[:zh:s:s:資治通鑑/卷237|quyển 237]]</ref>.
Dòng 19:
Năm [[812]], Tiết độ sứ Ngụy Bác<ref>Trị sở nay thuộc [[Hàm Đan]], [[Hà Bắc]], [[Trung Quốc]]</ref> [[Điền Quý An]] qua đời. Nha quân lật đổ con trai Quý An là Hoài Gián, đưa [[Điền Hoằng Chánh]] (tức [[Điền Hưng]]) lên nắm quyền, được nhà Đường công nhận. Lý Sư Đạo và [[Vương Thừa Tông]] biết [[Điền Hoằng Chánh]] trung thành với trung ương, nên đe dọa thảo phạt Ngụy Bác. Tuy nhiên tiết độ sứ Tuyên Vũ<ref>Trị sở nay thuộc [[Khai Phong]], [[Hà Nam]], [[Trung Quốc]]</ref>, cũng sẵn sàng giúp đỡ quân Ngụy, do đó Sư Đạo không dám làm gì<ref name="TTTG239">''[[Tư trị thông giám]]'', [[:zh:s:s:資治通鑑/卷239|quyển 239]]</ref>.
Năm [[814]], Tiết độ sứ Chương Nghĩa [[Ngô Thiếu Dương]] qua đời. Vua Hiến Tông không đồng ý cho con Thiếu Dương là [[Ngô Nguyên Tế]] lên nối chức. Để tạo sức ép lên triều đình, Ngô Nguyên Tế cử quân cướp phá các vùng đất xung quanh. Hiến Tông nổi cơn thịnh nộ, lập tức ra lệnh cho các trấn cùng nhau thảo phạt Thái châu. Lý Sư Đạo cùng [[Vương Thừa Tông]] ra sức kêu xin cho [[Ngô Nguyên Tế]] nhưng nhà vua không màng tới những thỉnh cầu này. Tuy trong các trấn được lệnh ra quân đánh Thái lại không có Bình Lư, nhưng Lý Sư Đạo vẫn gửi 2000 quân đóng ở Thọ Xuân<ref>[[Lục An]], [[An Huy]], [[Trung Quốc]] của ngày hôm nay</ref>, giả tiếng hỗ trợ triều đình nhưng thực ra là giúp Ngô Nguyên Tế<ref name="TTTG239" />.
Lý Sư Đạo bí mật nuôi mấy chục tên dũng sĩ để hộ vệ mình. Bọn chúng gợi ý cho ông hãy cử chúng đến Lạc Dương quấy phá một phen để cướp bóc lương thực, đồng thời cũng để quân triều đình phải lo lắng cho Lạc Dương và không có tâm trí để tập trung vào chiến trường Chương Nghĩa. Lý Sư Đạo chấp thuận và từ mùa hạ năm [[815]], nhóm giặc cướp thường được cử tới vùng phụ cận Lạc Dương cướp bóc. Tại Trường An, nhiều đại thần khuyên dừng chiến dịch đánh Sở mà tập trung bảo vệ Đông Đô, nhưng [[Đường Hiến Tông|vua Hiến Tông]] không theo<ref name="TTTG239" />.
Bọn sát thủ lại nảy ra kế khác là hãy ám sát tể tướng [[Đỗ Nguyên Hoành]], người chủ trương đánh Thái và hiện đang phụ trách việc hậu cần cho chiến dịch. Sư Đạo bèn cử sát thủ đến Trường An. Kết quả [[Đỗ Nguyên Hoành]] bị giết trên đường tới triều, tể tướng khác là [[Bùi Độ]] cũng suýt mất mạng. Ban đầu triều đình [[nhà Đường]] cho rằng sát thủ là do [[Vương Thừa Tông]] phái tới, nên quyết định thảo phạt Thành Đức. Sứ giả Hằng châu bị bắt giữ và tra tấn rất dã man nên khai bừa là chủ mình âm mưu giết Đỗ Nguyên Hoành. Do đó, Hiến Tông tước hết quan tước của [[Vương Thừa Tông]], chuẩn bị thảo phạt Thành Đức. Bọn sát thủ của Lý Sư Đạo nhanh chân trốn thoát và không ai nghi ngờ ông cả. Một số đại thần lấy việc này để xin dừng đánh Sở và cách chức [[Bùi Độ]], Hiến Tông không theo và vẫn cho [[Bùi Độ]] làm tể tướng<ref name="TTTG239" />.
Trong khi đó Lý Sư Đạo lại chuẩn bị kế hoạch tấn công vào Đông Đô Lạc Dương. Ông cử một đội quân đến bí mật đóng ở gần Lạc Dương, nói là hộ tống sứ giả của mình đến kinh. Chỉ huy đội quân này là sư Viên Tĩnh, năm đó hơn 80, từng phục vụ dưới thời [[Sử Tư Minh]] của Ngụy Yên<ref name="CDT124" />. Kế hoạch của người Tề là cướp bóc vàng bạc châu báu trong cung điện Lạc Dương và giết một lượng lớn dân thường. Tuy nhiên bọn tiểu tướng [[Dương Tiến]] và [[Lý Tái Hưng]] đem việc này báo cho lưu thủ Lạc Dương [[Lã Nguyên Ưng]]. Nguyên Ưng liền cử quân bao vây các nơi đóng quân Bình Lư gần Đông Đô nhưng chưa tiến công. Quân Bình Lư tiến vào Lạc Dương phải băng qua một ngọn đồi ở phía nam; tại đây do thiếu lương thực, chúng bèn cướp thú săn được của một người tiều phu; do đó bọn tiều phu rất giận liền báo cho quân triều đình chỗ của quân Bình Lư. Lã Nguyên Ưng cho quân đuổi tới, hầu hết quân Bình Lư bị giết. Nguyên Ưng thẩm vấn hai tướng giặc là Ti Gia Trân và Môn Sát, do đó biết được tất cả âm mưu của Lý Sư Đạo, kể cả nguyên do thực sự về cái chết của [[Đỗ Nguyên Hoành]]. Nguyên Ưng gửi thư về triều đình, đại ý trong thư nói Lý Sư Đạo còn nham hiểm hơn cả [[Ngô Nguyên Tế]] hay [[Vương Thừa Tông]], nếu không sớm liệu thì sẽ trễ mất. Tuy nhiên Vua Hiến Tông lúc này đã dồn hết lực lượng vào chiến trường Sở, Triệu nên không còn binh lực trong tay để đánh Tề<ref name="TTTG239" />.
Cuối năm [[815]], Lý Sư Đạo cử 9000 quân tấn công Từ châu<ref>[[Từ Châu]], [[Giang Tô]], [[Trung Quốc]] hiện nay</ref>, trị sở của trấn Vũ Ninh để đánh lạc hướng tấn công của quân trung ương. Tuy nhiên tướng Đường là [[Vương Trí Hưng]] đã đánh tan cuộc tấn công của quân Tề, giết được 2000 người, bắt 4000 con ngựa. Đến mùa thu năm [[816]], hai tướng [[Lý Quang Nhan]] và [[Ô Trọng Dận]] chiếm được Lăng Vân Sách của Chương Nghĩa<ref>[[Tháp Hà]], [[Hà Nam]], [[Trung Quốc]] hiện nay</ref>, sắp sửa đánh vào Thái châu. Lý Sư Đạo thấy tình cảnh đó rất lo sợ nên viết thư lên triều đình với lời lẽ thành khẩn. Do triều đình không còn binh lực trong tay nên đành phải phong cho ông làm Tư không<ref name="TTTG239" />.
Lý Sư Đạo hôn dung và ngu ngốc, nên chính sự bị bọn tì tướng chiếm hết. Ông gần gũi với bọn [[Lý Văn Hội]] và [[Lý Anh]]. Nhiều vị quan trong trấn như Cao Mục, Quách 昈, ... khuyên ông không nên chống lại vương sư, liền bị bọn Văn Hội gièm pha, kết quả là Sư Đạo giết Cao và giam cầm Quách<ref name="TTTG240">''[[Tư trị thông giám]]'', [[:zh:s:s:資治通鑑/卷240|quyển 240]]</ref>. Trong khi đó tình hình Chương Nghĩa rất nguy kịch, Lý Sư Đạo sai sứ giả [[Lưu Yến Bình]] đến Thái châu gặp [[Ngô Nguyên Tế]] bàn kế sách. Yến Bình phải lẩn tránh lực lượng triều đình rất vất vả mới đến được đất Sở. Khi vào yết kiến [[Ngô Nguyên Tế]], Bình được tặng rất nhiều quà quý. Khi trở về Bình Lư, Yến Bình báo với Lý Sư Đạo rằng [[Ngô Nguyên Tế]] hôn ám, dù đang bị tấn công nhưng lại suốt ngày đá cầu và chè chén với bọn thê thiếp nữ tì, không hề quan tâm đến chánh sự; còn dự báo rằng họ Ngô không bao lâu nữa sẽ diệt vong. Những lời nói này không vừa ý của Sư Đạo nên Sư Đạo tìm cách vu oan Yến Bình rồi giết chết ông ta<ref name="TTTG240" />. Sử gia [[Hồ Tam Tỉnh]] đời [[nhà Nguyên]] có đánh giá về việc này như sau
:''Một người có khả năng quan sát tỉ mỉ như Lưu Yến Bình hiển nhiên là có trí tuệ và kiến thức uyên thâm. Lý Sư Đạo đáng lẽ phải biết trọng dụng và đặt niềm tin vào ông thì mới có thể tự cứu được mình, đằng này lại vì chướng tai mà giết đi; thì tất nhiên ngày diệt vong của họ Lý cũng không còn xa nữa.''<ref>[[Bo Yang]] Edition của Zizhi Tongjian , vol. 58 [817].</ref>
== Chống lại triều đình ==
{{Đang viết}}
== Bị phản bội và qua đời ==
==Tham khảo==▼
*[[Cựu Đường thư]]
*[[Tân Đường thư]]
*[[Tư trị thông giám]]
== Chú thích ==
{{start box}}
{{succession box|
chức vụ=[[Tiết độ sứ Bình Lư]]
|trước= [[Lý Sư Cổ]]
|năm=[[806]]-[[819]]|
|sau=[[Mã Tổng]]}}
{{end box}}
[[Thể loại:Người nhà Đường]]
[[Thể loại:Năm sinh không rõ]]
[[Thể loại:Mất 819]]
[[en:Li Shidao]]
[[zh:李師道]]
[[ko:이사도]]
| |||