Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Xoáy thuận nhiệt đới”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n →‎Quỹ đạo: đánh vần, replaced: quĩ → quỹ (3), Quĩ → Quỹ
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{1000 bài cơ bản}}
{{1000 bài cơ bản}}[[Tập tin:Cyclone Catarina from the ISS on March 26 2004.JPG|nhỏ|250px|Xoáy thuận Catarina, một trong những xoáy thuận nhiệt đới hiếm thấy ở [[Nam Đại Tây Dương]] nhìn từ [[Trạm vũ trụ Quốc tế|Trạm không gian quốc tế]] ngày 26 tháng 3 năm 2004.]]
[[File:Maysak seen from the ISS 6.jpg|right|300px|thumb|[[Bão Maysak (2015)|Bão Maysak]] nhìn từ [[Trạm Vũ trụ Quốc tế]]. Mắt bão, thành mắt bão, dải mây mưa bao quanh, những nét đặc trưng của một xoáy thuận nhiệt đới, có thể quan sát rõ trong góc nhìn này từ không gian.]]
 
'''Xoáy thuận nhiệt đới''' là nhữngcác hệ thống [[áp thấpbão]] được(storm hìnhsystem) thànhquay trênnhanh cácđặc vùngtrưng [[đạibởi dương]]một [[nhiệttrung đới]]tâm có [[hoànáp lưusuất xoáythấp, thuậngió mạnh và cấu trúc [[dông|mây dông]] (ngượcxoắn chiềuốc kimtạo đồngra hồmưa ởlớn. BắcPhụ Bánthuộc cầu).vào Cácvị trí và cường độ, xoáy thuận nhiệt cóđới tốcđược [[gióđề duycập trì]]đến cựcbằng đạicác nhỏtên hơngọi 17&nbsp;m/skhác đượcnhau gọinhư làhurricane hay typhoon (tạm dịch: bão cuồng phong), bão nhiệt đới (tropical storm), bão xoáy (cyclonic storm), '''[[áp thấp nhiệt đới]]''' (''tropical depression''), từhay 17&nbsp;m/sđơn đếngiản 33&nbsp;m/slà đượcxoáy gọithuận là(cyclone).<ref>{{cite '''bãoweb|url=http://oceanservice.noaa.gov/facts/cyclone.html|title=The nhiệtonly đới'''difference (''tropicalbetween a hurricane, a cyclone'', hoặcand ''tropicala typhoon is the location where the storm'') occurs|publisher=noaa.gov|accessdate=October 1, 2014}}</ref>
 
Xoáy thuận nhiệt đới thường hình thành trên [[đại dương]] hay những vùng biển lớn có nhiệt độ nước tương đối ấm. Chúng thu thập năng lượng thông qua [[sự bay hơi]] của [[nước]] từ bề mặt đại dương, nguồn năng lượng này khác so với [[xoáy thuận ngoại nhiệt đới]], những hệ thống lấy nhiên liệu chủ yếu từ sự tương phản nhiệt độ theo chiều ngang (horizontal temperature contrasts). Những cơn gió xoáy mạnh của xoáy thuận nhiệt đới là kết quả của [[Mô men động lượng|sự bảo toàn momen động lượng]] truyền đạt bởi sự tự quay của Trái Đất khi những dòng khí thổi vào bên trong hướng tới trục quay. Do vậy, chúng hiếm khi hình thành trong phạm vi từ vĩ độ 5°B đến 5°N hai bên [[xích đạo]].<ref name="BAMS Zhang 1988">{{cite doi|10.1175/1520-0477(1998)079<0019:TCAGCC>2.0.CO;2}}</ref> Xoáy thuận nhiệt đới thường có đường kính trong khoảng từ 100 đến 4000 km.
Ở Việt Nam, các xoáy thuận nhiệt đới đổ bộ vào [[Biển Đông]] thường khá yếu. Bão được phân loại dựa trên [[Thang sức gió Beaufort|cấp gió Beaufort]]. Nó bao gồm '''áp thấp nhiệt đới''' (Có sức gió mạnh nhất từ cấp 6 đến cấp 7 và có thể có gió giật.) và '''bão nhiệt đới''' (Có sức gió mạnh nhất từ cấp 8 trở lên và có thể có gió giật. Bão từ cấp 10 đến cấp 11 được gọi là '''bão mạnh'''; từ cấp 12 trở lên được gọi là '''bão rất mạnh'''). Ngoài ra còn có những '''siêu bão''' với sức gió lớn hơn cấp 15.
 
''Nhiệt đới'' đề cập đến xuất xứ địa lý của xoáy thuận nhiệt đới, khi mà chúng hầu như chỉ hình thành trên những vùng biển [[nhiệt đới]]. ''Xoáy thuận'' đề cấp đến tính chất gió xoáy tự nhiên của chúng, với gió thổi ngược chiều kim đồng hồ ở [[Bắc bán cầu]] và thuận chiều kim đồng hồ ở [[Nam bán cầu]]. Sự đối nghịch trong hoàn lưu này là do điểm khác biệt trong [[hiệu ứng Coriolis]] về hướng gió giữa hai bán cầu.
 
Bên cạnh gió mạnh và mưa, xoáy thuận nhiệt đới còn có khả năng tạo ra [[lốc xoáy]], những đợt sóng lớn, và nước biển dâng gây thiệt hại. Chúng thường suy yếu rất nhanh trên đất liền nơi mà chúng bị chia cắt khỏi nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu. Vì lý do đó, những vùng ven biển đặc biệt dễ bị tổn thương do xoáy thuận nhiệt đới đổ bộ hơn nhiều so với những vùng nội địa, sâu trong đất liền. Tuy nhiên, mưa lớn cũng có thể gây lũ lụt nghiêm trọng trong đất liền, và nước biển dâng có thể tạo ra lũ lụt mở rộng sâu vào bên trong tới 40 km từ đường bờ biển. Mặc dù những tác động của xoáy thuận nhiệt đới đến vùng đông dân cư thường là nghiêm trọng, nhưng chúng cũng có thể làm giảm tình trạng khô hạn. Xoáy thuận nhiệt đới nhiều khi còn mang năng lượng nhiệt ra khỏi vùng nhiệt đới đến những vĩ độ [[ôn đới]], điều này có thể đóng một vai trò quan trọng việc điều chỉnh [[khí hậu]] trong khu vực và toàn cầu.
 
== Cấu trúc và phân loại ==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Xoáy_thuận_nhiệt_đới”