Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Triều Tiên Minh Tông”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n →‎Văn Định Vương Hậu qua đời: chính tả, replaced: quyết đinh → quyết định using AWB
Eruruu (thảo luận | đóng góp)
4.842 sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 39:
{{FixBunching|end}}
 
'''Triều Tiên Minh Tông''' ([[chữ Hán]]: 朝鮮明宗, [[Hangul]]: 조선명종, Myeongjong;[[22 1534–1567tháng 5]], trị[[1534]] vì– 1545–1567[[28 tháng 6]], [[1567]]) là vị vua[[quốc vương]] thứ mười ba13 của [[nhà Triều Tiên]]. Ông làtrị convì traitrong thứkhoảng haitừ của vuanăm [[Triều Tiên Trung Tông1545]] với người vợ thứ ba -đến [[Văn Định Vương hậu|Văn Định vương hậu1567]] (문정, 文定,tổng Munjeong).cộng Tên22 húy của ông là Lý Hoàn(峘)năm.
 
Thời đại của ông được biết đến với vấn đề phe phái hoành hành, đặc biệt là phía [[ngoại thích]] của người cậu [[Doãn Nguyên Hành]] (尹元衡) và mẹ ruột của nhà vua, [[Văn Định Vương hậu]].
Năm 1545, [[Triều Tiên Nhân Tông]] băng hà mà không có người kế vị, ông được lên ngôi vua khi mới 12 tuổi. Vì còn quá nhỏ để có thể trị vì đất nước nên vương thái hậu Văn Định đã nhiếp chính thay ông.▼
 
== Thân thế ==
== Các phe phái trong triều đình ==
Minh Tông đại vương có tên húy là '''Lý Hoàn''' (李峘; 이환), tên tự là '''Đối Dương''' (對陽), là con trai thứ 2 của [[Triều Tiên Trung Tông]] với người vợ thứ ba, [[Văn Định Vương hậu]] thuộc dòng họ ''Pha Bình Doãn thị'' (坡平尹氏). Sơ phong ông nhận tước vị '''Khánh Nguyên đại quân''' (慶原大君), tước ''Đại quân'' là chỉ dành cho con trai của Vương hậu, phan biệt với ''Quân'' chỉ dành cho con trai của [[Nội mệnh phụ|Hậu cung tần ngự]].
Dưới triều đại của Minh Tông, triều đình được chia thành hai phái; Đại Doãn, đứng đầu là [[Doãn Nhậm]] (윤임, 尹任, Yun Im), cậu của vua Nhân Tông; và Tiểu Doãn, với Doãn Nguyên Hành (윤원형, 尹元衡, Yun Won Hyeong) cậu của vua Minh Tông. Đại Doãn lên nắm quyền vào năm 1544, khi Nhân Tông nối ngôi vua Trung Tông; nhưng họ đã thất bại trong việc không thể tiêu diệt phe đối lập, từ lúc vương thái hậu Văn Định bảo vệ phái Tiểu Doãn và những viên quan khác.▼
 
▲Năm [[1545]], [[Triều Tiên Nhân Tông]] băngthăng hà mà không có người kế vị, ông được lên ngôi vua khi mới 12 tuổi. Vì còn quá nhỏ để có thể trị vì, đấtmẹ nướcông nênkhi vươngđó tháiđã hậulà Văn[[Đại Địnhvương đại phi]] (大王大妃) đã lên [[nhiếp chính]], thaysử ônggọi việc này là ''Thùy liêm thính chánh'' (垂簾聽政), quyền lực thực tế do Đại vương đại phi cùng em trai [[Doãn Nguyên Hành]] trực tiếp nắm giữ.
Năm 1545, vua Nhân Tông qua đời, Tiểu Doãn thay thế Đại Doãn trong triều đình và đã thẳng tay sát hại kẻ thù của họ trong lần thứ tư của cuộc thanh trừng. Doãn Nhâm bị giết chết cùng với phe cánh của mình▼
 
== Thời kỳ Đảng tranh ==
== Thế lực của Doãn Nguyên Hành ==▼
▲Dưới triều đại của Minh Tông đại vương, triều đình được chia thành hai phái; [[Đại Doãn,]] đứng đầu là [[Doãn Nhậm]] (윤임, 尹任, Yun Im), cậu của vua[[Triều Tiên Nhân Tông]]; và [[Tiểu Doãn,]] vớiđứng đầu bởi [[Doãn Nguyên Hành]] (윤원형, 尹元衡, Yun Won Hyeong), cậu của vua Minh Tông. Đại Doãn lên nắm quyền vào năm [[1544]], khi Nhân Tông nối ngôi vua Trung Tông; nhưng họ đã thất bại trong việc không thể tiêu diệt phe đối lập, từ lúc vương thái hậu [[Văn Định Vương hậu]] bảo vệ phái Tiểu Doãn và những viên quan khác.
Tiểu Doãn tiếp tục cuộc tấn công vào phe đối lập. Năm 1546, Doãn Nguyên Hành kết tội cho người anh của mình là Doãn Nguyên Lão (윤원로, 尹元老, Yun Won-ro), khiến ông này bị giết vài ngày sau đó cùng với những người theo ông ta. Khi trong triều đình đã không còn đối thủ, Doãn Nguyên Hành nghiễm nhiên trở thành thượng thư Lại bộ vào năm 1548, Hữu thừa tướng vào năm 1551 và cuối cùng là Tả thừa tướng vào năm 1563.▼
 
▲NămSau 1545, vuakhi Nhân Tông đại vương qua đời, Tiểu Doãn thay thế Đại Doãn trong triều đình và đã thẳng tay sát hại kẻ thù của họ trong lần thứ tư của cuộc thanh trừng. Doãn Nhâm bị giết chết cùng với phe cánh của mình, đây gọi là ''Ất Tị sĩ họa'' (乙巳士禍).
Mặc dù để cho Doãn Nguyên Hành lộng quyền, nhưng vương thái hậu Văn Định vẫn là một nhà chính trị có tài. Trong thời gian cầm quyền, bà đã ra lệnh chia lại những phần đất đai cho dân chúng mà trước đây đều thuộc quyền sở hữu của tầng lớp quý tộc. Thậm chí ngay cả sau khi nhà vua 20 tuổi, đã đủ chín chắn để trị vì, nhưng trên thực tế thì bà vẫn phải giải quyết công việc cùa đất nước thay cho Minh Tông▼
 
Tiểu Doãn khi đó nắm đại quyền với sự bảo hộ của Văn Định Vương hậu, đồng thời tiếp tục cuộc tấn công vào phe đối lập.
== Văn Định Vương Hậu qua đời ==▼
 
Năm 1565, vương thái hậu Văn Định qua đời, Minh Tông quyết định tự mình cai trị đất nước. Ông đã cho xử tử ngưới cậu của mình là Doãn Nguyên Hành, cùng với bà vợ thứ hai của Doãn là [[Jeong Nan-jeong]], người mà đã dựa vào thế lực của chồng để lộng hành và không những thế, còn nuôi ý định trở thành một vương thái hậu Văn Định thứ 2. Doãn Nguyên Hành đã làm lây lan sự tham nhũng trong lúc đất nước không được ổn định; [[Nữ Chân]], [[Nhật Bản]] cùng quân phiến loạn vẫn đang là mối đe dọa của triều đình. Thủ lĩnh quân nổi loạn là Im Kkeok-jeong bị bắt và xử tử vào năm 1552, nhưng các quốc gia ở bên ngoài đang có ý định dòm ngó [[Triều Tiên]]; Vương triều Lý đã phải huy động lại quân đội và hải quân của mình dọc theo bờ biển để bảo vệ biên giới.▼
▲== Thế lực của Doãn Nguyên Hành chuyên quyền ==
▲Tiểu Doãn tiếp tục cuộc tấn công vào phe đối lập. Năm [[1546]], Doãn Nguyên Hành kết tội cho người anh của mình là [[Doãn Nguyên Lão]] (윤원로, 尹元老, Yun Won-ro), khiến ông này bị giết vài ngày sau đó cùng với những người theo ông ta. Khi trong triều đình đã không còn đối thủ, Doãn Nguyên Hành nghiễm nhiên trở thành thượngThượng thư Lại bộ vào năm [[1548]], Hữu thừa tướng vào năm [[1551]] và cuối cùng là Tả thừa tướng vào năm [[1563]].
 
▲Mặc dù để cho Doãn Nguyên Hành lộng quyền, nhưng vương[[Văn tháiĐịnh Vương hậu]] VănDoãn Địnhthị vẫn là một nhà chính trị có tài. Trong thời gian cầm quyền, bà đã ra lệnh chia lại những phần đất đai cho dân chúng mà trước đây đều thuộc quyền sở hữu của tầng lớp quý tộc. Thậm chí, ngay cả sau khi nhàMinh vuaTông 20 tuổi, đã đủ chín chắn để trị vì, nhưng trên thực tế thì bà vẫn phải giải quyết công việc cùa đất nước thay cho Minh Tông.
 
▲== Văn Định Vươngvương Hậuhậu qua đời ==
Năm [[1565]], Văn Định Vương hậu Doãn thị qua đời sau 20 năm cầm quyền, Minh Tông quyết định tự mình cai trị đất nước. Ông đã cho xử tử ngưới cậu của mình là [[Doãn Nguyên Hành]], cùng với bà vợ thứ hai của Doãn là [[Jeong Nan-jeong|Trịnh Lan Trinh]], người mà đã dựa vào thế lực của chồng để lộng hành và không những thế.
 
▲Năm 1565, vương thái hậu Văn Định qua đời, Minh Tông quyết định tự mình cai trị đất nước. Ông đã cho xử tử ngưới cậu của mình là Doãn Nguyên Hành, cùng với bà vợ thứ hai của Doãn là [[Jeong Nan-jeong]], người mà đã dựa vào thế lực của chồng để lộng hành và không những thế, còn nuôi ý định trở thành một vương thái hậu Văn Định thứ 2. Doãn Nguyên Hành đã làm lây lan sự tham nhũng trong lúc đất nước không được ổn định; [[Nữ Chân]], [[Nhật Bản]] cùng quân phiến loạn vẫn đang là mối đe dọa của triều đình. Thủ lĩnh quân nổi loạn là Im Kkeok-jeong bị bắt và xử tử vào năm 1552, nhưng các quốc gia ở bên ngoài đang có ý định dòm ngó [[Triều Tiên]]; Vương triều Lý đã phải huy động lại quân đội và hải quân của mình dọc theo bờ biển để bảo vệ biên giới.
 
== Băng hà và người kế vị ==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Triều_Tiên_Minh_Tông”