Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chiến tranh Hán – Nam Việt”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Dòng 41:
== Diễn biến ==
{{Xem thêm|Triệu Dương Vương|Lữ Gia|Tây Vu Vương|Hán Vũ Đế}}
Vua Hán nghe tin [[Hàn Thiên Thu]] bị giết, sai Phục ba tướng quân [[Lộ Bác Đức]] xuất phát từ Quế Dương, Lâu thuyền tướng quân [[Dương Bộc]] xuất phát từ Dự Chương, Qua thuyền tướng quân Nghiêm <ref>Sử chép thiếu họ</ref> xuất phát từ Linh Lăng, Hạ lại tướng quân Giáp <ref>Sử chép
thiếu họ</ref> đem quân xuống [[Thương Ngô (địa danh cổ)|Thương Ngô]], Trì Nghĩa hầu Quý <ref>sử chép thiếu họ</ref> đem quân [[Dạ Lang]] xuống sông Tường Kha, đều hội cả ở [[Phiên Ngung (địa danh cổ)|Phiên Ngung]].
 
Mùa đông năm [[111 TCN]], tướng [[nhà Hán]] là [[Dương Bộc]] đem 9000 tinh binh hãm Tầm Hiệp, phá Thạch Môn lấy được thuyền thóc của quân Triệu, kéo luôn cả các thuyền ấy đi, đem mấy vạn người đợi [[Lộ Bác Đức]]. Bác Đức cùng Bộc hội quân tiến đến [[Phiên Ngung (địa danh cổ)|Phiên Ngung]].
Mùa thu năm 111 TCN, [[Hán Vũ Đế]] sai quân của [[Lộ Bác Đức]], [[Dương Bộc]] chia thành 5 đường theo đường sông đến đánh [[Nam Việt]]. Mùa đông năm 111 TCN, quân Hán đánh chiếm thành [[Phiên Ngung (địa danh cổ)|Phiên Ngung]] của [[Nam Việt]], bắt giết [[Triệu Dương Vương]] và [[Lữ Gia]]. Sau khi [[Phiên Ngung (địa danh cổ)|Phiên Ngung]] thất thủ, [[Tây Vu Vương]] (thủ lĩnh đất tự trị Tây Vu với trung tâm là [[Cổ Loa]]<ref>''Viet Nam Social Sciences'' vol.1-6, tr.91, 2003 "In 111 B.C. there prevailed a historical personage of the name of Tay Vu Vuong who took advantage of troubles circumstances in the early period of Chinese domination to raise his power, and finally was killed by his general assistant, Hoang Dong. Professor Tran Quoc Vuong saw in him the Tay Vu chief having in hands tens of thousands of households, governing thousands miles of land and establishing his center in Co Loa area (59.239). Tay Vu and Tay Au is in fact the same.</ref><ref>Bruce M. Lockhart, William J. Duiker ''The A to Z of Vietnam'' 2010, tr.357 "Tây Vu, Administrative and territorial term for an ancient district in Vietnam. Located in the lower Red River Delta around the city of Co Loa, not far from present-day Hanoi, Tây Vu became an administrative district during the Au Lac and Nam...</ref>) đã nổi dậy chống lại nguy cơ [[Bắc thuộc lần 1]] trước sự xâm lăng của nhà [[Tây Hán]].<ref>Từ điển bách khoa quân sự Việt Nam, 2004, tr.564 "KHỞI NGHĨA TÂY VU VƯƠNG (lll TCN), khởi nghĩa của người Việt ở Giao Chỉ chống ách đô hộ của nhà Triệu (TQ). Khoảng cuối lll TCN, nhân lúc nhà Triệu suy yếu, bị nhà Tây Hán (TQ) thôn tính, một thủ lĩnh người Việt (gọi là Tây Vu Vương, "</ref> Tả tướng [[Hoàng Đồng (Tả tướng)|Hoàng Đồng]] (黄同) của hai quận [[Giao Chỉ]] và [[Cửu Chân]] đã giết chết [[Tây Vu Vương]] đang làm loạn để hàng Hán.▼
 
[[Triệu Thuật Dương Vương]] và [[Lữ Gia]] cùng giữ thành. Dương Bộc tự chọn chỗ thuận tiện đóng ở mặt đông nam, Lộ Bác Đức đóng ở mặt tây bắc.
Thương Ngô vương [[Triệu Quang]] cùng họ hàng với vua [[nhà Triệu]], nghe tin quân Hán đến, xin hàng, được phong làm Tuỳ Đào hầu<ref>huyện Tùy Đào thuộc quận Nam Dương nhà Hán</ref>; Huyện lệnh huyện Yết Dương là Sử Ðịnh hàng Hán được phong làm An Đạo hầu<ref>huyện An Đạo thuộc quận Nam Dương nhà Hán</ref>; tướng [[nhà Triệu]] là Tất Thủ mang quân ra hàng được phong làm Liêu hầu <ref>huyện Liêu thuộc quận Nam Dương nhà Hán</ref>; quan Giám quận Quế Lâm là Cư Ông dụ 40 vạn dân 2 quận [[Giao Chỉ]] và [[Cửu Chân]] ra hàng được phong làm Tương Thành hầu<ref>huyện Tương Thành thuộc Đổ Dương nhà Hán</ref>. Nước [[Nam Việt]] mất.▼
 
Vừa chập tối, Dương Bộc đánh bại quân Triệu, phóng lửa đốt thành. Bác Đức không biết quân trong thành nhiều hay ít bèn đóng doanh, sai sứ chiêu dụ. Ai ra hàng đều được Đức cho ấn thao và tha cho về để chiêu dụ nhau. Dương Bộc cố sức đánh, đuổi quân Triệu chạy ngược vào dinh quân của Lộ Bác Đức. Đến tờ mờ sáng thì quân trong thành đầu hàng. [[Triệu Dương Vương]] và [[Lữ Gia]] cùng với vài trăm người, đang đêm chạy ra biển.
 
Bác Đức lại hỏi những người đầu hàng biết chỗ ở của [[Lữ Gia]], bèn sai người đuổi theo. Hiệu úy tư mã là Tô Hoằng bắt được Kiến Đức, Quan lang của [[Nam Việt]] là Đô Kê (có bản chép là Tôn Đô) bắt được [[Lữ Gia]].
 
[[Lữ Gia]] và vua Triệu sau đó đều bị quân Hán giết. Dựa trên hệ thống các đền, miếu, đình, chùa thờ [[Lữ Gia]], phu nhân và các tướng lĩnh của ông rải rác trên khắp vùng [[đồng bằng sông Hồng]] ở [[miền Bắc Việt Nam]], rất có thể cuộc kháng chiến chống nhà [[Tây Hán]] còn kéo dài đến năm 98 TCN.<ref>{{chú thích web|url=http://violet.vn/phuong7776/entry/show/entry_id/2915747|title=Lễ hội chọi trâu xã Hải Lựu (16-17 tháng Giêng hằng năm) Phần I (tiep theo)|date=03-02-2010|publisher=|accessdate=|quote=Theo nhiều thư tịch cổ và các công trình nghiên cứu, sưu tầm của nhiều nhà khoa học nổi tiếng trong nước, cùng với sự truyền lại của nhân dân từ đời này sang đời khác, của các cụ cao tuổi ở Bạch Lưu, Hải Lựu và các xã lân cận thì vào cuối thế kỷ thứ II trước công nguyên, nhà Hán tấn công nước Nam Việt của Triệu Đề, triều đình nhà Triệu tan rã lúc bấy giờ thừa tướng Lữ Gia, một tướng tài của triều đình đã rút khỏi kinh đô Phiên Ngung (thuộc Quảng Đông – Trung Quốc ngày nay). Về đóng ở núi Long Động - Lập Thạch, chống lại quân Hán do Lộ Bác Đức chỉ huy hơn 10 năm (từ 111- 98 TCN), suốt thời gian đó Ông cùng các thổ hào và nhân dân đánh theo quân nhà Hán thất điên bát đảo."}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://lichsuvn.net/forum/showthread.php?t=34247&page=5&p=597386#post597386|title=Các đền thờ, chùa chiền, đình làng, đạo quán... liên quan đến nhà Triệu và nước Nam Việt ở Việt Nam và Trung Quốc ngày nay|date=28-01-2014|publisher=|accessdate=}}</ref>▼
 
▲Mùa thu năm 111 TCN, [[Hán Vũ Đế]] sai quân của [[Lộ Bác Đức]], [[Dương Bộc]] chia thành 5 đường theo đường sông đến đánh [[Nam Việt]]. Mùa đông năm 111 TCN, quân Hán đánh chiếm thành [[Phiên Ngung (địa danh cổ)|Phiên Ngung]] của [[Nam Việt]], bắt giết [[Triệu Dương Vương]] và [[Lữ Gia]]. Sau khi [[Phiên Ngung (địa danh cổ)|Phiên Ngung]] thất thủ, [[Tây Vu Vương]] (thủ lĩnh đất tự trị Tây Vu với trung tâm là [[Cổ Loa]]<ref>''Viet Nam Social Sciences'' vol.1-6, tr.91, 2003 "In 111 B.C. there prevailed a historical personage of the name of Tay Vu Vuong who took advantage of troubles circumstances in the early period of Chinese domination to raise his power, and finally was killed by his general assistant, Hoang Dong. Professor Tran Quoc Vuong saw in him the Tay Vu chief having in hands tens of thousands of households, governing thousands miles of land and establishing his center in Co Loa area (59.239). Tay Vu and Tay Au is in fact the same.</ref><ref>Bruce M. Lockhart, William J. Duiker ''The A to Z of Vietnam'' 2010, tr.357 "Tây Vu, Administrative and territorial term for an ancient district in Vietnam. Located in the lower Red River Delta around the city of Co Loa, not far from present-day Hanoi, Tây Vu became an administrative district during the Au Lac and Nam...</ref>) đã nổi dậy chống lại nguy cơ [[Bắc thuộc lần 1]] trước sự xâm lăng của nhà [[Tây Hán]].<ref>Từ điển bách khoa quân sự Việt Nam, 2004, tr.564 "KHỞI NGHĨA TÂY VU VƯƠNG (lll TCN), khởi nghĩa của người Việt ở Giao Chỉ chống ách đô hộ của nhà Triệu (TQ). Khoảng cuối lll TCN, nhân lúc nhà Triệu suy yếu, bị nhà Tây Hán (TQ) thôn tính, một thủ lĩnh người Việt (gọi là Tây Vu Vương, "</ref> Tả tướng [[Hoàng Đồng (Tả tướng)|Hoàng Đồng]] (黄同) của hai quận [[Giao Chỉ]] và [[Cửu Chân]] đã giết chết [[Tây Vu Vương]] đang làm loạn để hàng Hán.
 
▲Thương Ngô vương [[Triệu Quang]] cùng họ hàng với vua [[nhà Triệu]], nghe tin quân Hán đến, xin hàng, được phong làm Tuỳ Đào hầu<ref>huyện Tùy Đào thuộc quận Nam Dương nhà Hán</ref>; Huyện lệnh huyện Yết Dương là Sử Ðịnh hàng Hán được phong làm An Đạo hầu<ref>huyện An Đạo thuộc quận Nam Dương nhà Hán</ref>; tướng [[nhà Triệu]] là Tất Thủ mang quân ra hàng được phong làm Liêu hầu <ref>huyện Liêu thuộc quận Nam Dương nhà Hán</ref>; quan Giám quận [[Quế Lâm quận|Quế Lâm]] là Cư Ông dụ 40 vạn dân 2 quận [[Giao Chỉ]] và [[Cửu Chân]] ra hàng được phong làm Tương Thành hầu<ref>huyện Tương Thành thuộc Đổ Dương nhà Hán</ref>. Vậy là các xứ ở [[Nam Việt]] đều xin hàng. Nước [[Nam Việt]] mất.
 
Tại [[Nam Việt]] nhà Hán lập thành 9 quận:
Hàng 57 ⟶ 69:
* [[Cửu Chân]] (nay là ba tỉnh [[Thanh Hoá]]-[[Nghệ An]]-[[Hà Tĩnh]])
* [[Nhật Nam]] (từ Đèo Ngang đến Quảng Nam)
 
▲Dựa trên hệ thống các đền, miếu, đình, chùa thờ [[Lữ Gia]], phu nhân và các tướng lĩnh của ông rải rác trên khắp vùng [[đồng bằng sông Hồng]] ở [[miền Bắc Việt Nam]], rất có thể cuộc kháng chiến chống nhà [[Tây Hán]] còn kéo dài đến năm 98 TCN.<ref>{{chú thích web|url=http://violet.vn/phuong7776/entry/show/entry_id/2915747|title=Lễ hội chọi trâu xã Hải Lựu (16-17 tháng Giêng hằng năm) Phần I (tiep theo)|date=03-02-2010|publisher=|accessdate=|quote=Theo nhiều thư tịch cổ và các công trình nghiên cứu, sưu tầm của nhiều nhà khoa học nổi tiếng trong nước, cùng với sự truyền lại của nhân dân từ đời này sang đời khác, của các cụ cao tuổi ở Bạch Lưu, Hải Lựu và các xã lân cận thì vào cuối thế kỷ thứ II trước công nguyên, nhà Hán tấn công nước Nam Việt của Triệu Đề, triều đình nhà Triệu tan rã lúc bấy giờ thừa tướng Lữ Gia, một tướng tài của triều đình đã rút khỏi kinh đô Phiên Ngung (thuộc Quảng Đông – Trung Quốc ngày nay). Về đóng ở núi Long Động - Lập Thạch, chống lại quân Hán do Lộ Bác Đức chỉ huy hơn 10 năm (từ 111- 98 TCN), suốt thời gian đó Ông cùng các thổ hào và nhân dân đánh theo quân nhà Hán thất điên bát đảo."}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://lichsuvn.net/forum/showthread.php?t=34247&page=5&p=597386#post597386|title=Các đền thờ, chùa chiền, đình làng, đạo quán... liên quan đến nhà Triệu và nước Nam Việt ở Việt Nam và Trung Quốc ngày nay|date=28-01-2014|publisher=|accessdate=}}</ref>
 
==Xem thêm==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Chiến_tranh_Hán_–_Nam_Việt”