Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Các nguyên lý toán học của triết học tự nhiên”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 26:
}}
{{DISPLAYTITLE:''Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica''}}
'''''Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica''''' (tiếng Latinh cho "'''''Các nguyên lý toán học của triết học tự nhiên'''''"),<ref>{{citation|contribution=The Mathematical Principles of Natural Philosophy|title=Encyclopædia Britannica|place=London|contribution-url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/369153/The-Mathematical-Principles-of-Natural-Philosophy}}</ref> thường gọi ngắn gọn là '''''Principia''''', là tác phẩm gồm 3 tập sách do [[Isaac Newton|Sir Isaac Newton]] viết bằng cổ ngữ Latinh xuất bản lần đầu tiên vào ngày 5 tháng 7 năm 1687.<ref name="Principia"/><ref name=Motte /> After annotating and correcting his personal copy of the first edition,<ref>{{cite web|last=Newton|first=Isaac|title=Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica (Newton's personally annotated 1st edition)|url=http://cudl.lib.cam.ac.uk/view/PR-ADV-B-00039-00001/}}</ref> Sau đó, Newton alsocũng publishedcố twobố furtherthêm editions,hai lần nữa vào các innăm 1713 andvà 1726.<ref name=variorum /> TheNội dung của ''Principia'' statesviết về [[Newton'scác lawsđịnh ofluật motionvề chuyển động của Newton]], formingthiết thelập foundationlên ofcơ sở của [[classicalcơ mechanicshọc cổ điển]], alsovà về [[Newton'sđịnh lawluật ofvạn universalvật gravitationhấp dẫn của Newton]], andcùng avới derivationlập ofluận để suy ra [[Những định luật của Kepler's lawsvề chuyển động thiên thể|ba định luật của Kepler về chuyển ofđộng planetaryhành motiontinh]] (whichmà Keplertrước first obtainedđó [[Empiricism|empiricallyJohannes Kepler]] đã suy luận ra dựa trên các kết quả thực nghiệm). The ''Principia'' is "justly regarded as one of the most important works in the history of science".<ref>J M Steele, University of Toronto, [http://www.cap.ca/brms/Reviews/Reading-Steele.html (review online from [[Canadian Association of Physicists]])] of N Guicciardini's "Reading the Principia: The Debate on Newton’s Mathematical Methods for Natural Philosophy from 1687 to 1736" (Cambridge UP, 1999), a book which also states (summary before title page) that the "Principia" "is considered one of the masterpieces in the history of science".</ref>
 
The French mathematical physicist [[Alexis Clairaut]] assessed it in 1747: "The famous book of ''mathematical Principles of natural Philosophy'' marked the epoch of a great revolution in physics. The method followed by its illustrious author Sir Newton ... spread the light of mathematics on a science which up to then had remained in the darkness of conjectures and hypotheses."<ref>(in French) Alexis Clairaut, "Du systeme du monde, dans les principes de la gravitation universelle", in "Histoires (& Memoires) de l'Academie Royale des Sciences" for 1745 (published 1749), at p.329 (according to a note on p.329, Clairaut's paper was read at a session of November 1747).</ref> A more recent assessment has been that while acceptance of Newton's theories was not immediate, by the end of a century after publication in 1687, "no one could deny that" (out of the ''Principia'') "a science had emerged that, at least in certain respects, so far exceeded anything that had ever gone before that it stood alone as the ultimate exemplar of science generally."<ref>G E Smith, [http://plato.stanford.edu/archives/win2008/entries/newton-principia/ "Newton's Philosophiae Naturalis Principia Mathematica"], The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2008 Edition), E N Zalta (ed.).</ref>
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Các_nguyên_lý_toán_học_của_triết_học_tự_nhiên”