Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Carbohydrat”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
OctraBot (thảo luận | đóng góp)
16.070 sửa đổi
n Thay thế ‘(?mi)\{\{(Liên kết bài chất lượng tốt|Link GA)\|.+?\}\}\n?’ bằng ‘’.: deprecated template
Dòng 13:
{{chính|Monosaccarit}}
[[Tập tin:D-glucose color coded.png|130px|phải|nhỏ|[[Glucose|D-glucose]] là một aldohexose có công thức là (C·H<sub>2</sub>O)<sub>6</sub>. Các nguyên tử màu đỏ thuộc nhóm [[anđêhít|aldehyde]], và màu xanh thuộc nhóm [[chirality (chemistry)|asymmetric center]] nằm xa aldehyde; do vậy góc -OH này nằm phên phải của [[Fischer projection]], đây là đường loại D.]]
Monosaccharide là các carbohydrate đơn giản do đó chúng không thể thủythuỷ phân thành các carbohydrate nhỏ hơn. Chúng là các andehit hoặc [[xeton]] có hai hay nhiều nhóm hydroxyl. Công thức hóahoá học tổng quát của một monosaccharide chưa hiệu chỉnh là (C•H<sub>2</sub>O)<sub> n</sub>, nghĩa đen là một "carbon hydrate." Monosaccharide là các phân tử nhiên liệu quan trọng cũng như là những khối liên kết trong các axit nucleic. Monosaccharide đơn giản nhất có n = 3 là các dihydroxyacetone và D- và L-glyceraldehyde.
 
=== Phân loại các monosaccharide ===
Dòng 27:
Monosaccharide được phân loại dựa trên 3 đặc điểm khác nhau gồm: vị trí của các nhóm [[carbonyl]], số nguyên tử cacbon, và đối xứng bàn tay của chúng. Nếu nhóm carbonyl là [[anđêhít|aldehyde]], monosaccharide là [[aldose]]; nếu nhóm carbonyl là [[xeton]], monosaccharide là [[ketose]]. Monosaccharide có 3 nguyên tử cacbon là [[triose]], 4 nguyên tử cacbon là [[tetrose]], 5 nguyên tử cacbon là [[pentose]], sáu là [[hexose]], và tương tự.<ref>{{Chú thích sách | last = Campbell | first = Neil A. | authorlink = | coauthors = Brad Williamson; Robin J. Heyden | title = Biology: Exploring Life | publisher = Pearson Prentice Hall | year = 2006 | location = Boston, Massachusetts | pages = | url = http://www.phschool.com/el_marketing.html | doi = | id = | isbn = 0-13-250882-6 }}</ref> Hai hệ thống phân loại này thường được sử dụng kết hợp. Ví dụ, [[glucose]] là một [[aldohexose]] (aldehyde sáu cacbon), [[ribose]] là một [[aldopentose]] (aldehyde 5 cacbon), và [[fructose]] là một [[ketohexose]] (xeton 6 cacbon).
 
Các nguyên tử cacbon liên kết với một [[nhóm hydroxyl]] (-OH), với ngoài lệ là cacbon đầu tiên va cuối cùng là không đối xứng, tạo ra hai vị trí có thể khác nhau theo cấu trúc không gian trung tâm (R hay S). Do tính bất đối xứng này, một số đồng phân có thể tồn tại đối với bất kỳ một công thức monosaccharide cho trước. Ví dụ, aldohexose D-glucose có công thức là (C·H<sub>2</sub>O) <sub>6</sub>, trong đó tất cả chỉ 2 trong sáu nguyên tử carbon là không đồng phẳng với các phân tử còn lại, làm cho D-glucose tạo ra 2<sup>4</sup> = 16 vị trí đồng phân không gian. Trong trường hợp của [[glyceraldehydes]], aldotriose, có một cặp đồng phân không gian là [[enantiomers]] và [[epimer]]. [[Dihydroxyacetone|1, 3-dihydroxyacetone]], ketose giống với aldose glyceraldehydes, là một phân tử đối xứng không có các tâm không gian). Việc hoán đổi vị trí D hay L được thực hiện dựa trên hướng của cárbon bất đối xứng xa nhất tính từ nhóm carbonyl: trong hệ tọa độ Fischer chuẩn nếu nhóm hydroxyl nằm ở bên phải thí phân tử đó là đường D, ngược lại là đường L. Tiếp đầu ngữ "D-" và "L-" không nên nhầm lẫn với "d-" hay "l-", với ý nghĩa chỉ hướng xoay mặt phẳng [[ánh sáng phân cực]]. Việc sử dụng "d-" và "l-" không tuân theo quy tắc hóahoá học của carbohydrate.<ref>{{Chú thích sách |last=Pigman |first=Ward |coauthors=Horton, D. |title=The Carbohydrates: Chemistry and Biochemistry Vol 1A|editor=Pigman and Horton |series= |edition=2nd|date= |year=1972 |publisher=Academic Press |location=San Diego |isbn= |pages=1–67 |chapter= Chapter 1: Stereochemistry of the Monosaccharides }}</ref>
 
=== Sử dụng trong sinh vật ===
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Carbohydrat”