Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Khởi nghĩa Warszawa”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n →Liên kết ngoài: clean up, replaced: {{Commons category → {{thể loại Commons using AWB |
n AlphamaEditor, thêm ref thiếu nội dung, Excuted time: 00:00:22.6772675 |
||
Dòng 14:
|strength1=''Tính riêng quân khởi nghĩa Ba Lan:''<br>20.000<ref name="BW">Borodziej, Włodzimierz (2006). ''The Warsaw Uprising of 1944''. Translated by Barbara Harshav. University of Wisconsin Press. ISBN 978-0-299-20730-4 p. 74.</ref> - 49.000<ref name="AB1">Borowiec, Andrew (2001). ''Destroy Warsaw! Hitler's punishment, Stalin's revenge''. Westport, Connecticut: Praeger. ISBN 0-275-97005-1. p. 6.</ref> (ban đầu)
|strength2=13.000<ref>Borodziej, tr. 75.</ref> - 25.000<ref name="WUmuseumcom">[http://www.1944.pl/index.php?a=site_text&id=12223&se_id=12355 Comparison of Forces], Warsaw Rising Museum</ref> (ban đầu)
|casualties1=''Quân khởi nghĩa Ba Lan''<br>10.000 chết, 5.200-6.200 mất tích, 5.000 bị thương, 15.000 bị bắt<ref name="wufaq">{{chú thích web|url=http://www.warsawuprising.com/faq.htm |title=FAQ |publisher=Warsaw Uprising |accessdate=ngày 3 tháng 2 năm 2009}}</ref><br>''Tập đoàn quân Ba Lan số 1''<br>5.660 thương vong<ref name="wufaq">{{cite web|url=http://www.warsawuprising.com/faq.htm |title=FAQ |publisher=Warsaw Uprising |accessdate=3 February 2009}}</ref><br>''Dân thường Ba Lan''<br>150.000-200.000 bị giết<ref name="AB2">Borowiec, p. 179.</ref>
, 700.000 bị xua đuổi khỏi thành phố.<ref name="wufaq">{{cite web|url=http://www.warsawuprising.com/faq.htm |title=FAQ |publisher=Warsaw Uprising |accessdate=3 February 2009}}</ref>
|casualties2='''German forces''': <br /> 7.000–9.000 chết<ref name="wufaq">{{cite web|url=http://www.warsawuprising.com/faq.htm |title=FAQ |publisher=Warsaw Uprising |accessdate=3 February 2009}}</ref><br /> 7.000 mất tích<ref name="wufaq">{{cite web|url=http://www.warsawuprising.com/faq.htm |title=FAQ |publisher=Warsaw Uprising |accessdate=3 February 2009}}</ref><br /> 9.000 bị thương<ref name="wufaq">{{cite web|url=http://www.warsawuprising.com/faq.htm |title=FAQ |publisher=Warsaw Uprising |accessdate=3 February 2009}}</ref><br /> 2.000 bị bắt<ref name="wufaq">{{cite web|url=http://www.warsawuprising.com/faq.htm |title=FAQ |publisher=Warsaw Uprising |accessdate=3 February 2009}}</ref> <hr /> 310 xe tăng, xe bọc thép, 340 ôtô, 22 đại bác, 1 máy bay<ref name="wufaq">{{cite web|url=http://www.warsawuprising.com/faq.htm |title=FAQ |publisher=Warsaw Uprising |accessdate=3 February 2009}}</ref>
}}
Dòng 22:
Cuộc '''Khởi nghĩa Warszawa''' ({{lang-pl|powstanie warszawskie}}) là một cuộc nổi lớn diễn ra trong thế chiến thứ hai do lực lượng kháng chiến Ba Lan [[quân đội Krajowa]] ({{lang-pl|Armia Krajowa}}) tiến hành để giải phóng [[Warszawa]] từ tay Đức quốc xã. Cuộc nổi dậy được tiến hành nhằm vào thời điểm quân đội Xô-viết đang tấn công tiếp cận tuyến sông Wisla. Theo nhận định của những người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa này, trước sức ép của quân đội Liên Xô, quân Đức sẽ buộc phải rút chạy. Tuy nhiên, quân đội Đức Quốc xã không những không bỏ Warszawa mà còn tập trung về đây 5 sư đoàn xe tăng và các sư đoàn bộ binh mạnh cùng nhiều đơn vị cơ giới SS, cảnh vệ, cảnh sát và quân lê dương. Một mặt, các sư đoàn xe tăng Đức đã chặn đứng cuộc tấn công của xe tăng Liên Xô ở bờ Đông sông Wisla, phong tỏa ác đầu cầu, buộc quân Liên Xô phải dừng lại. Mặt khác, các lực lượng SS và cơ giới Đức dưới quyền chỉ huy của tướng SS gốc Ba Lan Erich von dem Bach-Zalewski đã tập hợp đủ lực lượng đánh bại quân khởi nghĩa Ba Lan, tàn sát thường dân Ba Lan. Liên Xô và các đồng minh Anh, Hoa Kỳ đã tổ chức cầu hàng không để tiếp tế cho những người khởi nghĩa và dùng không quân để yếm hộ cho họ. Tuy nhiên, các hoạt động đường không đã không thể xoay chyển được tình thế trên mặt đất.
==Diễn biến==
Cuộc nổi dậy bắt đầu từ ngày 1 tháng 8 năm 1944, là một phần trong kế hoạch nổi dậy trong toàn quốc, tức [[Chiến dịch Tempest]], khi Hồng quân [[Chiến dịch Lublin-Brest|tiến về Warszawa]]. Mục tiêu chính của quân Ba Lan là đánh đuổi quân Đức khỏi thành phố, góp phần vào nỗ lực của phía Đồng minh nhằm đánh bại [[phe Trục]]. Mục tiêu thứ yếu là nhằm giải phóng Warszawa trước quân Liên Xô, nhằm khẳng định chủ quyền của Ba Lan, bằng cách năng cao uy thế của Chính phủ lưu vong Ba Lan tại London, trước khi Ủy ban Giải phóng dân tộc Ba Lan, do Liên Xô hỗ trợ, giành chính quyền. Ngoài ra, nguyên nhân trước mắt còn phải kể đến việc Đức bố ráp thanh niên Ba Lan, và Đài phát thanh Moscow kêu gọi khởi nghĩa.{{fact|date = ngày 7
Ban đầu, phía Ba Lan thiết lập quyền kiểm soát trên hầu hết thành phố, nhưng phía Liên Xô lờ đi các nỗ lực của Ba Lan nhằm thiết lập liên lạc qua radio, và ngừng tiến xa hơn ngoại vi thành phố.{{fact|date = ngày 7
[[Winston Churchill]] khẩn nài với Stalin và [[Franklin D. Roosevelt]] để hỗ trợ cho lực lượng đồng minh Ba Lan, nhưng không có kết quả. Tiếp đó, dù chưa được phía Liên Xô chấp thuận sử dụng đường giao không, Churchill cho 200 máy bay tầm thấp thả dù tiếp tế, do không lực Hoàng gia Anh, không lực Nam Phi, và không lực Ba Lan tiến hành, dưới sự chỉ huy của Bộ Tổng chỉ huy Anh. Sau này, khi được phía Liên Xô chấp thuận mở đường giao không, không quân Hoa Kỳ tiến hành thả dù tiếp tế quy mô lớn sử dụng máy bay tầm cao trong [[chiến dịch Frantic]].
| |||