Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Marco Polo”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Cheers!-bot (thảo luận | đóng góp)
5.681.853 sửa đổi
n →‎Liên kết ngoài: clean up, replaced: {{Commonscat → {{thể loại Commons using AWB
n AlphamaEditor, thêm ref thiếu nội dung, Excuted time: 00:00:28.0494123
Dòng 27:
=== Từ lúc trẻ thời khi bị người Genoa bắt giữ ===
{{xem thêm|Niccolò và Maffeo Polo}}
Thời gian và địa điểm chính xác khi Marco Polo ra đời vẫn chưa được biết, và các lý thuyết hiện tại hầu hết đều là phỏng đoán. Tuy nhiên, ngày tháng thường được dẫn ra nhất là trong "khoảng năm 1254",<ref group="Note">Nhiều nguồn tuyên bố ngày này; {{Harvnb|Britannica|2002|p=571}} nói rằng, "sinh ra trong hay khoảng năm 1254. (Ngày này, giống như mọi ngày tháng khác liên quan tới các sự kiện chính trong đời ông, là phỏng đoán.)"</ref> và nói chung chấp nhận rằng Marco Polo sinh tại [[Cộng hoà Venezia|Cộng hoà Venice]]. Tuy nơi sinh chính xác không được biết, hầu hết những người viết tiểu sử đều coi [[Venezia|Venice]] là quê hương của Marco Polo.<ref group="Note">Một số nguồn (ví dụ {{Harvnb|Burgan|2002|p=7}}) cho rằng Polo sinh tại [[Korčula]], một hòn đảo ở [[Dalmatia]], hiện thuộc [[Croatia]]. [http://www.korculainfo.com/marco_polo_korcula.htm Korcula info] website nói, "Polo được cho là ra đời ở chính Korcula, dù bằng chứng ủng hộ giả thuyết này còn thiếu sót." Một "Nơi sinh của Marco Polo" có trên hòn đảo ([http://www.korcula.net/mpolo/ website]).</ref><ref name="Bergreen25">{{Harvnb|Bergreen|2007|p=25}}</ref> Cha ông Niccolò là một nhà buôn thường buôn bán với Trung Đông, trở nên giàu có và có danh tiếng lớn.<ref name="Britannica571">{{Harvnb|Britannica|2002|p=571}}</ref><ref name="WB">{{Harvnb|Parker|2004|pp=648–649}}</ref> Niccolò và anh/em trai mình là Maffeo đã thực hiện một chuyến đi buôn, trước khi Marco ra đời.<ref name="WB"/> Năm 1260, Niccolò và Maffeo định cư tại [[Constantinopolis]] khi họ dự đoán có sự thay đổi chính trị; họ đã chuyển tài sản thành đồ quý và ra đi.<ref name="Britannica571">{{Harvnb|Britannica|2002|p=571}}</ref> Theo ''Các chuyến du hành của Marco Polo'', họ đã đi qua hầu hết châu Á, và đã gặp gỡ [[Hốt Tất Liệt]].<ref>{{Harvnb|Yule|Cordier|1923|loc=ch.1–9}}</ref> Trong lúc đó, mẹ của Marco Polo mất, và ông được một người chú và thím nuôi dạy.<ref name="WB"/> Polo được giáo dục tốt, và đã học các môn về buôn bán gồm cả ngoại tệ, định giá, và chỉ huy tàu chở hàng,<ref name="WB"/> dù ông ít hay không học [[latinh|tiếng Latin]].<ref name="Britannica571"/>
 
[[Tập tin:Travels of Marco Polo.png|nhỏ|Bản đồ chuyến đi]]
Dòng 52:
Năm 1271, Niccolò, Maffeo và Marco Polo thực hiện chuyến đi của mình để thực hiện ý nguyện của Hốt Tất Liệt. Họ đi thuyền tới [[Acre, Israel|Acre]], và sau đó cưỡi lạc đà tới cảng [[Tỉnh Hormozgān|Hormuz]] của Ba Tư. Họ muốn đi thuyền tới Trung Quốc, nhưng những con tàu ở đó không đủ chất lượng để đi biển, vì thế họ tiếp tục đi đường bộ cho tới cung điện mùa hè của vị Hãn tại [[Thượng Đô]] (Shangdu/Xanadu), gần [[Trương Gia Khẩu]] ngày nay. Ba năm rưỡi sau khi rời Venice, khi Marco khoảng 21 tuổi, Hốt Tất Liệt đón họ tại lâu đài của ông.<ref name="WB"/> Ngày chính xác khi họ tới nơi không được biết, nhưng các học giả ước tính nó trong khoảng giữa năm 1271 và 1275.<ref group="Note">[[Drogön Chögyal Phagpa]], một thầy tu người [[Tây Tạng]] và là người bạn của Hốt Tất Liệt, đã ghi trong nhật ký của ông rằng vào năm 1271 một người bạn ngoại quốc của Hốt Tất Liệt tới thăm&nbsp;— có thể là cha hay chú của Marco hay chính Marco Polo, dù không có cái tên nào được đưa ra. Nếu điều này không đúng, dường như thời điểm họ tới là năm 1275 (hay 1274, theo nghiên cứu của học giả người Nhật Matsuo Otagi).({{Harvnb|Britannica|2002|p=571}})</ref> Khi tới triều đỉnh Mông Cổ, ba thành viên nhà Polos đã đệ trình dầu thánh mang về từ Jerusalem và các bức thư của Giáo hoàng bảo trợ cho họ.<ref name="Britannica571"/>
 
Marco biết bốn ngôn ngữ, và gia đình ông đã có được nhiều hiểu biết và kinh nghiệm có ích lợi cho vị Hãn. Có lẽ ông đã trở thành một vị quan trong triều;<ref name="WB"/> ông đã viết về nhiều chuyết đi thăm với tư cách đại diện triều đình tới các tỉnh miền nam và miền đông Trung Quốc, vùng phía nam xa xôi và cả [[Myanma|Miến Điện]].<ref>{{chú thích|url=http://web.soas.ac.uk/burma/pdf/Polo.pdf|title=The Travels pf Marco Polo, The Venetian (1298)|format=PDF|accessdate =2009-07- ngày 14 tháng 7 năm 2009 |author=W. Marsden|editor=Thomas Wright|date=2004}}</ref>
 
Hốt Tất Liệt không đồng ý thỉnh cầu của nhà Polo rời khỏi Trung Quốc. Họ trở nên lo lắng về khả năng trở về của mình, tin rằng nếu vị Hãn qua đời, các kẻ thù của ông sẽ quay sang chống họ bởi họ là những người thân cận của ông. Năm 1292, cháu của Hốt Tất LIệt, khi ấy là vua cai trị [[Iran|Ba Tư]], gửi các đại diện tới Trung Quốc để cầu hôn, và họ yêu cầu gia đình Polo tháp tùng mình, vì thế họ được phép quay trở lại Ba Tư với phái đoàn đưa dâu – xuất phát cùng năm ấy từ [[Tuyền Châu]] (Zaitun) ở miền Nam Trung Quốc với một hạm đội 14 [[chu ấn thuyền|thuyền mành]]. Phái đoàn đi tới cảng [[Singapore]], tiếp tục hướng về phía nam tới [[Sumatra]] và đi quanh mũi cực nam Ấn Độ, cuối cùng, vượt qua [[Biển Ả Rập]] tới [[Ormus|Hormuz]]. Chuyến đi kéo dài hai năm rất nguy hiểm – trong số 600 người (không gồm thuỷ thủ đoàn) trong phái đoàn chỉ 18 người còn sống (gồm cả ba thành viên gia đình Polo).<ref>Boyle, J. A. (1971). Marco Polo and his Description of the World. ''History Today''. Vol. 21, No. 11. [http://www.historytoday.com/MainArticle.aspx?m=33372&amid=30283909 Historyoftoday.com]</ref> Nhà Polo rời phái đoàn kết hôn sau khi tới Hormuz và đi theo đường bộ tới cảng Trebizond trên [[Biển Đen]], [[Trabzon]] ngày nay.<ref name="WB"/>
Dòng 63:
 
=== Tưởng niệm ===
[[Cừu Marco Polo]], một phụ loài của ''[[Cừu nhà|Ovis aries]]'', được đặt theo tên nhà thám hiểm,<ref>{{Harvnb|Bergreen|2007|p=74}}</ref> người đã miêu tả nó khi ông đi qua [[Núi Pamir|Pamir]] ([[Núi Imeon]] cổ) năm 1271.<ref group="Note">{{Harvnb|Yule|Cordier|1923|loc=ch.18}} viết, "Ở đó có những chú cừu to như những con lửa; và đuôi của chúng rất to và béo, một chiếc đuôi có thể nặng tới khoảng 30&nbsp;lb. Chúng là những con quái vật to béo và đẹp đẽ, và cung cấp món thịt cừu tuyệt diệu."</ref> Năm 1851, một thuyền cao tốc ba buồm được chế tạo ở Saint John, New Brunswick cũng lấy tên ông; ''[[Marco Polo (tàu)|the Marco Polo]]'' là chiếc tàu đầu tiên đi quanh thế giới trong sáu tháng.<ref>{{Harvnb|Lubbock|2008|p=86}}</ref> Sân bay tại [[Venezia|Venice]] được đặt tên là [[Sân bay Marco Polo Venice]],<ref>{{chú thích|last = Brennan|first=D.|title = Lost in Venice |publisher = WalesOnline |date = ngày 1 tháng 2 năm 2009-02-01 |year = 2009 |month = February |url = http://www.walesonline.co.uk/travel/travel-news/2009/02/01/lost-in-venice-91466-22826493/|accessdate = 2009-07-ngày 15 tháng 7 năm 2009}}</ref> và [[Chương trình khách hàng thường xuyên]] của hãng [[Cathay Pacific]] tại Hồng Kông cũng được gọi là "Marco Polo Club".<ref>{{chú thích|url=http://www.cathayforbusiness.com/freqfly/marcopoloclub.asp|title=The Marco Polo Club|publisher=[[Cathay Pacific|Cathay Pacific Airways Limited]]|data=2009|author=Cathay Pacific Airways|accessdate =2009-07- ngày 13 tháng 7 năm 2009}}</ref> Quyển Marco Polo du ký đã được tiểu thuyết hoá trong ''Messer Marco Polo'' của [[Brian Oswald Donn-Byrne]] và tiểu thuyết năm 1984 của [[Gary Jennings]] ''[[The Journeyer]]''. Polo cũng xuất hiện với tư cách một nhân vật chính trong tiểu thuyết của [[Italo Calvino]] ''[[Invisible Cities]]''. Loạt phim truyền hình năm 1982, ''[[Marco Polo (loạt phim truyền hình)|Marco Polo]]'', được đạo diễn bởi [[Giuliano Montaldo]] và thể hiện các chuyến đi của Polo, đã giành hai [[Giải Emmy]] và còn được đề cử sáu giải khác.<ref name=Emmy>{{chú thích | title = Academy of Television Arts & Sciences | url = http://www.emmys.org/awards/awardsearch.php | accessdate = ngày 6 tháng 7 năm 2009-07-06}} (Searching for "Marco Polo", and year 1982)</ref> Marco Polo cũng xuất hiện như một Nhà Đại Thám hiểm trong [[video game|tưa game]] chiến lược năm 2008 ''[[Civilization Revolution]]''.<ref>[http://www.civfanatics.com/civrev/great_people Civilization Revolution: Great People] "CivFanatics" Truy cập 4 tháng 9 năm 2009</ref>
 
=== Bản đồ học ===
Dòng 122:
* {{chú thích|last=Parker|first=John|authorlink=John Parker (author)|contribution=Marco Polo|location=United States|title=[[World Book Encyclopedia|The World Book Encyclopedia]]|publisher=World Book, Inc.|year=2004|volume=15|edition=illustrated|isbn=9780716601043|ref=CITEREFParker2004}}
* {{chú thích|last=Power|first=Eileen Edna |title=Medieval People|publisher=BiblioBazaar|year=2007|isbn=9781426467776|ref=CITEREFPower2007}}
* {{chú thích|last=Winchester|first=Simon|authorlink=Simon Winchester|title=The Man Who Loved China: Joseph Needham and the Making of a Masterpiece|location=[[Thành phố New York|New York]]|publisher=[[HarperCollins]]|date = ngày 6 tháng 5 năm 2008-05-06 |isbn=9780060884598|ref=CITEREFWinchester2008}}
* {{chú thích|last=Wood|first=Frances|authorlink=Frances Wood|title=Did Marco Polo Go To China?|publisher=Westview Press|year=1998|isbn=0813389992 |url=http://books.google.com/?id=yMRVjwNIqW0C&printsec=frontcover&dq=Did+Marco+Polo+Go+to+China%3F&q=}}
{{Refend}}
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Marco_Polo”